31

Για δύο ολόκληρες εβδομάδες, η Γαλλία φλεγόταν στα προάστια των μεγαλουπόλεων. Και όμως η εξέγερση των «Αθλίων» του Παρισιού, των νέων αφρικανικής καταγωγής που έβλεπαν μπροστά τους μόνο το φάσμα της ανεργίας θα μπορούσε ίσως να είχε αποφευχθεί, εάν ο Ζακ Σιράκ έκανε πράξη τις πολιτικές του εξαγγελίες το 1995, λίγο πριν εκλεγεί πρόεδρος της χώρας.

«Στα στερημένα προάστια, βασιλεύει ένα είδος ήπιας τρομοκρατίας. Όταν τόσοι πολλοί νέοι άνθρωποι δεν βλέπουν τίποτα μπροστά τους παρά μόνο την ανεργία μετά το σχολείο, καταλήγουν να εξεγείρονται. Για ένα διάστημα, το κράτος μπορεί να επιβάλλει την τάξη […] Πόσο όμως μπορεί να διαρκέσει αυτό;».

Τα λόγια αυτά γράφτηκαν από τον Ζακ Σιράκ τον Ιανουάριο του 1995. Το Μάιο του ίδιου έτους, ο Σιράκ εξελέγη πρόεδρος της Γαλλίας και έκτοτε κυβερνά τη χώρα. Στα 10 χρόνια που πέρασαν, με την ανεργία στα «στερημένα» προάστια να εκτοξεύεται στα ύψη και τη Γαλλία να φλέγεται για δύο εβδομάδες, φαίνεται πως μάλλον ξέχασε τις προεκλογικές του αναλύσεις.

Όλα άρχισαν στις 27 Οκτωβρίου, όταν δύο 17χρονοι αφρικανικής καταγωγής, πιστεύοντας εσφαλμένα ότι καταδιώκονταν από την αστυνομία, βρήκαν τραγικό θάνατο από ηλεκτροπληξία σε υποσταθμό ηλεκτρικής ενέργειας, στον οποίο είχαν κρυφτεί. Τα νέα διαδόθηκαν γρήγορα στα «προβληματικά» προάστια της γαλλικής πρωτεύουσας και τα επεισόδια άρχισαν να κλιμακώνονται.

Εμπρησμοί αυτοκινήτων, νοσοκομείων, σχολείων και συγκρούσεις με την αστυνομία συνέθεταν το σκηνικό κάθε βράδυ επί δύο εβδομάδες στο Παρίσι και τις περισσότερες γαλλικές μεγαλουπόλεις, όπου επεκτάθηκαν τα επεισόδια. Απολογισμός: περισσότερα από 6.000 καμένα αυτοκίνητα σε 300 πόλεις, 1.500 συλλήψεις και ένας νεκρός. Η εξέγερση τερματίστηκε μετά τη λήψη αυστηρών κατασταλτικών μέτρων και την ανάκληση ενός νόμου του 1955 για απαγόρευση κυκλοφορίας.

Η κρίση αυτή ανέδειξε την αποτυχία της κοινωνικής και αστυνομικής πολιτικής της γαλλικής κυβέρνησης, αλλά και της πολιτικής ενσωμάτωσης των ξένων μεταναστών: χαρακτηριστικά, ούτε ένας βουλευτής αφρικανικής καταγωγής δεν υπάρχει στη γαλλική Εθνοσυνέλευση.

Με την κρίση έγινε επίσης παγκοσμίως γνωστός ο «σκληροπυρηνικός» και αμφιλεγόμενος υπουργός Εσωτερικών, Νικολά Σαρκοζί, ανατέλλων αστέρας της γαλλικής Δεξιάς και πιθανότερος διεκδικητής του προεδρικού χρίσματος για τις εκλογές του 2007. Αφενός, ήταν εκείνος που εισηγήθηκε σκληρή γραμμή στην αστυνόμευση της χώρας, όταν έγινε για πρώτη φορά υπουργός Εσωτερικών το 2002. Αφετέρου, δική του πρωτοβουλία ήταν η σύσταση του Γαλλικού Συμβουλίου Μουσουλμανικής Πίστης (CFCM) το 2003, προκειμένου να δοθεί επίσημη φωνή στο Ισλάμ στη Γαλλία.

Ο Σαρκοζί χαρακτήρισε «καθάρματα» τους πρωταγωνιστές των επεισοδίων που είχαν ως αποτέλεσμα να τραυματιστούν αθώοι πολίτες· από την άλλη, ήταν ο μόνος της γαλλικής ηγεσίας που μετέβη στα «φλεγόμενα» προάστια και συνομίλησε με τους εξεγερμένους νέους, την ώρα που ο πρωθυπουργός, Ντομινίκ ντε Βιλπέν, παρέμενε στο γραφείο του και ο Ζακ Σιράκ ήταν ουσιαστικά «ανύπαρκτος» στην κρίση, κάνοντας την πρώτη σχετική δήλωση δέκα ημέρες μετά την έναρξη των επεισοδίων. Ο υπουργός Εσωτερικών εξακολουθεί άλλωστε να απολαμβάνει υψηλής δημοτικότητας στις δημοσκοπήσεις.

Τελικώς, η εξέγερση κατεστάλη, τα περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας παραμένουν σε ισχύ για τρεις μήνες και η Γαλλία μπαίνει σε περίοδο ενδοσκόπησης για να αντιμετωπίσει τα βαθύτερα αίτια της μεγαλύτερης αναταραχής από το Μάιο του ’68.

B.Tσ.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Ειδήσεις Σήμερα: