Γενετική μετάλλαξη εξηγεί την αποτυχία των anti-TNF στην πολλαπλή σκλήρυνση

Βρετανοί επιστήμονες κατάφεραν να απαντήσουν στο ερώτημα γιατί η πολλά υποσχόμενη κατηγορία φαρμάκων anti-TNF, δεν είναι αποτελεσματική σε αρκετούς ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης διαπίστωσε ότι μια γενετική μετάλλαξη που σχετίζεται με την πολλαπλή σκλήρυνση (ή σκλήρυνση κατά πλάκας) καθορίζει την αποτελεσματικότητα των anti-TNF σε άτομα με άλλες αυτοάνοσες ασθένειες, αλλά όχι στους πάσχοντες από τη συγκεκριμένη νόσο.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του Nature, τα anti-TNF μπορούν μάλιστα να επιδεινώσουν την συμπτωματολογία της πολλαπλής σκλήρυνσης.

Οι αναστολείς του παράγοντας νέκρωσης του όγκου (anti-TNF) είναι αποτελεσματικοί στην θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου, αλλά δεν είναι τελικά εξίσου επιβοηθητικοί στην περίπτωση πάσχοντες από πολλαπλή σκλήρυνση.

Οι επιστήμονες μέχρι σήμερα δεν είχαν καταφέρει να απαντήσουν στο επιστημονικό αυτό ερώτημα κι έτσι ομάδα ειδικών από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης μελέτησε μια συγκεκριμένη γενετική μετάλλαξη που εντοπίζεται στο γονίδιο TNFRSF1A. Η εν λόγω μετάλλαξη έχει και παλαιότερα σχετιστεί με τον κίνδυνο εκδήλωσης πολλαπλής σκλήρυνσης.

Η φυσιολογική, μακρά εκδοχή της πρωτεΐνης επικάθεται στην επιφάνεια των κυττάρων και προσδένεται στο μόριο σηματοδότησης του παράγοντα νέκρωσης του όγκου (TNF), που παίζει σημαντικό ρόλο σε αρκετές διαδικασίες του οργανισμού.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η μετάλλαξη προκαλεί την παραγωγή μιας τροποποιημένης πιο κοντής εκδοχής που συλλέγει τον παράγοντα νέκρωσης του όγκου εμποδίζοντας τον να προκαλέσει την εκπομπή σημάτων, δηλαδή το ίδιο που κάνουν και οι αναστολείς TNF.

Αυτό εξηγεί γιατί μελέτη που είχε δημοσιευθεί πριν 10 χρόνια είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα anti-TNF επιδεινώνουν την υγεία των πασχόντων από πολλαπλή σκλήρυνση και επιταχύνουν την εξέλιξη της νόσου.

Ο καθηγητής Λαρς Φουγκερ του Τμήματος Κλινικών Νευροεπιστημών «Nuffield» εξηγεί ότι «ελπίζαμε πως αναλύοντας το πλήρες γονιδίωμα του ανθρώπου θα καταλήγαμε σε κλινικά σχετικά στοιχεία. Δεν το επιτύχαμε όμως. Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι ένα από τα πρώτα τέτοια παραδείγματα, των αυτό-άνοσων ασθενειών».

Και συμπληρώνει «ενώ η γενετική μετάλλαξη του TNFRSF1A σχετίζεται με μέτριο κίνδυνο εκδήλωσης πολλαπλής σκλήρυνσης, το φάρμακο που μιμείται στην επίδραση της μετάλλαξης έχει σημαντικά μεγαλύτερη επίδραση. Οι επιπτώσεις των γενετικών μεταλλάξεων που επηρεάζουν την πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου ή της αντίστασης στα φάρμακα, μπορούν να ενισχυθούν από τα φάρμακα. Αυτή η παράμετρος μέχρι σήμερα έχει παραμεληθεί, αλλά είναι ουσιαστική για την εφαρμογή των γενετικών πληροφοριών στην κλινική πρακτική.»