Συμφωνία-ορόσημο μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου για εξομάλυνση σχέσεων

Σε συμφωνία-ορόσημο για την εξομάλυνση των μεταξύ τους σχέσεων κατέληξαν η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο έπειτα από πολύμηνη, τεταμένη διαπραγμάτευση υπό την αιγίδα της ΕΕ, η οποία αναμένεται να ξεμπλοκάρει το δρόμο του Βελιγραδίου προς τους κόλπους της ευρωπαϊκής «οικογένειας».

«Και βγήκε λευκός καπνός. Habemus Pactum!»… Με αυτό το μήνυμα γνωστοποίησε πρώτη τη συμφωνία μέσω Twitter η υπουργός Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Κοσόβου, Βλόρα Τσιτάκου.

Ακολούθησε η επίσημη επιβεβαίωση της συμφωνίας από την επικεφαλής διπλωματίας της ΕΕ Κάθριν Άστον, η οποία και συνεχάρη τους πρωθυπουργούς Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς και Κοσόβου Χασίμ Θάτσι για την εξέλιξη.

Η ύπατη εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ μίλησε για ένα βήμα μακριά από το παρελθόν, και ένα βήμα πιο κοντά στην Ευρώπη τόσο για τη Σερβία, όσο και για το Κόσοβο.

Η εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ της Σερβίας και της επαρχίας της που κήρυξε μονομερώς ανεξαρτησία το 2008 αποτελεί προαπαιτούμενο για να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις του Βελιγραδίου με την ΕΕ.

Η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου έχει αναγνωριστεί επίσημα από περισσότερες από 90 χώρες, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ και 22 κρατών-μελών της ΕΕ. Ωστόσο, εξαιτίας του βέτο που προβάλλουν Ρωσία και Κίνα -χώρες σύμμαχοι της Σερβίας- στο Συμβούλιο Ασφαλείας το Κοσσυφοπέδιο δεν αποτελεί μέλος των Ηνωμένων Εθνών.

Το σύμφωνο αναμένεται να διευθετήσει την εθνοτική διαίρεση του Κοσόβου μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του και πιθανολογείται ότι θα ανοίξει το δρόμο για ευρύτερη ενσωμάτωσή του στη διεθνή κοινότητα.

Το καθεστώς του βόρειου Κοσόβου, το οποίο κατοικείται κυρίως από Σέρβους που δεν αναγνωρίζουν την αλβανική κυβέρνηση, ήταν από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα στη διαπραγμάτευση που διήρκεσε έξι μήνες.

Η Σερβία αναμένει πλέον ότι Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων που συνέρχεται τη Δευτέρα θα ανάψει το «πράσινο φως» για να λάβει, τον Ιούνιο, η χώρα ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Το Reuters μετέδωσε, επικαλούμενο απόσπασμα της συμφωνίας που περιήλθε στην κατοχή του, πως παράγραφος στο Άρθρο 14 ορίζει ότι καμία πλευρά δεν θα εμποδίσει την εισδοχή της άλλης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Χασίμ Θάτσι δήλωσε ότι η επίτευξη της συμφωνίας ήταν δύσκολη, και υπάρχουν άνθρωποι και στις δύο πλευρές που δεν θα ικανοποιηθούν. Τόνισε, όμως πως σηματοδοτεί μία νέα εποχή.

«Αυτή η συμφωνία θα μας επιτρέψει να επουλώσουμε πληγές του παρελθόντος εάν έχουμε τη σοφία και τη γνώση να την εφαρμόσουμε στην πράξη» επισήμανε. Και συμπλήρωσε πως με τη συμφωνία που συνήφθη προετοιμάζεται το έδαφος για την ένταξη και του Κοσόβου και της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.

Σέρβοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η συμφωνία υπόκειται στην έγκριση των κρατικών αρχών στο Βελιγράδι. «Θα ενημερώσουμε την ΕΕ γραπτώς έως τη Δευτέρα εάν αποδεχόμαστε ή μη τη συμφωνία» δήλωσε στους δημοσιογράφους ο σέρβος πρωθυπουργός Ίβιτσα Ντάτσιτς. Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκτιμούν ότι υπάρχουν ελάχιστες πιθανότητες να αλλάξει τώρα πορεία πλεύσης η Σερβία.

Νωρίτερα, τον Απρίλιο η σερβική κυβέρνηση είχε απορρίψει πρόταση συμφωνίας διότι οι όροι «δεν εγγυούνταν την ασφάλεια και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του σερβικού πληθυσμού στο Κόσοβο».

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ