Ποιος είναι το αφεντικό;

Από: Ελένη Χαδιαράκου

Όσο κι αν προσπαθούμε να του επιβληθούμε, το παιδί μας, αυτό το «ανυπεράσπιστο» πλάσμα μάς έχει πάρει τον αέρα. Πώς να το χειριστούμε;

Κάθε μωρό έχει τη δική του προσωπικότητα. Κάποια είναι καλόβολα, πράα και συνηθίζουν εύκολα σε ρυθμούς ή κανόνες, άλλα πιο δύσκολα και ευερέθιστα. Το θέμα είναι πως τα παιδιά επειδή είναι υπερβολικά χειριστικά και δε μπορούν να διατυπώσουν επιχειρήματα πάντα προσπαθούν να επιβληθούν με κλάματα, γκρίνιες ή αρνήσεις, προκειμένου να αποκτήσουν αυτό που θέλουν. Το θέμα είναι πως εσείς θα το χειριστείτε. Το θέμα δεν είναι να αποδείξουμε ποιος είναι το αφεντικό, αλλά πώς θα βρούμε κανόνες που θα είναι αποδοτικοί. Το βασικό είναι να βρει ο καθένας το ρόλο του. Όπως επίσης και να παραμείνετε ψύχραιμοι.

«Το θέλω τώρα»
Τα μωρά γεννιούνται ανυπόμονα, για λόγους επιβίωσης. Αρχίζουν να κάνουν φασαρία και να κλαίνε μόλις νιώσουν ότι πεινάνε, και θέλουν να φάνε αμέσως. Μέσα από τη διαδικασία του θηλασμού, το βρέφος ικανοποιεί τις βασικές ανάγκες του για την τροφή, αλλά και τις συναισθηματικές. Η αδυναμία του παιδιού να κάνει υπομονή μάς υπενθυμίζει πως, παρά το γεγονός ότι μεγαλώνει με την ταχύτητα του φωτός, ακόμα παραμένει μωρό. Ο προμετωπιαίος φλοιός, η περιοχή του εγκεφάλου που ευθύνεται για τον αυτοέλεγχο, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας των ανθρώπων να συμβιβάζονται με την όποια καθυστέρηση στην εκπλήρωση των αναγκών, αρχίζει να αναπτύσσεται ανάμεσα στην ηλικία των 2 και 7 ετών. Ο γονιός σταδιακά θα εκπαιδεύσει το παιδί, ώστε να μην είναι ανυπόμονο και επίμονο στο «εδώ και τώρα» όταν ζητά κάτι. Αυτό που μπορεί να κάνει είναι να του επισημάνει ότι άκουσε το αίτημά του και ότι θα προσπαθήσει να του το εκπληρώσει το συντομότερο δυνατό. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι το παιδί θα το αποδεχθεί. Η αποφασιστικότητα, η σταθερότητα, καθώς και η απόσπαση του ενδιαφέροντος σε κάποια άλλη δραστηριότητα είναι συμπεριφορές που θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχουν στη φαρέτρα των γονιών, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την ανυπομονησία των παιδιών τους. Σιγά-σιγά, ο χρόνος αναμονής του θα παρατείνεται, ενημερώνοντας όμως πάντα το παιδί για τα βήματα που θα πρέπει πρώτα να γίνουν μέχρι την εκπλήρωση του αιτήματός του.

«Θα κλαίω μέχρι αύριο»

Τα παιδιά συνήθως κλαίνε για να επιτύχουν την εκπλήρωση κάποιας επιθυμίας τους, και το κλάμα είναι μια φυσιολογική αντίδραση στην αλλαγή και την απογοήτευση. Όταν το παιδί κλαίει την ώρα που έχει κι ένα ξέσπασμα θυμού, δείξτε κατανόηση για τα συναισθήματά του («καταλαβαίνω ότι νευρίασες»), αλλά μην ενδώσετε ικανοποιώντας του κάποιο παράλογο χατίρι, επειδή χρησιμοποιεί το κλάμα ως μέσο εκβιασμού.

«Θα έρθεις κι εσύ»
Επιμένει να πηγαίνει παντού μαζί σας και δεν δέχεται να βγει από την πόρτα αν δεν το ακολουθείτε; Η προσκόλληση του παιδιού σε έναν συνήθως από τους δύο γονείς είναι μια παροδική, φυσιολογική φάση που περνούν όλα τα παιδιά μέχρι τα 2-3 χρόνια. Ωστόσο, αν το παιδί αντιδρά έντονα στην απομάκρυνσή σας, αναρωτηθείτε μήπως δεν περνά αρκετό χρόνο με το συγκεκριμένο γονιό, είτε επειδή εκείνος δουλεύει είτε επειδή η οικογένεια απέκτησε προσφάτως ένα ακόμα μωρό που τραβάει περισσότερο την προσοχή ή αν ενδεχομένως υπάρχουν κάποιες άλλες αλλαγές, εντάσεις ή δυσκολίες στην οικογένεια. Επίσης, ίσως αυτό υποδηλώνει το άγχος του γονιού και τη δική του προσκόλληση στο παιδί. Όταν υπάρχουν παρόμοιες αντιδράσεις, αγκαλιάστε το και δώστε του να καταλάβει πως το αγαπάτε και θα είστε δίπλα του. Επιπλέον, διαβεβαιώστε το ότι ακόμη κι αν λείψετε για λίγο, θα επιστρέψετε.

«Θαέρθω στο κρεβάτι σου»
Σε γενικές γραμμές, το πότε και πόσο θα κοιμηθεί ένα μωρό καθορίζονται τους πρώτους μήνες της ζωής του κυρίως από το αν νιώθει ικανοποιημένο, δηλαδή αν η μητέρα του έχει καλύψει με ηρεμία και τρυφερότητα την ανάγκη του για τροφή. Από τον έκτο μήνα, τα παιδιά μπορούν να κοιμηθούν έως και έξι ώρες συνεχόμενα. Μετά τα δύο, αρχίζουν και εκδηλώνουν την επιθυμία να κοιμηθούν μαζί σας. Φυσιολογικό, μιας που στην ηλικία αυτή η φαντασία των παιδιών απογειώνεται, αρχίζουν να έχουν εφιάλτες και να φαντάζονται «τέρατα» μέσα στις ντουλάπες. Σύμφωνα με στοιχεία τελευταίων ερευνών, τα περισσότερα παιδιά μετά τον τρίτο χρόνο επιστρέφουν οικειοθελώς στο κρεβάτι τους, ύστερα από μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία κοιμούνται άλλοτε μόνα τους και άλλοτε με τους γονείς τους.
Για να τα πείσετε, χρειάζονται μερικά απλά βήματα:

• Κοιμίζετε πάντα το παιδί στο δικό του κρεβάτι.
• Μείνετε μαζί του -αν χρειαστεί- μέχρι να αποκοιμηθεί, αποφεύγοντας όμως να το καθιερώσετε ως συνήθεια.
• Συμφωνήστε να σας φωνάζει όταν θέλει κάτι και όχι να έρχεται εκείνο στο δωμάτιό σας.
• Αν το βράδυ έρθει στο δωμάτιό σας, αγκαλιάστε το, επιστρέψτε μαζί του στο δωμάτιό του και μείνετε μαζί του μέχρι να κοιμηθεί. Αν ξυπνήσει και πάλι κατά τη διάρκεια της νύχτας, επαναλάβετε το ίδιο όσες φορές κι αν χρειαστεί.
• Αν ξυπνήσει τρομαγμένο από κάποιο κακό όνειρο, διαβεβαιώστε το ότι δεν υπάρχει τίποτα απειλητικό γύρω του, ανάψτε το φως και, αν χρειαστεί, ψάξτε μαζί του το δωμάτιο.
• Επειδή τα παιδιά θυμούνται τα άσχημα όνειρα, το πρωί διαβεβαιώστε το ξανά ότι δεν υπάρχει τίποτα για να φοβάται.
• Γενικότερα, φροντίστε να είναι ήρεμο πριν κοιμηθεί και αποφύγετε ιστορίες, βιβλία ή προγράμματα στην τηλεόραση που μπορεί να το τρομάζουν.

Με τη συνεργασία της Αλεξάνδρας Καππάτου (ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος – συγγραφέας).

imommy