Iώ Βουλγαράκη: Η γενιά μου πλήττεται σε όλα τα επίπεδα

Συνέντευξη: Ελισάβετ Σταμοπούλου

Αισθάνθηκε την ανάγκη να αποδράσει, να γνωρίσει την πληρότητα και την ολοκλήρωση βγάζοντας από την «επιφάνεια εργασίας» το παρελθόν. «Ταξιδεύει» σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας, από τον Σαίξπηρ μέχρι τον 20ο αιώνα, και στο τέλος συναντά ένα βαθιά ανθρώπινο μήνυμα. Διαβάζοντας το Ορλάντο της Βιρτζίνια Γουλφ, η Ιώ Βουλγαράκη θυμήθηκε τα εφηβικά της χρόνια τότε που άγγιξε για πρώτη φορά τις σελίδες του βιβλίου που θα αξιοποιούσε στο μέλλον για να μιλήσει για έναν διαφορετικό άνθρωπο. Στις 30 Σεπτεμβρίου θα ανεβάσει στη σκηνή του Skrow Theater το έργο.

Παρουσιάζει ένα πλάσμα, χωρίς τους συνηθισμένους ανθρώπινους περιορισμούς του γήρατος και του θανάτου, που ξεκινά τη ζωή του ως άγγλος ευγενής κατά την Ελισαβετιανή εποχή και φτάνει ως χειραφετημένη γυναίκα στον 20ο αιώνα. Ζει αναρίθμητες εμπειρίες, τόσο ως άνδρας όσο και ως γυναίκα, και δοκιμάζει τη ζωή με λύσσα επιζητώντας διαρκώς την βαθιά και πραγματική συνάντηση με τους ανθρώπους.

«Η Γουλφ κάνει κάτι επαναστατικό. Όλοι μας σκεφτόμαστε τι είναι ο περιορισμός του φύλου, του σώματός μας, της εποχής μας, η συγγραφέας φτιάχνει όμως έναν ολοκληρωμένο άνθρωπο πέρα από αυτούς τους περιορισμούς», αναφέρει η κ. Βουλγαράκη στο in.gr όπου μιλά για τα όνειρα και τους εφιάλτες της, τις σπουδές της στη Ρωσία και την ελληνική πραγματικότητα.

Με το «Ορλάντο» της Βιρτζίνια Γουλφ ασχολείστε αυτή την περίοδο, με ένα έργο που έχει χαρακτηριστεί φεμινιστικό και επαναστατικό
Το «Ορλάντο» είναι εφηβικός έρωτας, γιατί πρώτη φορά το διάβασα στα 16 μου χρόνια και όταν το ξαναέπιασα στα χέρια μου ήταν σαν να επιστρέφω σε κάτι που θυμόμουν μέσα από ένα πρίσμα της εφηβείας μου. Τότε έμοιαζε να είναι το απόλυτα φανταστικό μυθιστόρημα, γιατί υπάρχει μια πλοκή που δεν είναι ρεαλιστική. Ένας άνθρωπος που διανύει αιώνες χωρίς να γερνά και χωρίς να πεθαίνει, βιώνοντας αμέτρητες διαφορετικές εμπειρίες. Μέσα σε αυτές ακόμη και το ότι αλλάζει φύλο. Επέστρεψα στο μυθιστόρημα ψάχνοντας για μια απόδραση με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με την Βιρτζίνια Γουλφ.

Αισθάνθηκε την ανάγκη φυγής η συγγραφέας πριν ξεκινήσει να γράφει το έργο
Είναι πολύ ενδιαφέρον αυτό γιατί το «Ορλάντο» βρίσκεται ανάμεσα στα «Κύματα» και στον «Φάρο». Η Βιρτζίνια Γουλφ από τον έρωτά της προς μια γυναίκα πάνω στην οποία βασίζεται το «Ορλάντο» ως βιογραφία και από την ανάγκη μιας φυγής ξεκινά να γράψει το έργο. Η δική μου αφετηρία προς αυτό το κείμενο ήταν η ίδια, η ανάγκη για φυγή. Όσο προχωράς μέσα στο βιβλίο, ανοίγουν θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης που είναι ακόμα πιο αναπάντεχα από όσο νομίζεις στην αρχή.

Μέσα από ποικίλες περιόδους της ιστορίας περνά το βιβλίο για να θίξει το θέμα της ανθρώπινης ολοκλήρωσης
Το βιβλίο ξεκινά από την Ελισαβετιανή εποχή και επεκτείνεται μέχρι τον 20ο αιώνα.
Αρχίζει από την Ελισαβετιανή εποχή, την εποχή των ποιητών. Ο Ορλάντο είναι και ποιητής, δεν είναι στρατιώτης ούτε πολεμιστής οπότε κάπου τριγυρίζει ο Σαίξπηρ. Το βιβλίο περνά από όλους τους αιώνες για να φτάσει στη σύγχρονη της Γουλφ εποχή, στον Οκτώβριο του 1928.

Ποια εποχή από όσες συναντάτε στο «Ορλάντο» σάς συναρπάζει περισσότερο;
Η αφετηρία της ιστορίας που τοποθετείται στην Ελισαβετιανή εποχή παρουσιάζει μια συγκλονιστική ατμόσφαιρα, δεν ξέρω όμως ως γυναίκα αν θα μπορούσα να την ευχαριστηθώ. Οι άνδρες είχαν άλλου είδους ελευθερίες.

Στο «Ορλάντο» θα λέγατε ότι η χειραφέτηση της γυναίκας συνδέεται κατά κάποιο τρόπο με την αλλαγή του φύλου που βλέπουμε να συντελείται ;
Η Γουλφ γράφει κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό γιατί ανιχνεύει την πορεία ενός ανθρώπου που ψάχνει να συνδεθεί με τους άλλους σε οποιαδήποτε σχέση στη ζωή του, αρκεί να είναι με έναν βαθιά ειλικρινή τρόπο. Αυτό ψάχνει ως άντρας και ως γυναίκα και δεν το βρίσκει. Τις ίδιες μάχες έχει να δώσει ως άντρας και ως γυναίκα. Η Γουλφ κάνει κάτι επαναστατικό. Όλοι μας σκεφτόμαστε τι είναι ο περιορισμός του φύλου, του σώματός μας, της εποχής μας, η συγγραφέας φτιάχνει όμως έναν ολοκληρωμένο άνθρωπο πέρα από αυτούς τους περιορισμούς. Έναν άνθρωπο που και πάλι ωστόσο σκοντάφτει πάνω στο άλυτο ερώτημα του πώς υπάρχουμε.

Πώς αντιλαμβάνεστε την έννοια της ολοκλήρωσης ;
Η ολοκλήρωση είναι μια στιγμή που ίσως τολμάς να υπάρξεις σε απόλυτα παρόντα χρόνο. Όταν δεν ασχολείσαι με το παρελθόν και το μέλλον σου και υπάρχεις πραγματικά στο εδώ και τώρα, τότε μπορείς να πεις ότι είσαι πλήρης. Δεν το κάνουμε όμως αυτό στην καθημερινότητά μας, διαρκώς ασχολούμαστε με το παρελθόν, το νοσταλγούμε. Δεν συνειδητοποιούμε ότι είμαστε στο εδώ και το τώρα.

Τι νοσταλγείτε περισσότερο από το παρελθόν, τι σας φοβίζει στο παρόν και τι προσδοκάτε στο μέλλον;
Δεν είμαι επιρρεπής στη νοσταλγία, σίγουρα όμως υπάρχει ένα κομμάτι μου που νοσταλγεί το αίσθημα ασφάλειας που είχα πολύ μικρή. Αναφέρομαι στο καταφύγιο των πρώτων χρόνων. Στο παρόν με φοβίζει το πόσο αποτυγχάνουμε καθημερινά να συνδεόμαστε με τους ανθρώπους γύρω μας. Όσον αφορά στο μέλλον, δεν ξέρω γιατί είμαι σε μια περίοδο που ζω την κάθε μου ημέρα. Θα απαντήσω όμως φανταστικά: Ελπίζω να βρω μια δουλειά με την οποία θα ταξιδεύω σε όλο τον κόσμο.

Θίγοντας το παρελθόν, είχατε βρεθεί για σπουδές στη Ρωσία. Τι μνημονεύετε από τα χρόνια εκείνα;
Αυτό είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μου, μιλάμε για μια καθοριστική και δημιουργική εποχή. Το πρώτο που μνημονεύω είναι ο τρόπος με τον οποίον βίωσα το κομμάτι της σπουδής, είχα καθοριστικές καλλιτεχνικές συναντήσεις ζώντας σε αυτό το θεατρικό σύμπαν. Τη σχέση με το αντικείμενο μνημονεύω περισσότερο. Έχεις το περιθώριο να συνεχίζεις να νιώθεις καλλιτέχνης.

Γνωρίζοντας την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της Ρωσίας, τι έχετε να επισημάνετε;
Υπάρχουν μεγάλες αντιθέσεις, η ψαλίδα ανάμεσα σε πλουσίους και φτωχούς είναι σοκαριστική, φαίνεται και στο δρόμο άλλωστε αυτό. Δεν είναι υγιές κάτι τέτοιο, φέρνει συγκρούσεις και εγκληματικότητα, στοιχεία που υπάρχουν στη Μόσχα μαζί με ακραίες δυνάμεις. Η πολιτική πραγματικότητα είναι σκοτεινή, με την πολύ ισχυρή κεντρική εξουσία. Είναι μια αχανής χώρα που δεν έχει γνωρίσει άλλες μορφές διαχείρισης που να μη βασίζονται δηλαδή σε πανίσχυρη εξουσία.

Περνώντας στην Ελλάδα, τι σας θλίβει περισσότερο;
Υπάρχει μια τρομερή σύγχυση. Η γενιά μου πλήττεται σε όλα τα επίπεδα και αντιμετωπίζει το δίλημμα του να μείνει ή να φύγει. Ζούμε μια κατάρρευση. Είναι πολύ δύσκολη η κατάσταση για όλους απ’ό,τι βλέπω.

entertainment.in.gr