Ιταλία: από χώρα διέλευσης, χώρα παραμονής

Η Ιταλία αποτελεί σταυροδρόμι για τις προσφυγικές ροές που ξεκινούν από την Αφρική με προορισμό την Ευρώπη. Η χώρα συμβάλλει προ πολλού στις επιχειρήσεις διάσωσης προσφύγων που εντοπίζονται στα ανοικτά των ακτών της. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια έξαρση χωρίς προηγούμενο, όπως επισημαίνει ο Κρίστοφερ Χάιν, εκπρόσωπος του Ιταλικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες: «Από τον Ιανουάριο έχουν έρθει 138.000 άνθρωποι στη χώρα. Κανονικά οι αριθμοί μειώνονται τον χειμώνα, αλλά, αν το υπολογίσει κανείς, στο τέλος του χρόνου ο αριθμός των νεοεισερχόμενων σίγουρα θα υπερβεί τις 150.000. Αυτός είναι πρωτόγνωρα μεγάλος αριθμός για την Ιταλία. Δεν υπήρξε ποτέ ξανά».

Ο αριθμός αυτός προσεγγίζει τις 210.000 ανθρώπων που καταγράφηκαν ως αιτούντες άσυλο τους πρώτους εννέα μήνες του χρόνου στη Γερμανία. Η τελευταία έχει όμως αισθητά μεγαλύτερο πληθυσμό από την Ιταλία. Η χώρα καλείται να διαχειριστεί επίσης το γεγονός ότι πλέον οι περισσότεροι πρόσφυγες δεν συνεχίζουν την πορεία τους προς τον ευρωπαϊκό Βορρά, όπως έκαναν παλιότερα. Αυτό επιβεβαιώνει και ο Μάριο Μορκόνε, αρμόδιος για ζητήματα προσφύγων στο ιταλικό υπουργείο Εσωτερικών: «Μένουν στην Ιταλία, όπου κατανέμονται κατ’ αναλογία στις περιφέρειες και στους δήμους. Αυτή τη στιγμή έχουμε κάνει δεκτούς ήδη πάνω από 170.000 ανθρώπους. Τώρα πρέπει να ξεκινήσει για αυτούς τους ανθρώπους ένα μεγάλο έργο ενσωμάτωσης. Διότι είμαστε πεπεισμένοι ότι αυτό μπορεί να είναι μια ευκαιρία για την Ιταλία. Όπως ήταν για τη Γερμανία στο παρελθόν».

Έλλειψη αλληλεγγύης από τις χώρες της ΕΕ

Το γεγονός ότι η πλειοψηφία των προσφύγων παραμένει πλέον στην Ιταλία οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους. Από τη μία το πέρασμα των ευρωπαϊκών συνόρων προς τον Βορρά έχει γίνει απείρως δυσκολότερο και από την άλλη η καταγραφή των προσφύγων γίνεται πλέον με πολύ μεγαλύτερη συνέπεια, ώστε βάσει του Κανονισμού του Δουβλίνου οι πρόσφυγες οφείλουν να παραμείνουν στη χώρα από την οποία εισήλθαν στην ΕΕ.

Πάντως, ενώ η Ιταλία στενάζει υπό τις αυξημένες προσφυγικές ροές, οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ δεν επιδεικνύουν σοβαρή διάθεση αλληλεγγύης για διαμοιρασμό των βαρών. Η πρόσφατη δέσμευση της Γερμανίας να δέχεται 500 πρόσφυγες τον μήνα από την Ιταλία απέχει μακράν από το να αποτελεί λύση για το οξύ πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα.

Μπεάτε Χίνριχς / Άρης Καλτιριμτζής

Deutsche Welle