Ο αργεντινός Πάπας που ταξίδευε με το Μετρό και έζησε τη χρεοκοπία του 2001

Ο αργεντινός Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, ο νέος Πάπας Φραγκίσκος Α’, είναι ιησουίτικων καταβολών και συντηρητικών τάσεων, ζει μια λιτή ζωή και έχει συγκρουστεί για κοινωνικά και ηθικά ζητήματα με την κυβέρνηση της Αργεντινής. Πριν εκλεγεί από το κονκλάβιο 266ος Πάπας, ήταν αρχιεπίσκοπος Μπουένος Άιρες.

Είναι ο πρώτος Πάπας από τη Νότια Αμερική και ο πρώτος που προέρχεται από τους Ιησουίτες.

Σε κάθε περίπτωση ήταν μία επιλογή-έκπληξη (και μάλιστα με λίγες συγκριτικά ψηφοφορίες του κονκλάβιου) γιατί το όνομά του δεν ήταν μέσα στα πιο πιθανά για τη διαδοχή του Βενέδικτου Ιστ’.

Οι προβλέψεις ήθελαν την εκλογή ενός νεότερου σε ηλικία: ο Μπεργκόλιο είναι 76 ετών και κάθε φορά το κονκλάβιο (υποτίθεται) ότι πρέπει να βρει την ισορροπία ανάμεσα σε ένα όχι πολύ νέο και έναν όχι πολύ ηλικιωμένο.

Λαϊκής καταγωγής και αυστηρών απόψεων

Ο νέος Πάπας προέρχεται από επταμελή οικογένεια της μεσαίας τάξης. Ο πατέρας του εργάζονταν στους σιδηροδρόμους και η μητέρα του ήταν νοικοκυρά. Όπως πολλοί αργεντινοί κατάγεται από την Ιταλία· ο Μπεργκόλιο είναι από το Πιεμόντε.

Αρχικά είχε σπουδάσει χημεία, μπήκε στην ιεροσύνη σε ηλικία 32 ετών και γρήγορα ανέλαβε την τοπική ιησουίτικη κοινότητα. Νεαρός είχε ασθενήσει με λοίμωξη στο αναπνευστικό εξαιτίας της οποίας έκτοτε ζει με ένα πνεύμονα.

Η δράση του κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Χόρχε Βιντέλα έχει εγείρει ερωτήματα στη χώρα, του καθώς σύμφωνα με βιβλίο, ο Μπεργκόλιο απέσυρε την προστασία για δύο μέλη της ιησουίτικης κοινότητας τα οποία επέμεναν, παρά τις απαγορεύσεις να επισκέπτονται τις παραγκουπόλεις.

Αυτή η ενέργεια άνοιξε ουσιαστικά το δρόμο για τη σύλληψη και κράτηση τους για πέντε μήνες από τη δικτατορία. Άλλοι πάντως απορρίπτουν τις καταγγελίες και υποστηρίζουν ότι ο Μπεργκόλιο κάλυψε αρκετούς διωκόμενους.

Ο Μπεργκόλιο ήταν υποψήφιος και το 2005 οπότε και φέρεται να τερμάτισε δεύτερος, πίσω από τον Πάπα Βενέδικτο. Έκτοτε επικεντρώθηκε στο ποιμαντικό έργο, κάτι που θεωρείται ότι είναι σημαντικό εφόδιο για την εκλογή στο ύπατο εκκλησιαστικό αξίωμα.

Ιησουίτικων καταβολών, ο Μπεργκόλιο, έχει επιδείξει μία πρακτική προσέγγιση στο θέμα της φτώχειας, το οποίο άλλωστε απασχολεί εδώ και δεκαετίες την Εκκλησία και τους θεολόγους στη Νότια Αμερική.

Πρόκειται πάντως για συντηρητικό ιερωμένο ακόμα και για τα αυστηρά δεδομένα των Ιησουιτών.

Το 2010 είχε αντιταχθεί στην απόφαση της κυβέρνησης της Αργεντινής να νομιμοποιήσει τον γάμο των ομοφυλόφιλών, επιχειρηματολογώντας ότι ο νόμος, που τελικά πέρασε, «είναι μια προσπάθεια να καταστραφεί το σχέδιο του Θεού».

Σε άλλες περιστάσεις είχε επικρίνει την κυβέρνηση για το ότι δεν κάνει αρκετά για την εξάλειψη της φτώχειας στην Αργεντινή ενώ είναι εξαιρετικά επικριτικός και απέναντι στη διαφθορά.

Πάντως, η πρόεδρος της Αργεντινής, Κριστίνα Φερνάντες, ήταν από τους πρώτους που τον συνεχάρησαν με επιστολή.

«Ένας λιτός άνθρωπος»

Τα αργεντινά Μέσα τονίζουν ιδιαίτερα τον λιτό τρόπο ζωής του, καθώς και το γεγονός ότι ο ίδιος ζει σε ένα πολύ μικρό διαμέρισμα (και όχι το αρχιεπισκοπικό μέγαρο) δίπλα στον Καθεδρικό του Μπουένος Αίρες.

«Από το παράθυρό του έμπαιναν ακόμα και τα δακρυγόνα στη διάρκεια της χρεοκοπίας του 2001, όταν η αστυνομία προσπαθούσε να διαλύσει το πλήθος από την πλατεία μπροστά από το Προεδρικό Μέγαρο» γράφει.

Οπαδός ακόμα των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, βρισκόταν συχνά μεταξύ των επιβατών του πολυσύχναστου μετρό της πρωτεύουσας.

Μιχάλης Δουρμούσογλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ