Αυτό το μήνα, η στήλη «Σε Πρώτο Πρόσωπο», φιλοξενεί τον στιχουργό Ηλία Κατσούλη , o οποίος μας μιλάει για τα τραγούδια με «Αρωμα Πόλης».



Μετά την εντυπωσιακή επιτυχία και αποδοχή που σημείωσε η συλλογή «Aρωμα Σμύρνης» έρχεται τώρα να προστεθεί μια ακόμα εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση για την Κωνσταντινούπολη με τίτλο «Aρωμα Πόλης».

Πρόκειται για μια 3πλή συλλογή, η οποία περιέχει παραδοσιακά αλλά και σύγχρονα Kωνσταντινουπολίτικα ακούσματα. Η κοινή μουσική παράδοση δύο λαών, αλλά και οι επιρροές του ενός στον άλλον, συνυπάρχουν αρμονικά και κάνουν βόλτα από τα Ταταύλα στο Μπέικο και από το Βόσπορο στο Μαρμαρά.

Αυτό το μήνα, η στήλη «Σε Πρώτο Πρόσωπο», φιλοξενεί τον στιχουργό Ηλία Κατσούλη , o οποίος μας μιλάει για τα τραγούδια με «Αρωμα Πόλης»




ΗΛΙΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ

Αρωμα Πόλης

Μένω σ’ένα ξενοδοχείο της Ιστικλαλ Τζαντεσι (λεωφόρος της Ανεξαρτησίας), κοντά στο τέρμα του τραμ, στο περιβόητο δηλαδή Πέραν των Ρωμιών της Πόλης. Απέναντι είναι ένα δισκοπωλείο.

Ανάμεσα στα τούρκικα τραγούδια παίζει ανά διαστήματα το βάλς του γάμου της Ελένης Καραϊνδρου.

Περπατώ, λοιπόν, στην Πόλη. Τα μάτια και το μυαλό μου «σαν μαγεμένα φτερουγίζουν». Προσπαθώ να χωρέσω, να χορτάσω όλες τις ομορφιές, όλα τ’ αρώματα.

Σ’ αυτήν ταιριάζουν όλα τα σύνθετα επίθετα (όπως λέει ο Γ. Ξανθούλης) με πρώτο συνθετικό το πολύ: Πολύπαθη, πολύβουη, πολύμορφη, πολυπόθητη.

Έχω -τέλος- μαζί μου και το βιβλιαράκι του Θ. Κοροβίνη: «Τούρκοι ποιητές υμνούν την Κωνσταντινούπολη». Το ανοίγω στη σελίδα 47 και απαγγέλλω: «Αυτή η πόλη σαν φωτιά περνάει από την καρδιά μας» του Sinasi Ordenoglu.

Ξαναγυρίζω, όμως, στις μουσικές και τα τραγούδια. Πόσα τους πήραμε και πόσα μας πήραν κανείς δεν ξέρει. Ποιά δικά τους και ποιά δικά μας? Ποιός μπορεί να ξεχωρίσει?
Η μουσική είναι η μόνη που δε χωρίζει τους λαούς -και μάλιστα γειτονικούς- και με τόσες χιλιάδες από αιώνων, εκεί Ελληνες εώς το απεχθές και εγκληματικό ’55.
Πόσο επιγραμματικά, απλά άλλα και εύστοχα το
εξέφρασε εκείνος ο στίχος του Πυθαγόρα απο τη ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ! «Εσύ Χριστό, εγώ Αλλάχ/ όμως οι δυό μας Αχ και Βαχ».

Τα τραγούδια με Αρωμα Πόλης θα μπορούσα να τα χωρίσω σε τρείς κατηγορίες:

Α) Τα τραγούδια που γεννήθηκαν στην Πόλη απο Έλληνες επώνυμους και ανώνυμους: όπως «Σαν τα μάρμαρα της Πόλης», «Έχε γειά πάντα γειά», «Σαν πας στα ξένα», » Τικ Τακ», «Καροτσέρης», «Κυρ Κωστάκη έλα κοντά».

Β) Τραγούδια για την Πόλη που γράφτηκαν στην κυρίως Ελλάδα απο σπουδαίους καλλιτέχνες που γεννήθηκαν στην Πόλη και οι περισσότεροι απ’αυτούς ήρθαν και σταδιοδρόμησαν στην Ελλάδα: Εκτός απο τον περίφημο Αντ. Διαμαντίδη που προαναφέρθηκε, στην κατηγορία αυτή ανήκουν: ο Κ. Καρίπης, ο Κ. Σκαρβέλης, ο Κ. Νούρος, ο Σπ. Περιστέρης, ο Γ. Μητσάκης, η Ρόζα, ο Π. Τσαουσάκης κ.α.

Γ) Μελωδίες και τραγούδια Τούρκικα με λόγια ελληνικά που θεωρούνται έτσι που ζημώθηκαν με τον ψυχισμό μας εντελώς δικά μας όπως το περιβόητο «Χαρικλάκι» με τη Ρόζα, (που πήρε την πατρότητα του Π. Τούντα), το Μπεγκλεντίν ντα Μπεγερντίν με τον Καζαντζίδη ή «σε περίμενα να ρθείς» (η ελληνική του απόδοση ) με τον Νίκο Ξανθόπουλο το «Σήκω χόρεψε κουκλί μου» το «Μανόλια» και τόσα άλλα..

Αλλά ποιο είναι τελικά το μουσικό άρωμα της Πόλης: Απιαστο, αν και τόσο γνώριμο και οικείο, δεν περιγράφεται. Το νιώθεις, το αισθάνεσαι μέσα από της μουσικής τα χρώματα. Είναι κράμα πολλών αρωμάτων. «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα τραγούδια μας» για να παραφράσουμε τον Ελύτη. Όμως, κανένας δεν έχει περιγράψει- απ’ όσο ξέρω- καλύτερα το μουσικό άρωμα της Πόλης από τον Θωμά Κοροβίνη:

«Είναι μισμαγιά και μακελάρικο χασάπικο, ουσάκ και νιαβέντι, μπεκτασίδικο ιλαχί και πατριαρχική ψαλμουδιά, καρσιλαμάς και τανγκό, τύμπανο του Ραμαζανιού και Υπερμάχω».

Εκεί, λοιπόν, που σμίγει η Δύση με την Ανατολή αναδύεται ένα σπάνιο, ένα μοναδικό άρωμα κανέλλας. Το άρωμα ΠΟΛΗΣ .Τυχεροί όσοι αισθάνονται και απολαμβάνουν την ευωδία του.


20/4/07

Επιμέλεια: Ελσα Γράψα