Μηνιγγίτιδα Β: Το κόστος εμβολιασμού «αγκάθι» για γονείς και παιδιάτρους

Η μηνιγγίτιδα Β αποτελεί ένας από τους μεγαλύτερους φόβους γονέων και παιδιάτρων. Και παρά το γεγονός ότι εδώ και δύο χρόνια κυκλοφορεί και στην Ελλάδα το εμβόλιο για την πρόληψη της, τα επίπεδα εμβολιασμού του παιδικού πληθυσμού παραμένουν χαμηλά, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους, αλλά και της απροθυμίας της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών να το εντάξει στο εθνικό πρόγραμμα ώστε να αποζημιώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η επίσημη αιτιολογία της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών για τη μη ένταξη του εμβολίου κατά της μηνιγγίτιδας Β στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Παίδων και Ενηλίκων είναι η χαμηλή σποραδικότητα των κρουσμάτων στην ελληνική επικράτεια. Ωστόσο, σε καιρό οικονομικής δυσπραγίας δε μπορεί κανείς να μην σκεφτεί και τι σημαίνει από άποψη δημοσιονομικού κόστους η κάλυψη του εμβολίου από τα ασφαλιστικά ταμεία, όταν κάθε δόση κοστίζει 104,39 ευρώ και για τα παιδιά μέχρι ενός έτους χρειάζονται τέσσερις δόσεις.

Μαλιστα, σύμφωνα με έρευνα που έγινε από τον επίκουρο καθηγητή Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Κυριάκο Σουλιώτη και τους συνεργάτες του, το κόστος αποτελεί «αγκάθι» όχι μόνο για την Πολιτεία αλλά και για τους παιδιάτρους που διστάζουν να το συστήσουν στους γονείς, παρά το γεγονός ότι θεωρούν τη μηνιγγίτιδα Β έως μια απειλητική νόσο με σοβαρές συνέπειες δια βίου.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με αφορμή την παρουσίαση της μελέτης ο πρόεδρος της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, Κωνσταντίνος Νταλούκας, εξήγησε ότι πράγματι τα κρούσματα μηνιγγίτιδας Β στην Ελλάδα είναι μεν σποραδικά (φέτος έχουν καταγραφεί 3 στα Ιωάννινα και αφορούσαν φοιτητές, 1 στην Πάτρα, επίσης φοιτητής και δύο στο Μενίδι που αφορούσαν παιδιά), αλλά τα οφέλη του εμβολιασμού είναι σημαντικά καθώς αποφεύγονται σοβαρές επιπλοκές υγείας με ότι αυτό συνεπάγεται για το παιδί, την οικογένεια, την κοινωνία και το κράτος σε επίπεδο δαπανών υγείας (για νοσηλεία στη ΜΕΘ, χειρουργικές επεμβάσεις αποκατάστασης, αναπηρικές συντάξεις, ειδική εκπαίδευση, απώλεια ημερών εργασίας των γονιών κ.α.).

Σύγκλιση απόψεων γονέων και παιδιάτρων για την αναγκαιότητα του εμβολιασμού

Στην έρευνα που διεξήχθη από ερευνητική ομάδα υπό την επιστημονική ευθύνη του επίκουρου καθηγητή Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Κυριάκου Σουλιώτη, διαπιστώθηκε ότι παιδίατροι και γονείς θεωρούν τη μηνιγγίτιδα Β ως μια απειλητική για τη ζωή νόσο με πολύ σοβαρές συνέπειες. Επίσης, η πρόληψη είναι ιδιαίτερα χαμηλή λόγω της απουσίας ασφαλιστικής κάλυψης του εμβολιασμού.

Η έρευνα έγινε σε δείγμα 201 παιδιάτρων και 1.003 γονέων (κυρίως μητέρων), με ευρεία γεωγραφική κάλυψη, την περίοδο 10-26 Μαΐου στους παιδιάτρους και 25 Απριλίου-10 Μαΐου στους γονείς.

Από την ανάλυση των δεδομένων σε ότι αφορά τους παιδιάτρους προέκυψε ότι:

• τα 2/3 αναγνώρισαν τη μηνιγγίτιδα Β ως μια ύψιστης σημασίας νόσο για τη δημόσια υγεία, δηλώνοντας κατά πλειοψηφία (66,9%) ότι η νόσος έχει πολύ σοβαρές συνέπειες και το ποσοστό θνησιμότητας σε παιδιά κάτω των 12 μηνών είναι υψηλό,
• το 74% πιστεύει ότι το εμβόλιο για τη μηνιγγίτιδα Β πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Παιδιών και Εφήβων, ενώ το 21,4% προτείνει να αποτελέσει προληπτικό μέτρο για συγκεκριμένους πληθυσμούς,
• εννέα στους δέκα παιδιάτρους συστήνουν στους γονείς τον εμβολιασμό έναντι της μηνιγγίτιδας Β, δίνοντας έμφαση στα μικρότερα του ενός έτους παιδιά (40,2%)
• το 94,7% των παιδιάτρων θεωρούν τη μη ένταξη και κατ’ επέκταση τη μη αποζημίωση τον κυριότερο αποτρεπτικό παράγοντα για το μη εμβολιασμό των παιδιών.

Σε ότι αφορά την άποψη των γονέων η έρευνα έδειξε ότι:

• οκτώ στους δέκα έχουν ενημερωθεί για τον εμβολιασμό από τον παιδίατρο τους, ως κύρια πηγή πληροφόρησης,
• η πλειοψηφία θεωρεί ότι ο εμβολιασμός μπορεί να έχει πολύ θετική (36,4%) και θετική (60%) επίπτωση στην πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων,
• το 88,5% των γονέων αναγνωρίζει την επικινδυνότητα της μηνιγγίτιδας Β και τις συνέπειες της,
• το 45,9% αντιλαμβάνεται ότι είναι μια απειλητική για τη ζωή νόσο, με πολύ σοβαρές επιπλοκές, ενώ το 42,6% ως μια σοβαρή νόσο με σοβαρές επιπλοκές,
• μόνο τρεις στους δέκα γονείς έχουν εμβολιάσει το παιδί τους έναντι της μηνιγγίτιδας Β,
• από το σύνολο αυτών που έχουν εμβολιάσει το παιδί τους, το 63,3% αναδεικνύει ως κύριο αποτρεπτικό παράγοντα για τον εμβολιασμό τη μη ένταξη του εμβολίου στο
  Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Παίδων και Εφήβων και κατ’ επέκταση στη μη αποζημίωσή του,
• επτά στους δέκα γονείς δηλώνουν πρόθυμοι να πληρώσουν οι ίδιοι το χρηματικό ποσό, αναγνωρίζοντας κατά κάποιο τρόπο την αξία του εμβολιασμού για την πρόληψη της νόσου.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας ο κ. Σουλιώτης επεσήμανε ότι «τεκμηριώνουν την αναγκαιότητα της πρόληψης της μηνιγγίτιδας Β στη χώρα μας και εν προκειμένω το κενό που υπάρχει στην ασφαλιστική κάλυψη του εμβολίου βρίσκεται σε αντίφαση, τόσο με την άποψη των παιδιάτρων όσο και με την επθυμία των γονέων. Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι οι γονείς, αντιλαμβανόμενοι τη σημασία της πρόληψης και παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία, δείχνουν διατεθειμένοι ακόμα και να επιβαρυνθούν, σε κάποιο βαθμό, με το κόστος του εμβολιασμού».

Το προφίλ της Μηνιγγίτιδας

Ως γνωστόν, η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος, γνωστή ως «βακτηριακή μηνιγγίτιδα» είναι απειλητική για τη ζωή του ανθρώπου λοίμωξη, που προσβάλλει υγιή άτομα, χωρίς προειδοποιητικά σημάδια. Προκαλείται από το βακτήριο Neisseria meningitidis, που διακρίνεται σε πέντε οροομάδες (Α, B, C, W-135 και Y. Η οροομάδα Β ευθύνεται για την πλειοψηφία των περιστατικών στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα), εξελίσσεται ταχύτατα και μπορεί να προκαλεί τον θάνατο ακόμα και εντός 24 ωρών, από την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ένα στα δέκα άτομα που προσβάλλεται από μηνιγγιτιδοκοκκική νόσο καταλήγει (5%-10%), παρά τη θεραπεία και ένα στα πέντε, που επιβιώνει, έχει σοβαρές αναπηρίες (εγκεφαλική βλάβη, απώλεια ακοής, ακρωτηριασμό άκρων, μαθησιακές δυσκολίες κ.α.). Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος προκαλεί βακτηριακή μηνιγγίτιδα και σηψαιμία, με τα βρέφη και τους εφήβους να διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο λοίμωξης.

Τα συμπτώματα της νόσου μοιάζουν αρκετά με αυτά της γρίπης, με αποτέλεσμα συχνά να είναι δύσκολο για τον γιατρό να κάνει την ορθή διάγνωση, ειδικά στα πρώιμα στάδιά της. Πάντως, στα τυπικά συμπτώματα της μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος περιλαμβάνονται: η αυχενική δυσκαμψία και το μικρού μεγέθους ιώδες δερματικό εξάνθημα.

Η μετάδοση είναι αρκετά εύκολη, καθώς μπορεί να γίνει με τον βήχα, το φτέρνισμα και την άμεση σωματική επαφή, όπως το φιλί. Επίσης, ο συνωστισμός (σε νυχτερινά κέντρα, στρατόπεδα, κοιτώνες ή ταξίδια σε ενδημικές περιοχές) μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες μετάδοσης. Τέλος, το κάπνισμα προάγει την πιθανότητα προσβολής του οργανισμού από τη νόσο, συγκεκριμένων ηλικιακών ομάδων.

Βρέφη, παιδιά και έφηβοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου διότι μπορεί να μολυνθούν από μέλη της οικογένειας τους που είναι φορείς του βακτηρίου (στη μύτη ή τον φάρυγγα) χωρίς τα τελευταία να έχουν εκδηλώσει συμπτώματα.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr