Ολοκληρώθηκε ο πληρέστερος ψηφιακός χάρτης του ανθρώπινου εγκεφάλου

Το πιο λεπτομερή ψηφιακό τρισδιάστατο χάρτη του ανθρώπινου εγκεφάλου, τον «Μεγάλο Εγκέφαλο» (Big Brain) ανακοίνωσαν ότι δημιούργησαν οι ερευνητές από τον Καναδά και τη Γερμανία, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Science.

Πρόκειται για τη λεπτομερέστερη μέχρι σήμερα τρισδιάστατη ψηφιακή χαρτογράφηση του εγκεφάλου, που επιτρέπει στους επιστήμονες να βλέπουν χαρακτηριστικά μικρότερα και από μια τρίχα.

Ο νέος άτλαντας του ανθρώπινου εγκεφάλου, που έχει ανάλυση 50 φορές μεγαλύτερη από οποιονδήποτε άλλο μέχρι σήμερα, δίνει στους νευροεπιστήμονες καλύτερη από ποτέ πρόσβαση στις δομές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη νόηση, τα συναισθήματα, την ομιλία, τη γήρανση και διάφορες νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον.

Το νέο ψηφιακό μοντέλο του εγκεφάλου απεικονίζει χαρακτηριστικά διαστάσεων έως 20 μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου), δηλαδή σχεδόν όσο οι διαστάσεις των περίπου 80 δισεκατομμυρίων εγκεφαλικών κυττάρων. Πρόκειται για ένα επίτευγμα συνεργασίας καναδών και γερμανών ερευνητών με επικεφαλής την καθηγήτρια Κάτριν Άμουντς, διευθύντρια του Ινστιτούτου Έρευνας του Εγκεφάλου του Πανεπιστημίου Χάινριχ Χάινε του Ντίσελντορφ.

Η δημιουργία του χάρτη διήρκεσε δέκα χρόνια και έγινε με πρότυπο τον διατηρημένο σε παραφίνη εγκέφαλο μιας γυναίκας που είχε πεθάνει σε ηλικία 65 ετών. Ο εγκέφαλός της τεμαχίστηκε σε πάνω από 7.400 τμήματα, το καθένα πάχους έως 20 μικρομέτρων. Τα τμήματα αυτά, αφού χρωματίστηκαν με ειδικές χρωστικές ουσίες, σκαναρίστηκαν από με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών και στη συνέχεια έγινε η φηψιακή αναδόμηση του εγκεφάλου.

Τα πλήρη δεδομένα του (Big Brain), που αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανθρωπίνου Εγκεφάλου, θα είναι ελεύθερα προσβάσιμα στη διαδικτυακή πύλη CBRAIN (https://bigbrain.cbrain.mcgill.ca/) και έτσι οι ερευνητές θα μπορούν να εστιάσουνε σε όποια περιοχή του εγκεφάλου θέλουν να μελετήσουν.

«Είναι σαν να χρησιμοποιεί κανείς το Google Earth. Μπορεί πλέον να δει λεπτομέρειες, που έως τώρα δεν ήσαν ορατές», εξηγεί η Δρ Άμουντς.

Ο «Μεγάλος Εγκέφαλος» εντάσσεται στο πλαίσιο του συνεχώς αυξανόμενου ενδιαφέροντος διεθνώς για την έρευνα στις νευροεπιστήμες. Φέτος τον Ιανουάριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα χρηματοδοτήσει με ένα δισεκατομμύριο ευρώ, για τουλάχιστον μια δεκαετία, το φιλόδοξο ερευνητικό Πρόγραμμα του Ανθρωπίνου Εγκεφάλου, το οποίο συντονίζει ο κορυφαίος νευροεπιστήμονας Χένρι Μάρκραμ του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Τεχνολογίας στη Λωζάνη, που στοχεύει στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ψηφιακού αντιγράφου (προσομοιωμένου μοντέλου) του εγκεφάλου με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Επίσης τον Απρίλιο, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε ότι ξεκινά η Πρωτοβουλία Έρευνας του Εγκεφάλου μέσω προωθημένων νευροτεχνολογιών, αρχικού προϋπολογισμού 100 εκατ. δολαρίων.