Βουλγαρία: Η κόλαση των ανήλικων κρατουμένων στα κελιά του Μποϊτσινόβτσι

Χαρτόνια για παράθυρα, βρωμιά και ξύλο και πάλι ξύλο: στα παλιά στρατόπεδα του Μποϊτσινόβτσι οι ανήλικοι κρατούμενοι της Βουλγαρίας εκτίουν τις ποινές τους σε συνθήκες που προκαλούν τρόμο στους παρατηρητές.

«Με έδειραν με το που ήρθα. Τα μπάνια είναι γι’ αυτούς ρινγκ του μποξ» λέει ο 17χρονος Ανγκέλ εξηγώντας ότι οι φύλακες εκμεταλλεύονται την απουσία συστημάτων παρακολούθησης στους χώρους «προσωπικής υγιεινής».

Όπως και ο ίδιος, 62 έφηβοι ηλικίας 14 έως 18 ετών κρατούνται στο σωφρονιστικό κέντρο ανηλίκων του Μποϊτσινόβτσι, χαμένο στα βάθη της βουλγαρικής υπαίθρου, σε άθλιους χώρους, όπου μοιάζει ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει από την κομμουνιστική εποχή, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

«Αν κανείς πει κάτι κακό για τη φυλακή στο τηλέφωνο, ο αξιωματικός κόβει τη γραμμή και τον καλεί» λέει ο Ανγκέλ, ο οποίος εξηγεί ότι τολμά να μιλήσει επειδή βρίσκεται στο τέλος της έκτισης της ποινής του -οκτώ μήνες για επιθέσεις και κλοπές.

Για πολύ καιρό μακριά από τα βλέμματα, τα Μποϊτσινόβτσι έγινε στις 29 Ιανουαρίου αντικείμενο έκθεσης της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Η έκθεση έδωσε προθεσμία τριών μηνών στη Σόφια για να αντιδράσει στην κατάσταση και οδήγησε το υπουργείο Δικαιοσύνης να αρχίσει έρευνα και να αποδεχθεί να μισανοίξει τις πόρτες του ιδρύματος στους δημοσιογράφους.

Στο κείμενο της έκθεσης αναφέρεται ότι η Επιτροπή είναι συγκλονισμένη από την κατάσταση στο Μποϊτσινόβτσι, όπου «η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών που ρωτήθηκαν κατήγγειλαν ότι πέφτουν θύματα συστηματικού ξυλοδαρμού από το προσωπικό της φυλακής».

Στα μέσα του Δεκεμβρίου η Επιτροπή του Ελσίνκι είχε καταγγείλει στις αρχές συστηματική βία και κακοποίηση των κρατουμένων γιατί «μίλησαν δυνατά», «κάπνισαν στην αίθουσα της τηλεόρασης», ή γιατί «δεν καθάρισαν καλά».

Σύμφωνα με τη Ζένια Ιβάνοβα, ειδική της Επιτροπής του Ελσίνκι, οι κρατούμενοι κατήγγειλαν ότι οι φύλακες τους χτυπούν με ό,τι βρεθεί στα χέρια τους: «γκλομπ, σκουπόξυλα, κρεμάστρες, πλαστικούς σωλήνες».

Ωστόσο, η εδώ και 11 χρόνια διευθύντρια της φυλακής, η Μίμι Τσότσεβα, δηλώνει στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι δεν έχει δεχθεί καταγγελίες για κακοποίηση.

Εκτός από τον Ανγκέλ, κανένας κρατούμενος δεν έκανε λόγο για κακοποίηση στους δημοσιογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων, οι οποίοι μίλησαν μαζί τους παρουσία φρουρών.

«Δεν με έχουν χτυπήσει και δεν είδα ποτέ τους φύλακες να χρησιμοποιούν γκλομπ» δήλωσε ο Σεβνταλίν, 20 ετών, που έχει περάσει ήδη πέντε χρόνια στο Μποϊτσινόβτσι για ένα έγκλημα που ο ίδιος χαρακτηρίζει «πολύ σοβαρό, το χειρότερο» και δηλώνει ευγνώμων που δεν μεταφέρθηκε σε φυλακή για ενήλικες όταν ενηλικιώθηκε.

Οι νεαροί κρατούμενοι δέχονται απειλές πριν από το επισκεπτήριο, σύμφωνα με την επιτροπή του Ελσίνκι: «Μην ξεχνάτε ότι θα μείνετε εδώ και ότι δεν θα φύγετε παρά σε αναπηρικό καροτσάκι».

Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταγγέλλει επίσης τον εγκλεισμό στην απομόνωση «σε ερειπωμένα και κρύα κελιά, με γυμνές σανίδες για κρεβάτι, με βρωμερές σε κοινή θέα τουαλέτες».

Οι κρατούμενοι δήλωσαν ότι κοιμούνται με τα πανωφόρια τους δύο-δύο στο κρεβάτι για να ζεσταίνονται.

Κατά τη επίσκεψη των δημοσιογράφων του πρακτορείου, η θέρμανση λειτουργούσε, αλλά τα σπασμένα τζάμια είχαν αντικατασταθεί με χαρτόνια. Οι κρατούμενοι είναι αναγκασμένοι να πλένουν τα ρούχα τους με παγωμένο νερό, αφού ζεστό νερό υπάρχει μόνο δύο φορές την εβδομάδα.

Η Βουλγαρία, η φτωχότερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παλεύει ακόμα, οκτώ χρόνια μετά την ένταξή της, με τη μεταρρύθμιση ενός αναποτελεσματικού και διεφθαρμένου συστήματος δικαιοσύνης, του οποίου το Μποϊτσινόβτσι είναι ένα από τα πιο θλιβερά σύμβολα.

«Τίποτε δεν έχει συντηρηθεί εδώ από την κομμουνιστική εποχή» δηλώνει ένας σωφρονιστικός υπάλληλος μπροστά στα ερειπωμένα κτίρια, τα άδεια εργαστήρια, το χορταριασμένο γήπεδο ποδοσφαίρου.

Εδώ τίποτε δεν αφήνει περιθώριο για προοπτικές μίας μελλοντικής κοινωνικής επανένταξης: η επαγγελματική εκπαίδευση καταργήθηκε εδώ και πολλά χρόνια, η σχολική εκπαίδευση παραπαίει.

Η διευθύντρια κάνει λόγο για έλλειψη μέσων. Μιλάει όμως και για την κοινωνική καταγωγή της πλειοψηφίας των παιδιών-κρατουμένων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι Ρομά.

«Όταν φθάνουν εδώ, η πλειοψηφία των αγοριών δεν ξέρει να ανάγνωση και γραφή. Ορισμένοι δεν έχουν πάει ποτέ στο σχολείο» λέει.

Οι κρατούμενοι δεν δέχονται σχεδόν ποτέ επισκέψεις. «Περίμενα τους γονείς μου για τα 20ά μου γενέθλια, αλλά δεν ήρθε κανείς» δηλώνει ο Σεβνταλίν.

«Τα αγόρια έρχονται από το πουθενά και επιστρέφουν στο πουθενά. Όταν περνούν την πύλη μετά την ολοκλήρωση της ποινής τους, κανένας δεν τα περιμένει» λέει ο φύλακας.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Γαλλικό