Αντιδράσεις για το νέο ρόλο του ΥΠΕΚΑ στη διαχείριση των αποβλήτων

Δεσμευτική και όχι συμβουλευτική θα είναι πλέον η γνώμη του υπουργείου Περιβάλλοντος στην κατάρτιση των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου «Ενίσχυση της ανακύκλωσης και βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων», το οποίο τέθηκε την Τετάρτη σε διαβούλευση.

Τα ΠΕΣΔΑ, τα οποία βρίσκονται σε διαδικασία αναθεώρησης, εγκρίνονται μέχρι σήμερα με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου ύστερα από εισήγηση των αρμοδίων τμημάτων ΥΠΕΚΑ και υπουργείου Εσωτερικών.

Στο άρθρο 17, όμως, του σχεδίου νόμου, η γνώμη του ΥΠΕΚΑ παύει να είναι συμβουλευτική και γίνεται δεσμευτική. Ως εκ τούτου ο αρμόδιος φορέας σχεδιασμού οφείλει, σύμφωνα με τις σχετικές υποδείξεις, να προβεί στις απαραίτητες τροποποιήσεις του ΠΕΣΔΑ.

Με άλλα λόγια, όπως αναφέρει Το Βήμα, το υπουργείο θα μπορεί να «παρακάμπτει» τις Περιφέρειες όσον αφορά την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης των αποβλήτων, τα οποία παράγονται σε μία Περιφέρεια και να προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείρισή τους.

Επίσης, με βάση τις προτεινόμενες διατάξεις του άρθρου 17, στην παράγραφο 2, εφόσον συντρέχουν λόγοι επιτακτικού δημόσιου συμφέροντος και σε περιπτώσεις υποθέσεων καταγγελίας για παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας για τα απόβλητα που εκδικάζονται από το Δικαστήριο της ΕΕ, μπορεί να καταρτίζεται, με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, ειδικό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση των αστικών αποβλήτων μιας Περιφέρειας ή μέρους αυτής, «όπου θα προβλέπονται και οι σχετικές διαδικασίες για την εφαρμογή του, έως ότου καταστούν λειτουργικές οι προβλέψεις του οικείου ΠΕΣΔΑ».

Αντιδράσεις από την Περιφέρεια Αττικής

Από το επιτελείο της περιφερειάρχη Αττικής, Ρένας Δούρου επισήμαιναν ότι η πρόβλεψη του άρθρου 17 προκαλεί εύλογες απορίες και ερωτήματα και «παραπέμπει σε μια σαφή απόπειρα κηδεμόνευσης των περιφερειακών σχεδιασμών».

Παράλληλα, δίνεται έμφαση και στη διατύπωση της παραγράφου 2 στο άρθρο 17, που αναφέρεται στην κατάρτιση ειδικού σχεδίου δράσης με πράξη Υπουργικού Συμβουλίου. Η παράγραφος αυτή, σύμφωνα με συνεργάτες της κ.Δούρου, μπορεί να συνιστά απόπειρα παράκαμψης της Περιφέρειας και του ΕΔΣΝΑ μέσω πράξης Υπουργικού Συμβουλίου.

Ήδη ανακοίνωση εξέδωσε και η «Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων», η οποία τονίζει ότι ΥΠΕΚΑ και κυβέρνηση θέλουν να προλάβουν ανεπιθύμητες εξελίξεις τώρα που συζητείται η αναθεώρηση των ΠΕΣΔΑ. Ιδιαίτερα στην Περιφέρεια Αττικής, της οποίας, όπως σημειώνει η Πρωτοβουλία, «η νέα διοίκηση έχει μιλήσει για αποκεντρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων και για ακύρωση των διαγωνισμών για τα τέσσερα εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, που αποτελούν και το «φιλέτο» του προωθούμενου σχεδιασμού».

Ανακύκλωση

Όσον αφορά τις σχετικές με την ανακύκλωση ρυθμίσεις, θεσπίζεται υποχρεωτική χωριστή συλλογή τεσσάρων ρευμάτων αποβλήτων συσκευασίας (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο). Η υποχρέωση αυτή δεν αφορά μόνα τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) συσκευασιών και τους δήμους, αλλά και όλους τους φορείς λειτουργίας μεγάλων χώρων συνάθροισης κοινού, όπως λιμάνια, αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, μεγάλα ξενοδοχεία, νοσοκομεία, γήπεδα, πανεπιστήμια, εμπορικά κέντρα κ.ά.

Επίσης, μεταξύ άλλων, διπλασιάζεται ο στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων (από 10% σε 20%) για το 2020, τίθενται αυστηρά ποιοτικά κριτήρια για τα προϊόντα των διεργασιών ανακύκλωσης και γίνεται αυστηρότερος ο έλεγχος των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης, με βάση όσα ισχύουν σε άλλες χώρες της ΕΕ, προκειμένου να βελτιωθεί ο τρόπος που σήμερα χρησιμοποιούν τα χρήματα που συγκεντρώνουν.

Βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας, ως το 2020 πρέπει το 50% των απορριμμάτων να ανακυκλώνεται. Στην Ελλάδα η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση δεν ξεπερνά σήμερα το 18%, ενώ τα υπόλοιπα απορρίμματα θάβονται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) ή στις 69 παράνομες χωματερές που έχουν απομείνει.

Άλλωστε τον Δεκέμβριο αναμένεται από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο «ευρω-πρόστιμο» δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ διότι εξακολουθούν να λειτουργούν ανεξέλεγκτες χωματερές.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ