Ισπανία: Η κλεψύδρα για την τρίτη κάλπη γύρισε και δύσκολα σταματά

Στην Ισπανία η κλεψύδρα για τις τρίτες εκλογές (σε διάστημα ενός χρόνου) γύρισε. Η αποτυχία του Μαριάνο Ραχόι να εξασφαλίσει την μερική πλειοψηφία της Βουλής, είχε σαν αποτέλεσμα να ξεκινήσει το διάστημα των 60 ημερών της τελευταίας ευκαιρίας.

Η δεύτερη ψηφοφορία στη Βουλή κύλησε χωρίς καμία έκπληξη: οι 170 ψήφοι του Λαϊκού Κόμματος, των Ciudadanos και της βουλευτού των Καναρίων Νήσων ήταν οι μόνες υπέρ του υπηρεσιακού πρωθυπουργού. Οι υπόλοιποι 180 βουλευτές (PSOE, Podemos, περιφερειακά κόμματα) είπαν «όχι».

Για την ιστορία, οι 170 ψήφοι που άθροισε ο Ραχόι δεν είναι και ακριβώς λίγες. Στην Ισπανία των μονοκομματικών κυβερνήσεων, υπήρξαν περιπτώσεις που ο εντολοδόχος πρωθυπουργός πήρε μερική πλειοψηφία.

Συνέβη δύο φορές, κατά σύμπτωση με πρωθυπουργούς των Σοσιαλιστών:

• Το 1989 o Φελίπε Γκονθάλεθ πήρε 167 ψήφους υπέρ, έναντι 155 κατά και 10 αποχών. Μάλιστα τότε είχε γίνει αρκετή συζήτηση για την νομιμοποίηση της κυβέρνησής του, καθώς είχαν ακυρωθεί οι εκλογές σε δύο περιοχές της Ισπανίας, με αποτέλεσμα να είναι κενές 17 έδρες (από τις 350) της Βουλής.
• Το 2008 ο Χοσέ Θαπατέρο πήρε τη σχετική πλειοψηφία με 169 ψήφους, έναντι 158 κατά και 23 αποχών.

Όλα αυτά είναι παρελθόν, καθώς από τη Δευτέρα ξεκινά η περίοδος των δύο μηνών για να υπάρξει κάποια άλλη λύση. Ο βασιλιάς Φίλιππος Στ’ θα ξεκινήσει νέο γύρο επαφών με τους πολιτικούς αρχηγούς, για να δει αν κάποιος μπορεί να προσέλθει στη Βουλή και να πετύχει.

Το βέβαιο είναι ότι λίγα πράγματα θα συμβούν στο προσκήνιο μέχρι τις κρίσιμες τοπικές εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου σε Γαλικία και Χώρα των Βάσκων. Ό,τι γίνει παρασκηνιακά.

Υπάρχει τρόπος να μην γίνουν οι τρίτες εκλογές; Η συζήτηση στη Βουλή για την αποτυχημένη παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στον Ραχόι έβγαλε κάποιες ειδήσεις.

Καταρχήν, ο επικεφαλής των Ciudadanos Άλμπερτ Ριβέρα που συμμάχησε με τον Ραχόι, είπε ανοικτά από το βήμα ότι το Λαϊκό Κόμμα θα έπρεπε ίσως να αφήσει τον Ραχόι και να αναζητήσει άλλο πρόσωπο «πιο βιώσιμο», ώστε να αρθεί το αδιέξοδο.

Στον Ριβέρα -που λίγα λεπτά αργότερα ψήφισε υπέρ του Ραχόι- απάντησε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κεντροδεξιού κόμματος με ιδιαίτερα σκληρά λόγια: «Εμείς δεν αλλάζουμε θέση κάθε 15 λεπτά, κύριε Ριβέρα. Έχουμε πρόεδρο τον Ραχόι, ο οποίος ήταν, είναι και θα είναι.»

Για πολλούς η συμμαχία Λαϊκού Κόμματος και Ciudadanos ράγισε αν δεν τελείωσε οριστικά. Έτσι κι αλλιώς για τους Ciudadanos ήταν άβολη. Σε απολογητικό ύφος ο Ριβέρα ζήτησε από το βήμα της Βουλής συγγνώμη από τους Ισπανούς, γιατί δεν κατάφερε να κάνει τους δύο μεγάλους να συνεννοηθούν.

Η δεύτερη είδηση που βγήκε από τη Βουλή ήταν το κάλεσμα του ηγέτη των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ προς «όλες τις δυνάμεις της αλλαγής» να βρουν κοινό τόπο και να συνεργαστούν.

Για πολλούς, ο Πέδρο Σάντσεθ θα προσπαθήσει να αναβιώσει την απόπειρα συνεργασίας PSOE-Podemos και Ciudadanos, ώστε να λάβει εκείνος εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και να αποφευχθούν οι κάλπες.

Με τον τρόπο αυτό δεν θα χρεωθεί την αποτυχία ότι η χώρα οδηγήθηκε σε εκλογές (όπως προσπαθούν να πείσουν από το Λαϊκό Κόμμα), ενώ επιπλέον θα κρατήσει ήσυχους για λίγο ακόμα τους βαρώνους του PSOE, που τον περιμένουν στη γωνία.

Η γκρίνια για το επίμονο «όχι» στον Ραχόι εκδηλώνεται αργά, αλλά σταθερά. Από κοντά βέβαια και η γενικότερη γκρίνια για την κατρακύλα του κόμματος στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις.

Ορισμένοι ίσως ανοίξουν τα χαρτιά τους μετά τις τοπικές εκλογές σε Γαλικία και Χώρα των Βάσκων, ανάλογα με το αποτέλεσμα.

Στις τάξεις του PSOE υπάρχει ανησυχία ότι στις τρίτες εκλογές μπορεί να συμβεί αυτό που οριακά δεν συνέβη στις δεύτερες: να χάσουν τη δεύτερη θέση από τους Podemos: «Αργά ή γρήγορα θα κυβερνήσουμε» είπε από το βήμα της Βουλής ο Ιγκλέσιας…

Στην εσωκομματική γκρίνια των Σοσιαλιστών ποντάρει και ο Ραχόι. Αν το αποτέλεσμα της τοπικής κάλπης είναι κακό, μπορεί τα όργανα του κόμματος να ψηφίσουν υπέρ της αποχής, ο Ραχόι να πάρει και πάλι εντολή και να κυβερνήσει με τους 170. Αλλά αυτό είναι απλά σενάριο.

Μπορεί να υπάρξει συνεργασία των Σοσιαλιστών με Podemos και Ciudadanos; Το επιχείρησε ο Σάντσεθ τον Μάιο και απέτυχε, αφού οι Podemos δεν θέλουν τους Ciudadanos.

Κορυφαίο στέλεχος των Podemos έχει πει και το εξής για τον Ριβέρα: «Τον χρησιμοποιούν οι ελίτ σαν την τσίχλα του ΜακΓκάιβερ (σ.σ. ο πολυμήχανος ήρωας αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς) για να βουλώνουν τρύπες εκεί που ματώνουν τα παραδοσιακά κόμματα.»

Πάντως, «για λόγους υπευθυνότητας» ο Ιγκλέσιας λέει τώρα ότι θα δεχόταν τη στήριξη των Ciudadanos (προφανώς, την αποχή τους) σε περίπτωση που οι Podemos έφταναν σε συμφωνία με τους Σοσιαλιστές, για να σχηματιστεί επιτέλους κυβέρνηση. Έτσι πράγματι θα έβγαιναν τα κουκιά.

Αλλά και πόσο εύκολο είναι να συνεργαστούν οι Σοσιαλιστές με τους Podemos; Πέραν της αμοιβαίας καχυποψίας, μοιάζει περίπλοκο, δεδομένου ότι το PSOE έχει αποφασίσει ότι δεν συνεργάζεται με κόμματα που προωθούν την ανεξαρτησία της Καταλονίας.

Δύσκολα θα μπορούσαν οι Σοσιαλιστές να μετακινηθούν από αυτή τη γραμμή που είναι πιο «κόκκινη» και από το να ανεχθούν τον Ραχόι.

Οι 60 μέρες στην πολιτική για μια τελευταία προσπάθεια δεν είναι λίγες, ιδίως όταν στο τέλος περιμένει η τρίτη κάλπη: Οι ψηφοφόροι θα πάνε σε σχολεία-εκλογικά κέντρα στολισμένα για τα Χριστούγεννα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι δύσκολο για όλα τα κόμματα να στείλουν το μήνυμα στους πολίτες ότι «κάνατε πάλι λάθος, πρέπει να ξαναψηφίσετε και Feliz Navidad (Καλά Χριστούγεννα)».

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ