Ποιες αγχώδεις διαταραχές σχετίζονται με στυτική δυσλειτουργία;

Γράφουν οι: Ρόκκας Κωνσταντίνος*, ουρολόγος – ανδρολόγος και Θεοδωρόπουλος Αργύρης**, ψυχολόγος

Η στυτική δυσλειτουργία ή διαταραχή της στύσης είναι μια από τις συχνότερες σεξουαλικές δυσλειτουργίες που «βασανίζουν» τον ανδρικό πληθυσμό. Ορίζεται ως η παροδική ή επαναλαμβανόμενη αδυναμία του άνδρα να αποκτήσει ή να διατηρήσει στύση, ικανή για ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Μπορεί να είναι πρωτοπαθής, δηλαδή να έχει εμφανιστεί από την αρχή της σεξουαλικής του ζωής ή δευτεροπαθής, δηλαδή να παρουσιάστηκε μετά από κάποιο διάστημα όπου ο άνδρας λειτουργούσε ικανοποιητικά. Επίσης, διακρίνεται σε εκλεκτικού τύπου στυτική διαταραχή, όπου το πρόβλημα παρουσιάζεται σε συγκεκριμένες καταστάσεις (π.χ. με μια συγκεκριμένη ερωτική σύντροφο) και σε γενικευμένη όπου το στυτικό πρόβλημα υπάρχει σε όλες τις σεξουαλικές του επαφές.

Η αιτιολογία της στυτικής δυσλειτουργίας σχετίζεται με οργανικούς και ψυχολογικούς παράγοντες.

Όσον αφορά τους οργανικούς παράγοντες, ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ασθένειες του θυρεοειδούς και η υπέρταση αυξάνουν τις πιθανότητες δημιουργίας στυτικής διαταραχής.

Στους ψυχολογικούς παράγοντες η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές αποτελούν τα βασικότερα αίτια. Οι αγχώδεις διαταραχές είναι οι πιο συχνές ψυχικές νόσοι που εμφανίζουν οι άνθρωποι με συχνότητα 10% περίπου στο γενικό πληθυσμό.

Θα αναφερθούμε στις συνηθέστερες κατηγορίες από τις αγχώδεις διαταραχές οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας:

Κοινωνική φοβία (ή διαταραχή κοινωνικού άγχους)

Ένας άνδρας με κοινωνική φοβία ανησυχεί πώς θα τον δουν οι άλλοι, αν θα τον κρίνουν, αν θα είναι αρεστός. Έτσι αποφεύγει όχι μόνο να κάνει σεξ με μια ερωτική σύντροφο αλλά ακόμη και να την προσεγγίσει και να την φλερτάρει. Αγχώνεται ότι με τη σεξουαλική πράξη θα επιτελέσει κάτι από το οποίο θα κριθεί. Και μόνο η ιδέα ότι η ερωτική σύντροφος δε θα μείνει ικανοποιημένη μπορεί να του δημιουργήσει διάφορα συμπτώματα, όπως ταχυπαλμία, ιδρώτα, τρέμουλο, ζαλάδα, κοκκίνισμα στο πρόσωπο, γαστρεντερικές ενοχλήσεις κ.ά. Έτσι δεν μπορεί να είναι ήρεμος και είναι πιο ευάλωτος στη στυτική δυσλειτουργία.

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή

Ο άνδρας παρουσιάζει άγχος καθώς έχει συχνά σκέψεις για το αν θα μπορεί να αποκτήσει ή να διατηρήσει στύση ώστε να λειτουργήσει καλά σεξουαλικά. Οι σκέψεις αυτές είναι έντονες, τον εγκλωβίζουν σε μια αγχώδη κατάσταση, και έχει την τάση να τις διατηρεί με το να το να τις ανακυκλώνει διαρκώς στο μυαλό του (γνωστό και ως αναμάσημα της σκέψης).

Ψυχαναγκαστική – καταναγκαστική διαταραχή

Έχει κοινά στοιχεία με την ιδεοψυχαναγκαστική νόσο αλλά συνυπάρχουν και οι καταναγκαστικές πράξεις. Για παράδειγμα, ο άνδρας για να απαλλαγεί από την ενοχλητική σκέψη αν θα έχει στύση μπορεί να την ελέγξει κάνοντας αυνανισμό ή παρακολουθώντας ταινίες πορνό. Βέβαια, η ανακούφιση και η αγχόλυση από την ενοχλητική σκέψη θα είναι προσωρινή και σύντομα θα επανέλθει η ίδια αμφιβολία.

Φοβία (ή ειδική φοβία)

Μια συχνή μορφή της αγχώδους διαταραχής είναι και η φοβία όπου ο άνδρας αποφεύγει να έχει σεξουαλική επαφή καθώς έχει ήδη εγκατασταθεί στη σκέψη του την αποτυχία. Η φοβία μπορεί να είναι τόσο έντονη που να αρνείται συνειδητά ή ασυνείδητα ακόμη και να σκεφτεί το ενδεχόμενο να προσπαθήσει να έχει σεξουαλική επαφή.

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Τα άτομα που υποφέρουν από αυτή τη διαταραχή εμφανίζουν υπερβολικό άγχος και ανησυχία που τους προκαλούν δυσλειτουργία στην καθημερινή τους ζωή. Παρουσιάζουν διάφορα συμπτώματα, όπως δυσκολία στη συγκέντρωση, τη μνήμη, εύκολη κόπωση, αϋπνία. Εκδηλώνουν μεγάλη ανησυχία για καθημερινά ζητήματα, όπως η δουλειά, τα οικονομικά, οι φιλίες, τα οικογενειακά θέματα και οι ερωτικές σχέσεις. Ειδικότερα στις σχέσεις, μπορεί να έχουν άγχος ως προς τη σεξουαλική επαφή, κάτι που εκδηλώνεται μέσα από την εμφάνιση της στυτικής δυσλειτουργίας.

Είναι γεγονός ότι ο άνδρας δίνει μεγάλη σημασία στην καλή σεξουαλική λειτουργία του την οποία σε πολλές περιπτώσεις ταυτίζει με τη την καλή στύση. Η στυτική δυσλειτουργία επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ψυχολογία του άνδρα, ο οποίος πανικοβάλλεται και απογοητεύεται. Έχει την τάση να μεγαλοποιεί το πρόβλημα, να κλείνεται στον εαυτό και να φοβάται ότι δεν μπορεί να το ξεπεράσει. Έτσι γίνεται μοναχικός και αποκλείει τον εαυτό του από τη διεκδίκηση και τη δημιουργία ερωτικής σχέσης.

Παρόλα αυτά, είναι χρήσιμο να τονιστεί είναι ότι τα σεξουαλικά προβλήματα στην εποχή μας μπορούν να θεραπευτούν. Η επιστήμη στις ημέρες μας είναι τόσο εξελιγμένη που μπορεί να προσφέρει λύση σε κάθε σεξουαλική δυσλειτουργία. Για το λόγο αυτό πρέπει ο άνδρας να ξεπεράσει το δισταγμό του και την αμηχανία του. Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί το πρόβλημα. Στη συνέχεια να μιλήσει σε γιατρό ουρολόγο ανδρολόγο ή ψυχολόγο ειδικευμένο στη σεξουαλική υγεία που θα τον καθοδηγήσει στη λύση του προβλήματος.

* Ο Κωνσταντίνος Ρόκκας, Χειρουργός Ουρολόγος-Ανδρολόγος, είναι υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, πρώην Ταμίας της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και μέλος σημαντικού αριθμού επιστημονικών εταιρειών.

** Ο Αργύρης Θεοδωρόπουλος είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπευτής, κάτοχος master ψυχολογίας. Ειδικεύεται στη θεραπεία της κατάθλιψης, του άγχους, των σεξουαλικών δυσλειτουργιών και των προβλημάτων σχέσης.

health.in.gr