«Νέο κεφάλαιο» στις σχέσεις Ιράν – Δύσης μετά την άρση των κυρώσεων

Ιράν και διεθνής κοινότητα χαιρετίζουν ένα «νέο κεφάλαιο» στη σχέση τους, μετά την άρση των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στην Τεχεράνη. Έκθεση της ΙΑΕΑ επιβεβαίωσε ότι η Τεχεράνη εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις της σε σχέση με το πυρηνικό της πρόγραμμα.

«Οι σχέσεις ανάμεσα στο Ιράν και την ΙΑΕΑ εισέρχονται τώρα σε μία νέα φάση. Είναι μία σημαντική ημέρα για τη διεθνή κοινότητα. Συγχαίρω όλους όσους βοήθησαν να γίνει πραγματικότητα» είπε ο διευθυντής της ΙΑΕΑ, Γιουκίγιο Αμάνο, ο οποίος ταξιδεύει στην Τεχεράνη για να συναντηθεί με τον πρόεδρο του Ιράν, Χασάν Ροχανί.

Χρειάστηκαν 13 χρόνια για να δημιουργήσει το Ιράν ένα από τα πιο περίπλοκα πυρηνικά προγράμματα, αλλά μόλις τρεις μήνες για τη διάλυσή του.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών παρέλαβε το Σάββατο έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), που επιβεβαιώνει ότι το Ιράν εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις του, βάσει της πυρηνικής συμφωνίας, τερματίζοντας έτσι την ισχύ επτά προηγούμενων ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, ανακοίνωσε ότι οι οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν ήρθησαν και ότι η χώρα εντάχθηκε μαζί με τη Βρετανία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Κίνα, τη Ρωσία και την ΕΕ στους «ειρηνικούς χρήστες» της πυρηνικής ενέργειας.

Ήδη ο Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την άρση ορισμένων κυρώσεων, ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.

Το Ιράν εκπλήρωσε τις δεσμεύσεις του σε χρόνο-ρεκόρ. Διέλυσε 14.000 μηχανές φυγοκέντρησης -τα δύο τρίτα των υπαρχόντων- και τις αποθήκευσε με την σφραγίδα της ΙΑΕΑ. Επίσης, έστειλε στο εξωτερικό ή προχώρησε σε αραίωση του 98% των αποθεμάτων του σε χαμηλού εμπλουτισμού ουράνιο, που ήταν πηγή ανησυχίας για τη διεθνή κοινότητα, η οποία θεωρούσε ότι θα μπορούσε να μετατραπεί σε υψηλού εμπλουτισμού ουράνιο που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.

Τις τελευταίες ημέρες απενεργοποιήθηκε και ο πυρήνας του αντιδραστήρα βαρέως ύδατος του Αράκ (πιθανής πηγής πλουτωνίου). Τεχνικοί τον γέμισαν με τσιμέντο, έτσι ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά.

Από την άρση των κυρώσεων, το Ιράν θα μπορεί να πωλεί ξανά πετρέλαιο, να αγοράσει νέα αεροσκάφη και να ανανεώσει τον γερασμένο στόλο των αεροπλάνων της. Θα του επιστραφεί, επίσης, το ποσό των 30 δισ. δολαρίων από τα περιουσιακά του στοιχεία που έχουν δεσμευτεί σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ορισμένες κυρώσεις των ΗΠΑ για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θέματα που δεν αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν θα παραμείνουν. Παράλληλα, το Ιράν έδειξε ότι επιθυμεί να συνεχίσει την ανάπτυξη πυραύλων, προχωρώντας σε δοκιμές, οι οποίες παραβιάζουν ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Η ιστορική συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η οποία τέθηκε σε ισχύ, ανοίγει μια νέα σελίδα στις σχέσεις μεταξύ του Ιράν και του κόσμου, είναι μια «χρυσή σελίδα» στην ιστορία της χώρας, δήλωσε ο ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί, σύμφωνα το ιρακινό πρακτορείο ειδήσεων IRNA.

«Εμείς οι Ιρανοί, τείνουμε το χέρι στον κόσμο σε ένδειξη ειρήνης και αφήνοντας πίσω μας όλες τις εχθρότητες, τις υποψίες, τις συνωμοσίες, ανοίγουμε μια νέα σελίδα στις σχέσεις του Ιράν με τον κόσμο» δήλωσε ο Ροχανί.

«Η πυρηνική συμφωνία δεν είναι ενάντια στα συμφέροντα καμίας χώρας. Οι φίλοι του Ιράν είναι ευχαριστημένοι και οι αντίπαλοί του δεν θα πρέπει να ανησυχούν. Το Ιράν δεν αποτελεί απειλή για καμιά χώρα αλλά κομίζει μήνυμα ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή και στον κόσμο» πρόσθεσε.

«Τώρα που οι ήρθησαν οι κυρώσεις, ήρθε η ώρα να οικοδομήσουμε τη χώρα» πρόσθεσε.

Ο Ροχανί, μιλώντας στο Κοινοβούλιο και καταθέτοντας το σχέδιο του προϋπολογισμού για το νέο οικονομικό έτος δήλωσε ότι η συμφωνία αποτελεί «σημείο καμπής» για την οικονομία της χώρας και κάλεσε σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις και λιγότερη εξάρτηση από τα έσοδα του πετρελαίου στην εποχή που ανοίγεται για τη χώρα μετά την επιβολή κυρώσεων.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Γκι-μουν χαιρέτισε την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, η οποία υπογράφηκε τον περασμένο Ιούλιο στη Βιέννη μεταξύ της Τεχεράνης και των μεγάλων δυνάμεων.

«Είναι ένα μεγάλο βήμα που αντανακλά την προσπάθεια η οποία επιτεύχθηκε με καλή πίστη από όλες τις πλευρές ώστε να εκπληρωθούν οι δεσμεύσεις οι οποίες συμφωνήθηκαν» δήλωσε ο Μπαν.

Ο Γενικός Γραμματέας χαιρέτισε, επίσης, την απελευθέρωση από την Τεχεράνη πέντε Αμερικανών, μεταξύ τους ο ανταποκριτής της εφημερίδας Washington Post στο Ιράν Τζέισον Ρεζαγιάν, στο πλαίσιο της ανταλλαγής κρατουμένων με την Ισλαμική Δημοκρατία. Σύμφωνα με αμερικανό αξιωματούχο, οι τέσσερις Αμερικανοί δεν έχουν φύγει ακόμα από το Ιράν.

«Η πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, στην επίτευξη της οποίας η Βρετανία διαδραμάτισε καίριο ρόλο, κάνει την Μέση Ανατολή και τον υπόλοιπο κόσμο πιο ασφαλή» δήλωσε ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Φίλιπ Χάμοντ, σε ανακοίνωση του.

«Ελπίζω ο επιχειρηματικός κόσμος της Βρετανίας να αδράξει τις ευκαιρίες που του προσφέρονται από την σταδιακή άρση των κυρώσεων ενάντια στο Ιράν. Το μέλλον είναι όσο σημαντικό, όσο το σημείο ορόσημο που κατορθώσαμε να φθάσουμε σήμερα» τόνισε ο βρετανός ΥΠΕΞ.

Η κυβέρνηση της Γαλλίας θα παρακολουθεί στενά για να διασφαλίσει την αυστηρή τήρηση των όρων της πυρηνικής συμφωνίας που υπέγραψε πέρσι η Τεχεράνη με τις μεγάλες δυνάμεις, δήλωσε ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών Λοράν Φαμπιούς.

Καλωσορίζοντας την έναρξη ισχύος της συμφωνίας, ο Γάλλος ΥΠΕΞ σε ανακοίνωση του, τόνισε πως η εφαρμογή της είναι ένα σημαντικό βήμα για τις διεθνείς προσπάθειες ελέγχου διάδοσης των πυρηνικών όπλων.

Εν τω μεταξύ, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Πολ Ράιαν, κατήγγειλε την άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν.

«Σήμερα, η κυβέρνηση Ομπάμα θα αρχίσει να αίρει τις οικονομικές κυρώσεις κατά του κύριου κράτους που υποστηρίζει την τρομοκρατία στον κόσμο», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Ράιαν, προσθέτοντας πως η Τεχεράνη πιθανότατα θα επωφεληθεί από το νέο οικονομικό μάννα ώστε να συνεχίσει να «χρηματοδοτεί την τρομοκρατία».

Η Τεχεράνη δεν έχει εγκαταλείψει τα σχέδια της για την απόκτηση πυρηνικών όπλων, ακόμη και μετά την υπογραφή της συμφωνίας για το πυρηνικό της πρόγραμμα, δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Ακόμα και μετά την υπογραφή της πυρηνικής συμφωνίας, το Ιράν δεν έχει εγκαταλείψει το στόχο του να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και συνεχίζει με τις ενέργειες του να προκαλεί την αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής, σκορπίζοντας τον τρόμο σε όλο τον κόσμο, παραβιάζοντας διεθνείς δεσμεύσεις που έχει προσυπογράψει» τόνισε ο Νετανιάχου σε ανακοίνωση του.

Επιμέλεια: Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ