H προδιάθεση για ψυχικές διαταραχές «πιο συχνή στους καλλιτέχνες»

Οι καλλιτέχνες έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να διαθέτουν γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο να εκδηλώσουν σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή, σύμφωνα με ισλανδική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Nature Neuroscience.

Η έρευνα της εταιρείας deCODE έρχεται να αναζωπυρώσει τη χρόνια διαμάχη κατά πόσο υπάρχει στους καλλιτέχνες αυξημένο γενετικό υπόβαθρο ψυχικών παθήσεων ή όχι. Ήδη, από την αρχαία Ελλάδα είχε τεθεί- από τον Αριστοτέλη και άλλους- το ζήτημα της πιθανής σχέσης δημιουργικότητας και τρέλας, ένα ερώτημα που έθιξαν αργότερα διάφοροι φιλόσοφοι και καλλιτέχνες, όπως ο Σενέκας, ο Σέξπηρ και ο λόρδος Βύρων.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Κάρι Στέφανσον, συσχέτισαν γενετικά και ιατρικά δεδομένα από 86.000 Ισλανδούς. Διαπίστωσαν ότι, οι καλλιτέχνες (ζωγράφοι, μουσικοί, συγγραφείς, χορευτές κ.α.) είχαν κατά μέσο όρο 17% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαθέτουν γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή.

Σε μία δεύτερη φάση, οι ερευνητές εξέτασαν στοιχεία για 35.000 άτομα στην Ολλανδία και τη Σουηδία, και διαπιστώνοντας μία ακόμη μεγαλύτερη συσχέτιση μεταξύ δημιουργικότητας και ψυχικής πάθησης, καθώς όσοι ήταν καλλιτέχνες, είχαν 25% μεγαλύτερη πιθανότητα να διαθέτουν τα σχετικά γονίδια αυξημένου κινδύνου, από ό,τι οι άνθρωποι με λιγότερο δημιουργικά επαγγέλματα (εργάτες, αγρότες, πωλητές κ.α.).

«Για να είναι κανείς δημιουργικός, πρέπει να σκέφτεται διαφορετικά. Και όταν είναι διαφορετικός, τότε υπάρχει η τάση να θεωρείται παράξενος, τρελός ή παράφρων. Όταν οι άνθρωποι δημιουργούν κάτι καινούριο, καταλήγουν να κινούνται μεταξύ λογικού και παράλογου. Τα νέα ευρήματα υποστηρίζουν την παλαιά αντίληψη περί τρελής μεγαλοφυίας. Η δημιουργικότητα μάς έχει δώσει τον Μότσαρτ, τον Μπαχ, τον Βαν Γκογκ. Είναι μία ιδιότητα πολύ σημαντική για την κοινωνία. Όμως, συνιστά κι έναν κίνδυνο για το ίδιο το άτομο και το 1% του πληθυσμού πληρώνει το τίμημα γι’ αυτήν τη δημιουργικότητα», σύμφωνα με τον Δρ Στέφανσον.

Πάντως, σύμφωνα με την έρευνα, οι γενετικοί παράγοντες εξηγούν μόνο το 0,25% των μεγάλων διαφορών καλλιτεχνικής δημιουργικότητας (ταλέντου) μεταξύ των ανθρώπων.

Ο Δρ Στέφανσον παραδέχεται ότι η μελέτη εντοπίζει μόνο μία σχετικά αδύναμη συσχέτιση μεταξύ των γονιδίων και της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας, κάτι που άλλοι επιστήμονες επεσήμαναν, εκφράζοντας τις επιφυλάξεις τους για τα συμπεράσματα της έρευνας.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον καθηγητή Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Άλμπερτ Ρόθενμπεργκ, μελέτη σε 45 νομπελίστες επιστήμονες δείχνει ότι κανείς δεν εμφανίζει σημάδια ψυχιατρικών διαταραχών.

Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr,ΑΠΕ-ΜΠΕ