Μισός αιώνας από τη «Ματωμένη Κυριακή» και την πορεία στη Σέλμα

Μισός αιώνας έχει περάσει από τη «Ματωμένη Κυριακή» της Αλαμπάμα, όταν περίπου 600 διαδηλωτές που ζητούσαν ίσα δικαιώματα για την αφροαμερικανική κοινότητα δέχθηκαν επίθεση στην γέφυρα Edmund Pettus στην πόλη Σέλμα.

Πενήντα χρόνια μετά, η αφροαμερικανική κοινότητα θυμάται αυτή την επέτειο με υπερηφάνεια (για τα όσα κατάφερε), αλλά και με απογοήτευση (για τα προβλήματα που παραμένουν).

{{{ map }}}Στις 7 Μαρτίου του 1965 μία ομάδα ακτιβιστών επιχείρησε να πραγματοποιήσει μία πορεία από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, ζητώντας να μπει τέλος στην πολιτική διακρίσεων που ίσχυε για τους Αφροαμερικανούς που επιθυμούσαν να ψηφίσουν.

Εκείνη η ημέρα βάφτηκε με αίμα: αστυνομικοί ξυλοκόπησαν διαδηλωτές, ενώ έγινε και ρίψη δακρυγόνων. Χρειάστηκαν άλλες δύο απόπειρες, μέχρι να πραγματοποιηθεί τελικά η πορεία που οδήγησε στην ιστορική Πράξη Δικαιώματος Ψήφου του 1965.

Μετά τη «Ματωμένη Κυριακή», ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κάλεσε εθελοντές και ανθρώπους του κλήρου να έρθουν στη Σέλμα και να περπατήσουν μαζί μέχρι το Μοντγκόμερι. Φτάνοντας και πάλι στη γέφυρα στις 9 Μαρτίου, οι παρευρισκόμενοι γονάτισαν και προσευχήθηκαν. Στη συνέχεια αποχώρησαν. Ανάμεσα τους ήταν και ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Ιάκωβος.

Ο ομοσπονδιακός δικαστής Φρανκ Τζόνσον διέταξε να υπάρξει ομοσπονδιακή προστασία για τους διαδηλωτές και στις 21 Μαρτίου του 1965 χιλιάδες άτομα πραγματοποίησαν το 80 χιλιομέτρων ταξίδι από τη Σέλμα στο Μοντγκόμερι.

Δύο άτομα σκοτώθηκαν στο περιθώριο των κινητοποιήσεων στη Σέλμα: ένας λευκός ιερέας, ο Τζέιμς Ριμπ που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από λευκούς άνδρες στις 11 Μαρτίου και η Βαϊόλα Λιούτσο, την οποία πυροβόλησαν μέλη της Κου Κλουξ Κλαν στις 25 Μαρτίου.

Υπερηφάνεια και απογοήτευση

Η Λίντα Λόερι φέρει με υπερηφάνεια την ουλή που απέκτησε πάνω από το μάτι της από το γκλομπ ενός αστυνομικού πριν από 50 χρόνια στη διάρκεια των γεγονότων στη Σέλμα.

Η Λόερι, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters, δηλώνει υπερήφανη για τον ρόλο της στα γεγονότα της Σέλμα, ωστόσο βλέπει την αποτυχία στο να χρησιμοποιηθεί η νίκη της αφρομαρικανικής κοινότητας για να επιτευχθεί κοινωνική πρόοδος.

Ο Μπαράκ Ομπάμα -ο πρώτος αφροαμερικανός πρόεδρος των ΗΠΑ- αναμένεται να επισκεφθεί το Σάββατο τη Σέλμα για να τιμήσει την επέτειο των 50 χρόνων, ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που αισθάνονται απογοητευμένοι στη σκιά της δολοφονίας του αφροαμερικανού εφήβου Μάικλ Μπράουν και των περιστατικών ρατσιστικής βίας από λευκούς αστυνομικούς κατά μαύρων πολιτών.

Ο 59χρονος Ρίκι Μπράουν ήταν πολύ μικρός το 1965 για να πάει στην πορεία. Θυμάται όμως να παρακολουθεί τα επεισόδια στην τηλεόραση και να πηγαίνει με το ψεύτικο πιστόλι του στο παράθυρο για να πυροβολήσει τους έφιππους αστυνομικούς.

Σήμερα λέει ότι οι ρατσιστικές εντάσεις που θυμάται από τα νιάτα του, παραμένουν. Αναφερόμενος στους λευκούς κατοίκους της Σέλμα, λέει: «Δεν μου μιλούν, εκτός και εάν μιλήσω εγώ. Όταν μιλάω φαίνονται ενοχλημένοι».

Ο ίδιος θεωρεί ότι η εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα αποτελεί ένα θετικό δείγμα για τα όσα πέτυχε η αφρομερικανική κοινότητα με τους αγώνες της. «Είμαι χαρούμενος που σταδιακά τα πράγματα αλλάζουν. Εγώ θα έχω φύγει μέχρι να αλλάξουν εντελώς και να γίνουν όπως θα έπρεπε να γίνουν, φτάνοντας σε μία στιγμή όπου όλοι θα μπορούμε απλά να είμαστε άνθρωποι» λέει, σύμφωνα με το Reuters.

Όπως σημειώνουν οι New York Times, ο δρόμος από τη Σέλμα στο Οβάλ Γραφείο οδήγησε επίσης στο Φέργκιουσον και πάλι στη Σέλμα, σε «έναν δρόμο γεμάτο ελπίδα και πρόοδο και απογοήτευση και εμπόδια».

Ο πρώτος αφροαμερικανός πρόεδρος κυβερνά μία χώρα όπου -σύμφωνα με την εφημερίδα- οι μαύροι έχουν διπλάσιες πιθανότητες να είναι άνεργοι σε σχέση με τους λευκούς. Όπου η διαφορά στους μισθούς και τον πλούτο ανάμεσα στις φυλές αυξάνεται αντί να μειώνεται. Όπου η πιθανότητα να βρίσκονται Αφροαμερικανοί στη φυλακή είναι πέντε φορές μεγαλύτερη και όπου η πιθανότητα να δολοφονηθούν νεαροί Αφροαμερικανοί είναι εννέα φορές μεγαλύτερη από εκείνη των λευκών συμπατριωτών τους.

Λίγο πριν την ομιλία του στη Σέλμα, ο Μπαράκ Ομπάμα αναφέρθηκε στο θέμα των φυλετικών εντάσεων, απαντώντας σε ερώτηση ενός μαύρου αγοριού στο κολέγιο Μπένεντικτ.

«Ό,τι συνέβη στο Φέργκιουσον δεν αποτελεί ολοκληρωτική εκτροπή» είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ. «Δεν είναι γεγονός της μίας φοράς. Είναι κάτι που συμβαίνει γενικά. Δουλειά μας είναι να συνεργαστούμε και να λύσουμε το πρόβλημα και όχι να μπλεχτούμε στον κυνισμό που λέει ότι τίποτα δεν θα αλλάξει ποτέ, επειδή όλοι είναι ρατσιστές. Αυτή δεν είναι μία καλή λύση» τόνισε ο αμερικανός πρόεδρος.

«Δεν είναι αυτό που έκαναν οι πολίτες στη Σέλμα. Είχαν την βεβαιότητα ότι μπορούσαν να αλλάξουν τα πράγματα, ότι μπορούσαν να αλλάξουν τις καρδιές και τα μυαλά των ανθρώπων» πρόσθεσε.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ