Πως το κυβερνητικό αδιέξοδο στη Γερμανία «χτυπά» στην Ελλάδα

Η αποτυχία σχηματισμού κυβέρνησης στη Γερμανία ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο για την εσωτερική πολιτική κατάσταση στη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, αλλά επίσης για τις ιδέες περί «νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής» (σσ. ο γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα είναι μάλλον απογοητευμένος σήμερα), καθώς και για το ελληνικό πρόγραμμα.

Το πρόβλημα για την Αθήνα δεν θα είναι, λογικά, άμεσο ώστε να επηρεάσει την πορεία της αξιολόγησης. Θα μπορούσε ωστόσο να αποδειχθεί κομβικό στο επόμενο στάδιο, όταν θα συζητηθεί εις βάθος η εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και ιδιαίτερα η «επόμενη ημέρα» μετά το Μνημόνιο και η μορφή της εξόδου από αυτό.

Αναμφίβολα, η κατάρρευση των συνομιλιών, δύο εβδομάδες μετά από τις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου, αποτελεί πλήγμα για το προφίλ της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Ως φαίνεται, οι διαφορές απόψεων για τον σχηματισμό του συνασπισμού «Τζαμάικα», με τη συμμετοχή των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP) και των Πρασίνων, υπερέβησαν τις φημισμένες ικανότητες της Μέρκελ για δημιουργία συγκλίσεων.

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, ήταν το FDP του Κρίστιαν Λίντνερ που αποχώρησε από τις συνομιλίες και παραμένει άγνωστο αν το σημείο – κλειδί ήταν η απαίτησή του να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών. Άλλωστε, από τις συνομιλίες φάνηκε ότι τα μείζονα ζητήματα στα οποία υπήρχαν διαφωνίες ήταν άλλα και πιο συγκεκριμένα το μεταναστευτικό/προσφυγικό και η πολιτική της Γερμανίας σε θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής.

Πλέον, διαμορφώνονται, όπως φαίνεται, τρία σενάρια. Το πρώτο θα είναι η δημιουργία μία κυβέρνησης μειοψηφίας υπό την καγκελάριο Μέρκελ, που θα πρέπει να αναζητά συμμάχους κατά περίπτωση. Το δεύτερο είναι φυσικά η διενέργεια επαναληπτικών εκλογών μετά από κάποιο διάστημα, εξέλιξη που αρκετοί απεύχονται. Το τρίτο θα μπορούσε να είναι μία νέα προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης έπειτα από μία σύντομη περίοδο προβληματισμού.

Τα βλέμματα είναι πλέον στραμμένα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Φρανκ – Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Ο ίδιος φέρεται να έχει ταχθεί κατά της διεξαγωγής νέων εκλογών και ίσως προσπαθήσει να κατευθύνει τα πράγματα προς μία κατεύθυνση μειοψηφίας. Το προηγούμενο της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης με τις ασταθείς κυβερνητικές πλειοψηφίες και τις επαναληπτικές εκλογές «πλανάται» στο υποσυνείδητο των Γερμανών που δεν φαίνεται να αρέσκονται σε τέτοιες λύσεις.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αν διεξάγονταν εκλογές σήμερα, τα ποσοστά των κομμάτων θα ήταν μάλλον τα ίδια. Ουδείς πρέπει επίσης να αποκλείσει ακόμη και μία μεταστροφή των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), αν και το ιστορικό γερμανικό κόμμα έχει αποκλείσει συμμετοχή του σε νέο «μεγάλο συνασπισμό». Αν όμως η Γερμανία οδηγηθεί ξανά στις κάλπες, τα δεδομένα θα μπορούσαν να αλλάξουν ώστε να μη διαταραχθεί η σταθερότητα και η ισορροπία.

Την ίδια στιγμή, οι προκλήσεις που έχει μπροστά της η ΕΕ, με κορυφαίες τη διαχείριση του Brexit και τη λήψη δύσκολων αποφάσεων για την ευρωζώνη και την άμυνα/ασφάλεια, ενδέχεται να αποδειχθούν υψηλά εμπόδια αν η Γερμανία δεν έχει τη δύναμη να δείξει τον δρόμο προς τα εμπρός.

Άγγελος Αλ. Αθανασόπουλος

in.gr