Κάτω από το χακί, ο διχασμός βράζει στην Αίγυπτο

Οι πορείες για την 40ή επέτειο του πολέμου του 1973 έδειξαν πως η στρατιωτικά επιβεβλημένη «ηρεμία» στο Κάιρο δεν μπορεί να κρύψει τον βαθύ διχασμό που έχει ριζώσει στην αιγυπτιακή κοινωνία.

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις την Κυριακή υποστηρικτών της νέας ηγεσίας και αντιτιθέμενων -που προέρχονται από το στρατόπεδο Μόρσι- έχουν φτάσει τους 53, αλλά την ίδια ώρα ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, δείχνει… τις πυραμίδες για να δείξει πόσο ακλόνητο θεωρεί τον στρατό της χώρας.

Η Αίγυπτος τελεί σε μία κατάσταση τεχνητής νηνεμίας: Η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει (ή, κατά άλλους, αναβάλει) για την άνοιξη την επάνοδο σε δημοκρατική διαδικασία, τα έκτακτα μέτρα ασφαλείας έχουν κρατήσει τους υποστηρικτές του Μόρσι μακριά από τους δρόμους -είτε κρατώντας στα σπίτια τους τους υποστηρικτές, είτε φυλακίζοντας στελέχη των Αδελφών Μουσουλμάνων, η οργάνωση των οποίων τέθηκε εκτός νόμου και το δίκτυο βάσης της ασφυκτιά- ενώ οι σποραδικές επιχειρήσεις «ανακατάληψης» πόλεων στην επαρχία από τις κυβερνητικές δυνάμεις περνούν στα ψιλά των εφημερίδων.

Η επέτειος του αραβοϊσραηλινού πολέμου την Κυριακή ήταν μία ευκαιρία να πνεύσει ξανά, έστω και πρόσκαιρα, αέρας ενότητας στην Αίγυπτο -αξιοποιώντας τον κανόνα που θέλει τους πολέμους, και την ανάμνησή τους, να σφυρηλατούν σύμπνοια σε διχασμένες κοινωνίες. Οι προσπάθειες όμως της κυβέρνησης δεν έκρυψαν πώς αντιλαμβάνεται το Κάιρο την επιδιωκώμενη σύμπνοια: «Όποιος διαδηλωνει την επέτειο της νίκης εναντίον του στρατού, δεν είναι ακτιβιστής αλλά δρα υπό τις εντολές πρακτόρων» είπε ο εκπρόσωπος του μεταβατικού προέδρου Αντλί Μάνσούρ.

Αποκλεισμένοι αλλά «ετοιμοπόλεμοι» οι ισλαμιστές

Στην πλατεία Ταχρίρ, καρδιά της εξέγερσης εναντίον του Μουμπάρακ, το πλήθος υποστηρικτών στην τωρινή ηγεσία ήταν τεράστιο. Χιλιάδες είχαν έρθει στην πλατεία για να τιμήσουν την επέτειο αλλά και να βροντοφωνάξουν την υποστήριξή τους στην σημερινή ηγεσία -κρατώντας πορτρέτα του στρατηγού αλ Σίσι, που πρωτοστάτησε στην ανατροπή του Μόρσι και κρατά ουσιαστικά τα ηνία στο Κάιρο.

Το πρόσωπο του αλ Σίσι κυριαρχούσε σε πόστερ, πλακάτ και τηλεοπτικές εικόνες σε όλη την Αίγυπτο την Κυριακή. Για να μείνει όμως «καθαρή» η πλατεία Ταχρίρ από υποστηρικτές του Μόρσι, είχαν χρειαστεί δρακόντεια μέτρα ασφαλείας.

Στρατιωτικά σημεία ελέγχου γύρω από το κέντρο είχαν προκαλέσει ουρές οχημάτων, ένοπλοι αστυνομικοί με πολιτικά έψαχναν οχήματα σε αρκετά προάστια και στους δρόμους που οδηγούσαν στην Ταχρίρ είχαν στηθεί ακόμη και ανιχνευτές μετάλλων.

Η επιδίωξη των δυνάμεων ασφαλείας ήταν να προλάβει εκδηλώσεις που συνεχίζουν να διοργανώνουν οι, χτυπημένες μεν αλλά όχι πλήρως «εξαρθρωμένες», ομάδες υποστήριξης στον Μόρσι -οι οποίες στο παρελθόν δεν έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιάφερον να μην χυθεί αίμα ακόμη και υποστηρικτών τους.

Ο στόχος των ισλαμιστών ήταν να δείξουν πως έχουν επιβιώσει και κινητοποιούν ακόμη τον αιγυπτιακό πληθυσμό -και το έδειξαν με τους συνολικά 53 νεκρούς σε όλη την αιγυπτιακή επικράτεια την Κυριακή, οι 40 εκ των οποίων στο Κάιρο. Οι πορείες υποστηρικτών στον Μόρσι συναντήθηκαν αρκετές φορές με υποστηρικτές της νέας ηγεσίας, κάτι που κατέληξε σε ανοικτές συγκρούσεις που είχαν, ξανά, άρωμα εμφυλίου πολέμου.

Την ίδια ώρα, η κεντρική εορταστική εκδήλωση της Κυριακής χρησιμοποίησε διαφορετικά μέσα αλλά έστειλε το ίδιο μήνυμα: Εν μέσω τραγουδιών, αγημάτων και υπό τον ήχο μαχητικών που πετούσαν πάνω από το Κάιρο, ο στρατηγός αλ Σίσι εμφανίστηκε, μαζί με τον μεταβατικό πρόεδρο Αντλί Μανσούρ -αλλά και τον στρατάρχη Ταντάουι, στην πρώτη του επανεμφάνιση από το 2012- για να γιορτάσει λιγότερο την επέτειο και περισσότερη τον τωρινό εσωτερικό συσχετισμό δυνάμεων.

«Υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι ο στρατός μπορεί να λυγίσει» είπε ο αλ Σίσι στην ομιλία του, για να κλείσει: «Βλέπετε τις πυραμίδες; Ο στρατός είναι σαν τις πυραμίδες, επειδή ο αιγυπτιακός λαός στέκεται στο πλευρό του».

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ