Ισπανία: Σαν άλλος Τζέρεμι Κόρμπιν, ο Σάντσεθ επέστρεψε στο PSOE

Τον Πέδρο Σάντσεθ ψήφισαν τα μέλη του PSOE για την ηγεσία του σοσιαλιστικού κόμματος. Έλαβε σχεδόν το 50% των ψήφων, έναντι 40% για την πρόεδρο της Ανδαλουσίας Σουσάνα Ντίαθ και 10% για τον Βάσκο Πάτσι Λόπεθ.

Η διαδικασία υπήρξε κρίσιμη για το μέλλον της κεντροαριστεράς, αλλά και της κυβέρνησης μειοψηφίας του Μαριάνο Ραχόι.

Για τον νυν πρωθυπουργό έχει σημασία ποιος θα είναι ηγέτης του μεγαλύτερου κόμματος της Αντιπολίτευσης, καθώς κατά περίπτωση ενδέχεται να χρειαστεί κοινοβουλευτική στήριξη ή αποχή.

Ο Πέδρο Σάντσεθ δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Υπήρξε αρχηγός του PSOE στα πρόσφατα χρόνια της πρωθυπουργίας Ραχόι (2014-2016) και είδε το κόμμα του να χάνει σχεδόν σε όλες τις κάλπες που στήθηκαν στην Ισπανία όλο εκείνο το διάστημα.

Μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2015, όταν τα δύο μεγάλα κόμματα υποχώρησαν σε επίπεδα πρωτοφανή για τα μεταπολιτευτικά χρονικά της χώρας, ο ίδιος επιχείρησε να σχηματίσει κυβέρνηση με ισχνή κοινοβουλευτική δύναμη και απέτυχε. Δεν τον βοήθησε (διά της αποχής) το κόμμα του Ραχόι, ούτε όμως (διά της στήριξης) οι Podemos του Ιγκλέσιας.

Έτσι η χώρα οδηγήθηκε σε νέες κάλπες το 2016, από τις οποίες το κόμμα του Ραχόι ενισχύθηκε και το PSOE απλώς ικανοποιήθηκε που για λίγες χιλιάδες ψήφους δεν έχασε τη δεύτερη θέση.

Ο Σάντσεθ αρνήθηκε κατηγορηματικά την αποχή στη Βουλή, ώστε να γίνει πρωθυπουργός ο Ραχόι σε κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά με αρκετά σημαντικότερη κοινοβουλευτική δύναμη.

Το επίμονο «όχι» θα οδηγούσε σε νέες πρόωρες εκλογές, στα τέλη του 2016. Οι δημοσκοπήσεις μάλιστα έδειχναν ότι αν όντως γίνονταν τότε εκλογές, το PSOE θα έχανε και τη δεύτερη θέση από τους Podemos.

Έτσι, οι «βαρόνοι» του κόμματος τον ανέτρεψαν, ο Ραχόι έγινε πρωθυπουργός και το κόμμα ανακοίνωσε ότι πάει σε εκλογές για νέο ηγέτη.

Ο Σάντσεθ αποφάσισε να επιστρέψει, ποντάροντας στους οργανωμένους οπαδούς που τον στηρίζουν. Κατήγγειλε τους κομματικούς μηχανισμούς (που πάντως τον έκαναν πρόεδρο το 2014) και υπόσχεται ανανέωση της κεντροαριστεράς και αντιπολίτευση στον Ραχόι.

Το πρόσωπο που πρωταγωνίστησε στην ανατροπή του το 2016, η Σουσάνα Ντίαθ, διεκδίκησε την προεδρία. Έμεινε δεύτερη, κερδίζοντας μόνο στην Ανδαλουσία, όπου είναι πανίσχυρη.

Ο νικητής καλείται επειγόντως να ανανεώσει την κεντροαριστερά στην Ισπανία σε ένα νέο πολιτικό τοπίο: η εποχή του δικομματισμού έχει παρέλθει και οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι γεγονός.

Το ζητούμενο για το PSOE είναι να βρει τρόπο να φέρει πίσω τα 7 εκατομμύρια ψηφοφόρους που έχει χάσει, να γίνει ελκυστικό στους νέους (που στρέφονται στους Podemos), να παρουσιάσει καινούργιες ιδέες που θα το φέρουν πίσω στην εξουσία. Το κυριότερο: να γίνει κόμμα της βάσης και όχι των «παραγόντων».

Αυτό το τελευταίο αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη πρόκληση. Για τον ίδιο, ακόμα μεγαλύτερη καθώς τα προηγούμενα χρόνια δεν κατάφερε να πείσει τους Ισπανούς να τον εμπιστευθούν.

Η επικράτησή του θυμίζει εκείνη του ηγέτη ηγέτη των Εργατικών στη Βρετανία, Τζέρεμι Κόρμπιν: η βάση τον στηρίζει, αλλά οι ψηφοφόροι δεν έχουν πειστεί. Και σε λίγες μέρες θα περάσει ένα ακόμα τεστ: τις πρόωρες εκλογές στη Βρετανία, όπου (τουλάχιστον οι δημοσκοπήσεις) δείχνουν ήττα.

Ο Σάντσεθ δήλωσε μετά τη νίκη του: «Όλα αρχίζουν τώρα. Θα κάνουμε πράξη την εντολή της κάλπης, να γίνει το PSOE το μεγάλο κόμμα της αριστεράς και η δέσμευσή μου παραμένει ισχυρή: να ενώσω το κόμμα.»

Ο Ραχόι βρίσκει απέναντί του έναν πολιτικό που αρνήθηκε επίμονα να τον «κάνει πρωθυπουργό» (διά της αποχής) και ασφαλώς θα αρνηθεί εξίσου επίμονα να τον διευκολύνει σε κάποια κοινοβουλευτική διαδικασία.

Υπάρχει όμως και μια άλλη ανάγνωση: ο Ραχόι θα έχει και πάλι απέναντί του έναν πολιτικό που δεν έχει καταφέρει ποτέ να τον κερδίσει. Δεν έπεισε τους ψηφοφόρους τα δύσκολα χρόνια της κρίσης και της υψηλής ανεργίας, κατά συνέπεια -εκτιμούν στην κυβέρνηση- θα δυσκολευτεί περισσότερο τώρα που η Ισπανία σημειώνει τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη.

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ