Η οπτογενετική επαναφέρει τη μνήμη πειραματόζωων με νόσο Αλτσχάιμερ

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία κατάφεραν να επαναφέρουν αναμνήσεις σε πειραματόζωα, τα οποία έπασχαν από απώλεια μνήμης όμοια με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η επαναφορά της μνήμης επιτεύχθηκε χάρη στην ενεργοποίηση των εγκεφαλικών κυττάρων μέσω της οπτογενετικής.

Η οπτογενετική επιτρέπει τη χειραγώγηση των γονιδίων των νευρικών κυττάρων, ώστε οι νευρώνες να γίνονται ευαίσθητοι στο μπλε φως, μέσω οπτικής ίνας που εισάγεται στον εγκέφαλο. Ενεργοποιούνται έτσι κατάλληλα τα εγκεφαλικά κύτταρα, ώστε να αναπτύξουν νέες νευρωνικές συνδέσεις και να «ξαναθυμηθούν».

Όπως αναφέρεται στο Nature, ερευνητές του ΜΙΤ των ΗΠΑ και του ιαπωνικού Ινστιτούτου Επιστήμης του Εγκεφάλου «RIKEN», με επικεφαλής τον τιμημένο με Νόμπελ το 1987 καθηγητή Βιολογίας και Νευροεπιστήμης Σουσούμου Τονεγκάβα, υποστηρίζουν ότι στα πρώτα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ οι ασθενείς συχνά αδυνατούν να θυμηθούν πρόσφατα συμβάντα. Πιστεύουν λοιπόν ότι οι αναμνήσεις αυτές είναι ακόμη αποθηκευμένες στον εγκέφαλο, απλώς ο ασθενής δεν έχει πρόσβαση σε αυτές λίγες μέρες μετά.

Αποφάσισαν λοιπόν να δοκιμάσουν να επαναφέρουν αυτές τις προσφάτως χαμένες αναμνήσεις, κάνοντας πειράματα με δύο ομάδες ποντικιών. Η μία ήταν υγιής και η άλλη αποτελείτο από τρωκτικά που είχαν τροποποιηθεί γενετικά για να εμφανίζουν αμνησία όμοια με αυτή της νόσου Αλτσχάιμερ.

Όταν τα πειραματόζωα υποβλήθηκαν στα ίδια ηλεκτρικά σοκ που τους προκάλεσαν φόβο, μόνο τα πρώτα φαίνονταν να θυμούνται την επώδυνη εμπειρία τους μετά από ώρες. Όμως, μετά από την κατάλληλη χειραγώγηση των νευρώνων των ποντικιών με νόσο Αλτσχάιμερ μέσω οπτογενετικής, και αυτά πλέον θυμούνταν την οδυνηρή εμπειρία μετά από ώρες, με άλλα λόγια η σχετική ανάμνηση είχε ανασυρθεί από τη λήθη και μαζί με αυτήν ο φόβος.

«Το βασικό που αποδείξαμε, είναι ότι ακόμη κι αν μια ανάμνηση φαίνεται χαμένη, στην πραγματικότητα υπάρχει ακόμη. Είναι απλώς θέμα πώς θα την ανακαλέσει κανείς» εξηγεί ο Δρ Τονεγκάβα.

Η ίδια ερευνητική ομάδα έχει ήδη δείξει στο παρελθόν ότι ότι είναι δυνατό να επέμβει κανείς στα νευρωνικά αποτυπώματα των αναμνήσεων στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, «φυτεύοντας» επίπλαστες αναμνήσεις ή αλλάζοντας το συναισθηματικό «φορτίο» μιας ανάμνησης και, τώρα, ενεργοποιώντας μια ξεχασμένη ανάμνηση.

Πάντως προς το παρόν, η οπτογενετική, αν και ακριβής τεχνική, θεωρείται απαγορευτικά επεμβατική για να χρησιμοποιηθεί σε ανθρώπους. Ο Δρ Τονεγκάβα, αναζητά μια εναλλακτική αποδεκτή μέθοδος, που θα ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί τα κύτταρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο. «Η νόσος Αλτσχάιμερ αρχικου σταδίου ίσως μπορεί να θεραπευθεί στο μέλλον, αν αναπτυχθεί μια νέα τεχνολογία που πληροί τις αναγκαίες προδιαγραφές ηθικής και ασφάλειας για τους ανθρώπους», υπογραμμίζει.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ