Σταθάκης: Αναθεώρηση συμβάσεων των οδικών αξόνων και μείωση διοδίων

Την αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού, του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου, του Ε65 και της Ιόνιας Οδού ανακοίνωσε την Τετάρτη από τη Βουλή ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Τουρισμού και Ναυτιλίας Γιώργος Σταθάκης.

Ο κ. Σταθάκης, μιλώντας κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των δύο νέων συμβάσεων για τη λειτουργία και συντήρηση της Εγνατίας Οδού ΑΕ στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, σημείωσε ότι η βάση της αναθεώρησης των τεσσάρων θα είναι στην κατεύθυνση:

• της δημιουργίας ενός αναλογικού συστήματος χρέωσης
• της μείωσης των διοδίων
• της μετοχικής παρουσίας του δημοσίου στις εταιρίες παραχώρησης
• της εύλογης συρρίκνωσης του ρυθμού απόσβεσης της επένδυσης των ιδιωτών υπέρ του Δημοσίου.

Ο υπερ-υπουργός Οικονομίας σημείωσε ότι «η ιδέα ότι θα φτιάχναμε ταυτόχρονα όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας μέσα σε μία δεκαετία αποτέλεσε φαραωνική σκέψη κάποιων ανθρώπων στο παρελθόν», οι οποίοι, όπως παρατήρησε, θεώρησαν ότι το τραπεζικό σύστημα και η ιδιωτική χρηματοδότηση θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν τους περιορισμούς του κρατικού προϋπολογισμού και του συστήματος παραγωγής δημοσίων έργων.

Όπως υπογράμμισε ο κ. Σταθάκης, μετά την κρίση του 2008 το σύνολο των αυτοκινητόδρομων χρεοκόπησε, με την εξαίρεση της Αττικής Οδού. «Όλοι οι άλλοι μπήκαν σε περιπέτειες για τον απλό λόγο ότι σταμάτησε η τραπεζική χρηματοδότηση» δήλωσε.

«Μοντέλο η Εγνατία»

Όπως είπε, το κατάλληλο σύστημα είναι αυτό της Εγνατίας Οδού, μίας δημόσιας εταιρείας που διαχειρίζεται τον μεγαλύτερο οδικό άξονα της χώρας μέσα από συμβάσεις υπεργολαβίας με ιδιωτικές εταιρείες.

Αντίθετα, το μοντέλο των ιδιωτικών δρόμων, τόνισε, «χρεοκόπησε το 2008 και πριν από δύο χρόνια έγινε προσπάθεια επανεκκίνησης των έργων», η οποία, συμπλήρωσε, είχε τα εξής χαρακτηριστικά:

• Το Δημόσιο απορρόφησε όλο το ρίσκο που είχαν οι συμβάσεις για τους ιδιώτες.
• Μετέφερε τις οικονομικές απαιτήσεις του Δημοσίου στο τέλος της χρονικής διάρκειας της παραχώρησης.
• Προσέφερε ισχυρές εγγυήσεις για την περίπτωση που οι αυτοκινητόδρομοι δεν θα έχουν καλή πορεία λόγω μείωσης του κυκλοφοριακού φόρτου.

«Τα έργα θα ολοκληρωθούν»

Έτσι, τόνισε ο κ. Σταθάκης, η επανεκκίνηση των αναθεωρημενων συμβάσεων προσέφερε μεγαλύτερες διασφαλίσεις για τους ιδιώτες επενδυτές.

«Όλοι θέλουμε να ολοκληρωθούν τα έργα και θα ολοκληρωθούν» είπε, όμως συμπλήρωσε ότι οι παραχωρήσεις εγείρουν πολλά θέματα, όπως η κοστολόγηση των έργων.

Όπως σημείωσε, το κόστος κατασκευής ανέρχεται σε 7 εκατ. ευρώ ανά χλμ., το κόστος συντήρησης κυμαίνεται από 60 έως 250 χιλιάδες ευρώ ανά χλμ., ενώ σε άλλες συμβάσεις είναι ακόμη πιο υψηλό. «Αυτά είναι πάνω από τους διεθνείς μέσους όρους, κατά τη γνώμη μας» συμπλήρωσε και σημείωσε ότι το κόστος των έργων θα μπορούσε να είναι χαμηλότερο εάν άλλαζε ο τρόπος κοστολόγησης.

Ο υπουργός Οικονομίας υπογράμμισε ότι η ποιότητα των συγκεκριμένων συμβάσεων παραχώρησης δεν διασφαλίζει την ισότιμη αντιμετώπιση του δημοσίου συμφέροντος έναντι του ιδιωτικού.

«Πρόθεσή μας είναι, στο μέτρο του δυνατού, και είναι δέσμευση της κυβέρνησης, να μελετήσουμε τις συμβάσεις, με στόχο να τις αναθεωρήσουμε, προκειμένου να φέρουμε την ισορροπία που δεν έχουν» δήλωσε και πρόσθεσε ότι «πρέπει να εξαντλήσουμε τα περιθώρια αναθεώρησης των συμβάσεων».

Πολιτική διοδίων

Ο κ. Σταθάκης αναφέρθηκε εκτενώς και στην πολιτική διοδίων, τονίζοντας ότι η συχνότητα και το ύψος των διοδίων αποφασίστηκαν με βάση τα δεδομένα της προ του 2009 οικονομικής πραγματικότητας.

Αυτή η δομή, τόνισε ο υπουργός Οικονομίας, «είναι εκτός τόπου και χρόνου» και με την αναθεώρηση των συμβάσεων που έγινε από την κυβέρνηση του κ. Αντώνη Σαμαρά «πρυτάνευσε η ιδέα ότι τα έργα θα αποσβεστούν εάν εξαντλήσουμε τα ανώτατα όρια των διοδίων».

«Είναι χωρίς νόημα αυτή η πολιτική» τόνισε και συμπλήρωσε ότι «όσο αυξάνεις τα διόδια, μειώνεις τον κυκλοφοριακό φόρτο» και, μάλιστα, «υπό συνθήκες σκληρής οικονομικής πραγματικότητας».

Ο κ. Σταθάκης επισήμανε ότι αποτελεί κυβερνητική δέσμευση η αναθεώρηση του πλαισίου των συμβάσεων, προς την κατεύθυνση των ηλεκτρονικών, αναλογικών διοδίων, με ιδιαίτερη μέριμνα για τους χρήστες του δρόμου και με κοινωνικά κριτήρια. Ο υπουργός Οικονομίας, μάλιστα, χαρακτήρισε τα ηλεκτρονικά, αναλογικά διόδια ως το δικαιότερο σύστημα προσδιορισμού των διοδίων.

Ο υπουργός Οικονομίας χαρακτήρισε τα διόδια «εξωφρενικά υψηλά διότι καλούνται να αποσβέσουν το 60-70% του έργου» και σημείωσε ότι η προβλεπόμενη απόδοση των ιδίων κεφαλαίων των παραχωρησιούχων δεν μπορεί να είναι 8-10% και πρέπει να μειωθεί.

«Είσοδος του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιρειών»

Ο κ. Σταθάκης αναφέρθηκε στην ανάγκη για μεγαλύτερο μερίδιο του Δημοσίου στις παραχωρήσεις, σημειώνοντας ότι «το κράτος θα παίρνει μερίδιο από τον δρόμο, χωρίς να πληρώνει». Έτσι, πρότεινε την είσοδο του κράτους στο μετοχικό κεφάλαιο των εταιριών, με στόχο «να αποφύγουμε τυχόν αύξηση των διοδίων και να κάνουμε μία προσέγγιση που θα αλλάξει τη χρονική διάρκεια της απόσβεσης, προκειμένου να πάμε σε σημαντική μείωση διοδίων με βάση την αναλογική αρχή».

Ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι το εγχείρημα είναι περίπλοκο, αλλά εξέφρασε την άποψή του ότι θα βρεθεί μία λύση απόλυτα συμβατή με το δημόσιο συμφέρον και την τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα.

Επανεξέταση της παραχώρησης της Εγνατίας από το ΤΑΙΠΕΔ

Παράλληλα, ο υπουργός Οικονομίας, ερωτηθείς για την τύχη της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού από το ΤΑΙΠΕΔ, δήλωσε: «Η πολιτική ηγεσία θα εξετάσει όλα τα περιθώρια και τις δυνατότητες που έχουμε για να βρούμε μία άλλη λύση που να θεωρούμε συμβατή με τις δικές μας προτεραιότητες».

Ο κ. Σταθάκης σημείωσε ότι το θέμα των διοδίων της Εγνατίας θα πρέπει να αντιμετωπιστεί μέσα από αυτή την προσέγγιση. Μάλιστα, σχολίασε ότι τα 6,5 δισ. ευρώ που κόστισε ο αυτοκινητόδρομος δεν θα αποσβεστούν ποτέ, ενώ υπογράμμισε ότι το ύψος των διοδίων στην Εγνατία είναι μόλις το μισό σε σχέση με τους υπόλοιπους οδικούς άξονες (0,03 ευρώ ανά χλμ., έναντι 0,066 ευρώ ανά χλμ.).

Ο κ. Σταθάκης τόνισε ότι η πολιτική διοδίων της Εγνατίας θα πρέπει να διασφαλίσει ότι θα καλύπτεται το κόστος λειτουργίας και συντήρησης του οδικού άξονα και η ποιότητα της υποδομής σε βάθος δεκαετιών.

Ο υπουργός Οικονομίας ανακοίνωσε ότι, όπως και στους υπόλοιπους οδικούς άξονες, έτσι και στην Εγνατία θα λειτουργήσουν ηλεκτρονικό, αναλογικό σύστημα χρέωσης των διοδίων.

Νωρίτερα, ο τομεάρχης Λειτουργίας και Συντήρησης της Εγνατίας Οδού κ. Μιλτιάδης Μπούγαλης και ο προϊστάμενος της νομικής υπηρεσίας της εταιρείας κ. Ζαφείρης Χατζηχαλκιάς παρουσίασαν τις δύο συμβάσεις συντήρησης και λειτουργίας του αυτοκινητόδρομου, αρχικού προϋπολογισμού 75 εκατ. ευρώ έκαστη και με χρονική διάρκεια 3 ετών.

Ανάδοχος και των δύο συμβάσεων (Ηγουμενίτσα – Κλειδί και Κλειδί – Έβρος) είναι η εταιρεία Ακτωρ, η οποία κατέστη μειοδότης με ποσοστό έκπτωσης 55%.

Αχιλλέας Χεκίμογλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ