Με ποιους όρους ο ESM θα αγοράσει τα ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ

Αρκετά περίπλοκη στο σκέλος της εφαρμογής κρίνεται η ελληνική πρόταση για την απόκτηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) των ελληνικών ομολόγων ονομαστικής αξίας 27 δισ. ευρώ που απέκτησε η ΕΚΤ στο πλαίσιο του προγράμματος SMP. Σε κάθε περίπτωση προϋποθέτει πως η Ελλάδα θα υπογράψει σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης με τον ESM.

Στην ερώτηση εάν μπορεί να αγοράσει ομόλογα που βρίσκονται στην κατοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ο ESM δίνει την εξής απάντηση« Δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση, σε αυτό το στάδιο». Ωστόσο, εάν υπάρξει πολιτική βούληση θα μπορούσαν άμεσα να βρεθούν οι σχετικές λύσεις.

Ουσιαστικά η ελληνική πρόταση θα ενεργοποιούσε το Μηχανισμό Στήριξη στη Δευτερογενή Αγορά του ESM (Secondary Market Support Facility) ο οποίος επιτρέπει στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας να παρεμβαίνει για να αγοράζει κρατικό χρέος.

Στόχος του SMSF είναι να υποστηρίζει την καλή λειτουργία των αγορών δημοσίου χρέους των μελών του ESM σε «εξαιρετικές περιπτώσεις» όπου η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά απειλεί τη χρηματοοικονομική σταθερότητα, με κίνδυνο να καθιστά μη βιώσιμο το χρέος και να δημιουργεί προβλήματα αναχρηματοδότησης στο τραπεζικό σύστημα.

Σε κάθε περίπτωση η ενεργοποίηση του SMSF προϋποθέτει την έγκριση του Eurogroup και συνοδεύεται και αυτή με προαπαιτούμενα.

Η διαδικασία έχει ως εξής:

1. Το κράτος μέλος υποβάλει αίτημα στον πρόεδρο του Συμβουλίου των Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
2. Ακολούθως, αυτός αναθέτει στην ΕΚΤ να εκτιμήσει αν συντρέχουν οι εξαιρετικές συνθήκες που προβλέπουν οι κανόνες και αν υπάρχει κίνδυνος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της ή των κρατών μελών της.
3. Εν συνεχεία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ, αποφασίζουν κατά πόσον το δημόσιο χρέος του κράτους είναι βιώσιμο και εκτιμά τις ανάγκες χρηματοδότησής τους
4. Με βάση την πρόταση του Διευθύνοντος Συμβούλου, το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM θα αποφασίσει αν πρέπει να ενεργοποιήσει τον SMSF.
5. Εν συνεχεία ο Διευθύνων Σύμβουλος του ESM θα προετοιμάσει μια σύμβαση χρηματοδοτικής διευκόλυνσης (FFA), διευκρινίζοντας τους χρηματοδοτικούς όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες πρέπει να διεξάγονται οι αγορές χρέους. Αυτή η σύμβαση πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο των Διοικητών του ESM.

Όπως παραδέχονται στελέχη του υπουργείου Οικονομικών με γνώση της διαχείρισης του χρέους θα ήταν πιο εύκολο τεχνικά και λιγότερο περίπλοκο η Ελλάδα να λάβει ένα δάνειο από τις γνωστές γραμμές χρηματοδότησης του ESM ώστε να επαναγοράσει τα ομόλογα της ΕΚΤ στην τιμή κτήσης και να τα ακυρώσει. Το ομόλογο του ESM θα έφερε αισθητά μικρότερο επιτόκιο, από το επιτόκιο 4,7% που έχουν τα ελληνικά ομόλογα του προγράμματος SMP και θα μπορούσε να αποπληρωθεί σε βάθος 40 ετών. Σε κάθε περίπτωση το δάνειο θα παρεχόταν από τον ESM έναντι συγκεκριμένου προγράμματος και έναντι συγκεκριμένων μέτρων.

Θανάσης Κουκάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ