Η Βιέννη πανηγυρίζει τη νίκη της «καλής Αυστρίας», για μία σύντομη μόνο ανάσα

Μετά από μία εξοντωτικά μακρόσυρτη προεκλογική εκστρατεία, η Βιέννη εμφανίζεται ανακουφισμένη βλέποντας την «καλή Αυστρία» (όπως χαίρονται να λένε τα πρωτοσέλιδα) να επικρατεί στην προεδρική κάλπη. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν το καθαρό προβάδισμα του Μπέλεν -μεγαλύτερο μάλιστα από ό,τι πριν- όμως όλοι, πολιτική ηγεσία και ΜΜΕ, τονίζουν ότι δεν επιτρέπεται εφησυχασμός: Η ακροδεξιά πήρε κάτι λιγότερο από τις μισές ψήφους και έχει πιστοποιημένη τη δυναμική της όποτε στηθούν οι επόμενες κάλπες.

• Αυστρία: Καθαρή νίκη του Μπέλεν, ήττα για την ακροδεξιά

Στους τίτλους εφημερίδων εντός και εκτός Αυστρίας κυριαρχεί ο τόνος ανακούφισης αλλά και ο προβληματισμός για το ότι τα πράγματα χρειάστηκε να φτάσουν μέχρι εδώ. «Μία ψήφος της «άλλης Αυστρίας»» είναι το άρθρο της Standard, «στο τέλος υπάρχουν μόνο ηττημένοι» γράφει η Kurier, «Η Αυστρία επέλεξε το ασφαλές» λέει η τάμπλοϊντ Krone.

Ανάλογο είναι και το βλέμμα των εφημερίδων γύρω από τις Άλπεις: «Ο Μπέλεν πρέπει να κλείσει τα χαρακώματα» γράφει η βαυαρική SZ, «η Ευρώπη της ελευθερίας ανασαίνει» γράφει η γερμανική FAZ, «μία ανάσα ανακούφισης, τίποτε παραπάνω» λέει το Spiegel, «η Αυστρία στο πράσινο και απέναντι σε όλους» γράφει η γαλλική Monde, «ανάσα ανακούφισης για την Ευρώπη» βλέπει στην ανάλυσή της η ιταλική Repubblica, ίδια φρασεολογία («σημάδι ανακούφισης») και για την ανάλυση του βρετανικού Guardian.

Ο Μπέλεν διεύρυνε την απόσταση που τον χώριζε από τον Χόφερ για έναν συνδυασμό λόγων, αν δώσει κανείς βάση στα ποιοτικά στοιχεία των exit poll: Περισσότεροι αναποφάσιστοι κινητοποιήθηκαν υπέρ του, η επιλογή του να δώσει βάρος στην περιφέρεια (λάθος της πρώτης απόπειράς του) απέδωσε, και ίσως όντως τελικά η «επίπτωση Τραμπ» να είχε το αντίστροφο αποτέλεσμα. Τα χρώματα της αυστριακής σημαίας εμφανίστηκαν αυτή τη φορά πολύ περισσότερο στην εκστρατεία του ενώ παρέμεινε στην γραμμή φιλοευρωπαϊσμού που είχε εξαρχής (και ο οποίος παραμένει ισχυρός για τους Αυστριακούς, και για αυτό ο Χόφερ από την πλευρά του είχε προσπαθήσει να μετριάσει τις προτάσεις για απομάκρυνση από την ΕΕ).

Οι πανηγυρισμοί του Μπέλεν βρίσκουν ηχώ και στις αναφορές των υπόλοιπων πολιτικών από την Ευρώπη, όπως και στις πρώτες αναλύσεις σε εφημερίδες -έστω και κατά το ήμισυ, επειδή το άλλο μισό της οπτικής τους επικεντρώνεται στο ότι η άνοδος της ακροδεξιάς ανακόπηκε μεν, αλλά παραλίγο. «Από τη Βιέννη εκπέμπεται ένα σήμα ελπίδας και θετικής αλλαγής μέσω της Ευρώπης» είπε ο εκλεγείς πρόεδρος, «αποδείξαμε στην Ευρώπη και στον κόσμο ότι είναι εφικτό».

Το «Ευρώπη και κόσμος» στο οποίο αναφερόταν ο υποψήφιος, η εκστρατεία του οποίου είχε βασιστεί και στην φιλοευρωπαϊκή του θέση (έναντι του Χόφερ από το FPÖ, κόμμα το οποίο έχει πολλάκις φλερτάρει με τη θέση για αποχώρηση από την ΕΕ) αφορούσε και την άλλη όχθη του Ατλαντικού. Η εκστρατεία για τη Βιέννη είχε πάρει και «χρώμα Τραμπ».

Η δυναμική του ακροδεξιού λαϊκιστικού FPÖ είχε ποντάρει στην ίδια ρητορική «εναντίον των ελίτ και του συστήματος» (μαζί με την πάγια ξενοφοβία του) που είχε αξιοποιήσει ο Τραμπ, μαζί με τα στρατόπεδα του Brexit στη Βρετανία ή το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν ή το ολλανδικό PVV ή το γερμανικό AfD. Ή, ή, ή… Για αυτό και, ενδεικτικά, η SZ γράφει πως η νίκη του Μπέλεν «δεν είναι το τέλος του λαϊκισμού από τα Βραχώδη Όρη μέχρι τα Καρπάθια».

Το γιατί είναι πασιφανές. Η ρητορική αυτή κατάφερε στην περίφημη Ευτυχή Αυστρία να πείσει το 46% των ψηφοφόρων. Μπορεί να μην ήταν αρκετό, όπως (οριακά) και την προηγούμενη φορά, στον «κανονικό» δεύτερο γύρο, αλλά είναι κάθε άλλο παρά αμελητέο. Όποτε γίνουν βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία (προγραμματίζονται το 2018, όμως τα πράγματα θα δείξουν αν ο νυν συνασπισμός στη Βιέννη αντέξει μέχρι τότε), το FPÖ θα βγει ενισχυμένο -σίγουρα δεν πρόκειται να πάρει το 46% που πήρε ο υποψήφιός του για την προεδρία, αλλά εξίσου σίγουρο είναι ότι θα έχει αρκετά περισσότερους βουλευτές.

Στην προσπάθεια εξήγησης του φαινομένου, ισχύει ότι ίσχυε και την πρώτη φορά: Η Αυστρία παραμένει μία χώρα στην οποία μία πολύ μεγάλη μερίδα πιστεύει πως παραγκωνίζεται και μένει πίσω (σε κάθε πεδίο της κοινωνικής ζωής), και αυτό την στρέφει σε φωνές όπως αυτή του Χόφερ.

Για αυτό και το μήνυμα του Μπέλεν μετά την εκλογή του ήταν εκείνο που ήταν και την πρώτη φορά, και επανέλαβε τη σημασία που θεωρεί ότι έχει να πλησιάσει και όσους ψήφισαν τον Χόφερ. Από την πλευρά του, ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος Κρίστιαν Κερν είπε πως «κανένας δεν πρέπει να αισθάνεται ηττημένος».

Την ανησυχία που οδηγεί σε αυτή την έμφαση για συνεργασία και να «ληφθούν υπόψη οι αγωνίες όλων» εξηγεί η αναφορά από το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και την γενική γραμματέα του, Καταρίνα, Μπάρλεϊ, η οποία είπε πως η έκβαση της αυστριακής κάλπης «δεν είναι λήξη συναγερμού». «Ο δεξιός λαϊκισμός έχει ρεύμα σε όλη την Ευρώπη και απευθύνεται στα χαμηλότερα ένστικτα των πολιτών, εκμεταλλεύεται τις ανησυχίες τους και υποδαυλίζει φόβο» είπε.

Β. Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ