Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Επιγενετικοί παράγοντες ενοχοποιούνται για ψυχικές διαταραχές

Επιγενετικοί παράγοντες ενοχοποιούνται για ψυχικές διαταραχές

Γενετική έρευνα που εξέτασε ζεύγη μονοζυγωτικών διδύμων προσφέρει νέα στοιχεία για το πώς η αλληλεπίδραση των γονιδίων με το περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε ασθένεια: Η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή δείχνουν να σχετίζονται με επιγενετικές τροποποιήσεις, δηλαδή με χημικές και δομικές αλλαγές του DNA οι οποίες ρυθμίζουν τη λειτουργία ενός κρίσιμου γονιδίου.

Μελέτες σε διδύμους έδειξαν ότι άτομα με σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή (μανιοκατάθλιψη) εμφανίζουν αλλαγές στη δραστηριότητα γονιδίων τους οι οποίες προκαλούνται από το περιβάλλον. Τα νέα ευρήματα παρέχουν τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις σχετικά με το ότι επιγενετικές αλλαγές μπορεί να προκαλούν τις σοβαρές αυτές ψυχικές διαταραχές.

Ο Τζόναθαν Μιλ του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής στο King’s College του Λονδίνου και οι συνεργάτες του «σάρωσαν» το γονιδίωμα 22 ζευγών ταυτόσημων διδύμων –ένας από τους δύο διδύμους σε κάθε ζεύγος είχε διαγνωσθεί με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή.

Επιγενετικές διαφορές


Όπως ήταν αναμενόμενο οι δίδυμοι που μελετήθηκαν μοιράζονταν το ίδιο DNA. Παρόλα αυτά εμφάνιζαν σημαντικές διαφορές σε χημικές επιγενετικές σημάνσεις – πρόκειται για διαφορές που δεν αλλάζουν την αλληλουχία του DNA αλλά αφήνουν χημικά σημάδια επάνω στα γονίδια τα οποία δίνουν εντολές σχετικά με το πόσο δραστήρια πρέπει να είναι. Οι αλλαγές που εντόπισαν οι ειδικοί βρίσκονταν σε γονίδια που έχουν συνδεθεί με τη σχιζοφρένεια και τη μανιοκατάθλιψη.

Συγκεκριμένα η ομάδα του Δρ Μιλ αναζήτησε διαφορές στην πρόσδεση χημικών ομάδων μεθυλίου σε 27.000 σημεία του γονιδιώματος. Η μεθυλίωση (η προσθήκη δηλαδή ομάδων μεθυλίου στο γονιδίωμα) αποσιωπά τα γονίδια, ενώ αντιθέτως η απομεθυλίωση τα κάνει ενεργά.

Γονίδιο -«κλειδί»

Ανεξαρτήτως της ψυχικής διαταραχής από την οποία έπασχε ο δίδυμος του κάθε ζεύγους, οι σημαντικότερες διαφορές, με διακύμανση στη μεθυλίωση που έφθανε ως και το 20%, παρατηρήθηκαν στον «διακόπτη» ενός γονιδίου το οποίο ονομάζεται ST6GALNAC1. Το συγκεκριμένο γονίδιο έχει συνδεθεί με τη σχιζοφρένεια. Αν και η δράση του δεν είναι απολύτως γνωστή, θεωρείται ότι προσθέτει σάκχαρα σε πρωτεΐνες, με αποτέλεσμα να αλλάζει η ταχύτητα της συμβατικής λειτουργίας των γονιδίων που τις κωδικοποιούν.

Τα ευρήματα αυτά συμπληρώθηκαν από κάποια άλλα της ίδιας ομάδας τα οποία αφορούσαν τον μετά θάνατον έλεγχο εγκεφαλικού ιστού ατόμων με κάποια μορφή ψύχωσης. Οι ερευνητές εντόπισαν διαφορές ως και 25% στη μεθυλίωση του ίδιου γονιδίου – δηλαδή του ST6GALNAC1- στα άτομα με ψύχωση σε σύγκριση με υγιή άτομα.

Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

Η μελέτη των διδύμων αποκάλυψε επίσης διαφορές στη μεθυλίωση του γονιδίου GPR24, το οποίο έχει συνδεθεί στο παρελθόν με τη διπολική διαταραχή. Παράλληλα ένα άλλο γονίδιο που ονομάζεται ZNF659, έδειξε υπερμεθυλίωση στα άτομα με σχιζοφρένεια και υπομεθυλίωση σε εκείνα με διπολική διαταραχή. Αυτό μαρτυρεί ότι οι δύο αυτές διαταραχές μπορεί να είναι το αποτέλεσμα διαφορετικής δραστηριότητας του ίδιου γονιδίου, όπως σημειώνουν οι ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό «Human Molecular Genetics».

«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει σχέση μεταξύ των δύο διαταραχών και ότι μοιράζονται κοινά κλινικά χαρακτηριστικά» σημείωσε ο δρ Μιλ και προσέθεσε: «Η νέα μελέτη μας όμως δείχνει ότι υπάρχουν κάποια γονίδια που πιθανότατα είναι υπερενεργά στη μια πάθηση και υποενεργά στην άλλη».


Τακτικός έλεγχος των διδύμων

Σύμφωνα με τον ειδικό, οι δίδυμοι θα πρέπει να ελέγχονται τακτικά σε ολόκληρη τη ζωή τους προκειμένου να φανεί εάν οι επιγενετικές αλλαγές προηγούνται της εμφάνισης των διαταραχών. Εάν οι επιστήμονες έχουν τέτοια στοιχεία στα χέρια τους, τότε ίσως μελλοντικά θα μπορούν οι επιγενετικές αλλαγές να συνδεθούν με περιβαλλοντικές αλλαγές όπως είναι η διατροφή ή κάποια στρεσογόνα γεγονότα (τέτοιου είδους περιβαλλοντικοί παράγοντες έχει αποδειχθεί ότι προκαλούν κληρονομικές επιγενετικές αλλαγές σε ποντίκια).

«Πιστεύω ότι αυτά τα στοιχεία παρέχουν τις ισχυρότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις από μελέτες σε ανθρώπους σχετικά με το ότι οι επιγενετικοί μηχανισμοί οδηγούν στην εμφάνιση ψυχικών διαταραχών» ανέφερε, σχολιάζοντας τα νέα ευρήματα, ο Ντέιβιντ Σουέτ, ειδικός στην επιγενετική από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Βήμα Science

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024