Ηλικιωμένα δερματικά κύτταρα μετατράπηκαν σε νέα υγιή καρδιακά κύτταρα

Τα νέα κύτταρα ενσωματώθηκαν με επιτυχία στον υπάρχοντα καρδιακό μυϊκό ιστό, κάτι που έως τώρα δεν είχε επιτευχθεί, γεγονός που αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, καθώς ανοίγει το δρόμο για τη θεραπεία των ασθενών με δικά τους πολυδύναμα βλαστικά κύτταρα.

Η λήψη των κυττάρων από τους ίδιους τους ασθενείς φιλοδοξεί να παρακάμψει το συνηθισμένο πρόβλημα της απόρριψης των κυττάρων ως «ξένων» από το ανοσοποιητικό σύστημα των καρδιοπαθών.

Οι ερευνητές, μ’ επικεφαλής τον καθηγητή Καρδιολογίας Λιόρ Γκεπστάιν του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και του Ιατρικού Κέντρου Ράμπαμ της Χάιφα, διευκρίνισαν ότι μένουν ακόμα να ξεπεραστούν διάφορα εμπόδια προτού αρχίσει η κλινική εφαρμογή της νέας μεθόδου, καθώς θα πρέπει να προηγηθούν κλινικές δοκιμές τουλάχιστον πέντε έως δέκα ετών.

«Αυτό που είναι νέο και συναρπαστικό στην έρευνά μας, είναι πως δείξαμε ότι είναι δυνατό να πάρουμε δερματικά κύτταρα από ένα ηλικιωμένο ασθενή με προχωρημένη καρδιοπάθεια και καταλήξαμε να έχουμε στο εργαστήριο καρδιακά κύτταρα που είναι υγιή και νέα – το ισοδύναμο των βλαστικών κυττάρων της καρδιάς του μόλις είχε γεννηθεί», ανέφερε ο Δρ Γκεπστάιν.

Οι δοκιμές έγιναν σε δύο άνδρες ασθενείς ηλικίας 51 και 61 ετών. Οι επιστήμονες προγραμμάτισαν ξανά τα δερματικά κύτταρα των καρδιοπαθών με τη βοήθεια τριών γονιδίων («παραγόντων μεταγραφής») και μάλιστα χωρίς να καταφύγουν, όπως άλλοι επιστήμονες στο παρελθόν, σε ένα άλλο γονίδιο που έχει θεωρηθεί υπεύθυνο για την πρόκληση καρκίνου σε τέτοιες τεχνικές κυτταρικού αναπρογραμματισμού.

Επίσης οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως «όχημα» έναν ιό για να μεταφέρει τα εν λόγω γονίδια με τις νέες γενετικές πληροφορίες στον πυρήνα των δερματικών κυττάρων, ώστε να μετατραπούν σε καρδιακά κύτταρα, όμως στη συνέχεια κατέστη δυνατό να απομακρυνθεί αυτός ο ιός, ώστε να μειωθεί κι άλλο η πιθανότητα ογκογένεσης αργότερα.

Τα βλαστικά κύτταρα που σε πρώτη φάση προέκυψαν από τα δερματικά, στη συνέχεια διαφοροποιήθηκαν και μετατράπηκαν σε μυϊκά κύτταρα της καρδιάς, τα οποία σε επόμενο στάδιο αναπτύχθηκαν σε υγιή καρδιακό μυϊκό ιστό από κοινού με τα κύτταρα του προϋπάρχοντος μυϊκού ιστού της καρδιάς των ασθενών.

Μέσα σε 24 έως 48 ώρες, όλα τα μυϊκά κύτταρα, τα παλιά και τα νέα «χτυπούσαν» κανονικά. Ο νέος ιστός εμφυτεύθηκε τελικά σε καρδιές αρουραίων και, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ο μεταμοσχευμένος ιστός άρχισε γρήγορα να δημιουργεί διασυνδέσεις με τα προϋπάρχοντα κύτταρα της καρδιάς των πειραματόζωων.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν πως οι μελλοντικές κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους θα επιβεβαιώσουν ότι τα μοσχεύματα αυτού του είδους δεν θα απορριφθούν από τον οργανισμό των καρδιοπαθών.

Μέχρι όμως το στάδιο των κλινικών δοκιμών, σύμφωνα με τον Δρ Γκεπστάιν, θα πρέπει να επιλυθούν διάφορα ζητήματα, όπως η παραγωγή επαρκούς αριθμού αναπρογραμματισμένων κυττάρων, η ανάπτυξη των ασφαλέστερων δυνατών μεθόδων για την αποφυγή της πρόκλησης καρκίνου, η εύρεση της αναγκαίας χρηματοδότησης κ.α.

Οι βλάβες του καρδιο-μυϊκού ιστού μπορεί να προέρχονται από διάφορες αιτίες, όπως έμφραγμα, υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος, προβλήματα με βαλβίδες της καρδιάς, καρδιομυοπάθειες λόγω ασθένειας, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, εκ γενετής δυσλειτουργίες κ.α. Όποια και αν είναι η αιτία, ο μυς της καρδιάς δυσκολεύεται να αντλήσει αρκετό αίμα και να τροφοδοτήσει ομαλά τον οργανισμό. Σε σοβαρές περιπτώσεις, καθίσταται αναγκαία η μεταμόσχευση καρδιάς.

Ο καθηγητής Καρδιαγγειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου Δρ Τζον Μάρτιν σχολιάζει ότι είναι σημαντικό οι ασθενείς να μην σχηματίσουν την εσφαλμένη εντύπωση πως επίκειται άμεσα μια νέα θεραπεία. «Αν η νέα τεχνική όντως έχει αποτέλεσμα, θα πάρει περίπου 15 χρόνια ωσότου εφαρμοστεί κλινικά», διευκρινίζει.