Ελληνικό: Ψάχνοντας το «δάσος» και άλλες περιπέτειες…

Κολασμένη είναι η επόμενη εβδομάδα ως προς τη τύχη του Ελληνικού. Το πρόγραμμα της Δευτέρας έχει «δάσος» αφού αναμένεται να ανακοινωθεί η περίφημη απόφαση της Επιτροπής Δασικών Αμφισβητήσεων για τα 37 στρέμματα.

Τη σκυτάλη παίρνει την Τρίτη η… τέταρτη κατά σειρά συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου με διπλή και εξαιρετικά δύσκολη ατζέντα:

• Έγκριση ή μη κήρυξης – οριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου περιοχής των Δήμων Αλίμου και Ελληνικού-Αργυρούπολης, Π.Ε. Νότιου Τομέα Αθηνών, Περιφέρειας Αττικής.
• Έγκριση ή μη του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (Σ.Ο.Α.) και της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης.

Η διαφορά είναι ουσιώδης σε σύγκριση με την συνεδρίαση της προηγούμενης Τετάρτης. Εως σήμερα, το κακό για την επένδυση σενάριο αφορούσε την κήρυξη συνολικά 13 σημείων ως αρχαιολογικών (αμαξοστάσιο του τράμ, Λόφος Χασάνι, κλπ) στη ΒΑ περίφραξη του ακινήτου, κατόπιν εισήγησης των διευθύνσεων Προϊστορικών -Κλασσικών Αρχαιοτήτων και Βυζαντινών-Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Τώρα όμως τα μέλη του ΚΑΣ θα κληθούν να τοποθετηθούν επί της πρότασης κήρυξης ακόμη και ολόκληρου του Ελληνικού ως αρχαιολογικής ζώνης, καθώς και μεγάλου μέρους έκτασης των όμορων δήμων. Πρόκειται για το αίτημα της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων που είχε εισηγηθεί την κήρυξη του 50% της έκτασης ως αρχαιολογικού χώρου.

Αν για τη κυβέρνηση το σενάριο της κήρυξης 13 σημείων θεωρείται καλύτερο από την κήρυξη του 50% της έκτασης, για τον επενδυτή δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στα δύο. Αμφότερα υπονομεύουν και δυναμιτίζουν την επένδυση. Είτε κηρυχθεί ως αρχαιολογική ζώνη το 10% του πρώην αεροδρομίου, είτε το 20%, είτε το 30%, είτε το 50%, σε όλες τις περιπτώσεις ο επενδυτής θα πρέπει να αλλάξει τα σχέδιά του. Τέτοια πρόθεση δεν διαφαίνεται.

Η άποψη του, όπως την έχει μεταφέρει στους εμπλεκόμενους υπουργούς, είναι ότι η σύναψη του μνημονίου μεταξύ υπ. Πολιτισμού και Ελληνικόν ΑΕ για τις πρόνοιες που αυτός θα λαμβάνει κάθε φορά που θα εντοπίζονται αρχαία (μοντέλο μετρό της Αθήνας), έγινε ακριβώς για να ξεπεραστούν τα εμπόδια. Επομένως το μνημόνιο δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Σε αυτή την μάλλον αδιέξοδη κατάσταση βρίσκεται σήμερα η υπόθεση Ελληνικό. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει και ένα τρίτο σενάριο, το «πολύ καλό», δηλαδή να μη δεχτεί το ΚΑΣ καμία κήρυξη αρχαιολογικών ζωνών, κάτι που όμως αυτή τη στιγμή φαντάζει από δύσκολο ως απίθανο.

Εφόσον δεν αλλάξει δραματικά κάτι ως τη Τρίτη, τότε κάθε ενδεχόμενο είναι ανοικτό. Οσο για τις δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών ότι η απόφαση του ΚΑΣ είναι γνωμοδοτική και όχι δεσμευτική, πράγματι, τυπικά έτσι είναι. Στη πράξη ωστόσο κανένας ποτέ υπουργός Πολιτισμού δεν αγνόησε μέχρι σήμερα απόφαση του ΚΑΣ. Ναι μεν μπορεί να έχει γνωμοδοτική ισχύ, ωστόσο το ίδιο το ΚΑΣ έχει εξαιρετικά μεγάλη ισχύ, και με τις αποφάσεις του, στην ουσία διαμορφώνει πολιτική.

Δείγμα πάντως του πως αντιλαμβάνονται στη κυβέρνηση τη κρισιμότητα του θέματος, είναι το γεγονός ότι το Σάββατο αυτό, η Λυδία Κονιόρδου έχει προγραμματίσει να βρίσκεται στο Βερολίνο, όπου και θα παραμείνει μέχρι τις 12 Οκτωβρίου, προκειμένου να συμμετάσχει στη παράσταση του αμερικανού σκηνοθέτη Μπόμπ Γουίλσον «Ο Λούθηρος χορεύει για τους θεούς». Μπορεί κατόπιν να επιστρέψει στην Αθήνα, τούτο όμως δεν σημαίνει πως αν το συγκεκριμένο έργο κάνει παγκόσμια περιοδεία, δεν θα ξαναφύγει στο εξωτερικό.

Γιώργος Φιντικάκης