Μια από τις συχνότερες αιτίες που οδηγούν τα παιδιά στον ιατρό είναι η οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα. Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ιογενούς αιτιολογίας και έχουν κλινική πορεία αυτοπεριοριζόμενη. Ο κύριος λόγος για τον οποίο επιβάλλεται η αντιμικροβιακή θεραπεία είναι o στρεπτόκοκκος. Συχνά επεισόδια τέτοιων φλεγμονών σχετίζονται με τη διόγκωση των αμυγδαλών και/ή των αδενοειδών εκβλαστήσεων (τα γνωστά κρεατάκια),ταλαιπωρούν τα παιδιά και φέρνουν συχνά τους γονείς αντιμέτωπους με την απόφαση της χειρουργικής τους αφαίρεσης.

Υπερτροφία αμυγδαλών

Οι παρίσθμιες αμυγδαλές είναι μάζες λεμφικού ιστού που βρίσκονται μεταξύ της πρόσθιας και της οπίσθιας καμάρας στο φάρυγγα. Λειτουργία τους είναι η παραγωγή Β-λεμφοκυττάρων, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια της ζωής. Η υπερτροφία των αμυγδαλών φυσιολογικά αρχίζει από την παιδική ηλικία και συνεχίζεται μέχρι την εφηβεία. Μετά παρατηρείται εκφύλιση ή συχνότερα βραδεία ατροφία. Συχνά επιπλέκονται με υποτροπιάζουσες λοιμώξεις των αμυγδαλών.

Οξεία αμυγδαλίτιδα

Αιτιολογία: Η νόσος οφείλεται σε βακτήρια ή ιούς. Σε παιδιά κάτω των τριών ετών το συχνότερο αίτιο είναι οι ιοί, σε παιδιά σχολικής ηλικίας ο β-αιμολυτικός στρεπτόκοκκος της ομάδας Α, ενώ στους εφήβους το μυκόπλασμα.

Κλινική εικόνα: Η έναρξη της νόσου είναι απότομη και εκδηλώνεται με πυρετό, καταβολή, δυσκολία στη λήψη τροφής (δυσφαγία), δυσκολία στην κατάποση (δυσκαταποσία), βήχα, κεφαλαλγία, δυσχέρεια στην αναπνοή, έρρινη ομιλία και, στα μικρότερα παιδιά, κοιλιακά άλγη, ναυτία και εμετούς. Η διάρκεια της νόσου είναι 4-10 μέρες για τις ιογενείς λοιμώξεις, ενώ είναι μεγαλύτερη για τις μικροβιακές, σε περιπτώσεις που δεν ληφθεί θεραπεία

Διάγνωση: Γίνεται με κλινική εξέταση του φάρυγγα για τη διαπίστωση ερυθρότητάς του ή την ύπαρξη πύου και των τραχηλικών λεμφαδένων για τη διαπίστωση διόγκωσής τους. Αν ο ιατρός το κρίνει απαραίτητο, συμπληρώνεται με εξέταση αίματος, καλλιέργεια επιχρίσματος του φάρυγγα και ειδικές εξετάσεις για το στρεπτόκοκκο (ASTO-τίτλος αντιστρεπτολυσίνης Ο).

Θεραπεία:
* Η θεραπεία της ιογενούς λοίμωξης στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και περιλαμβάνει: ανάπαυση, χορήγηση αντιπυρετικών, υγρών, διαλύματα για πλύσεις του φάρυγγα (γαργάρες). Προσοχή: Δεν υπάρχουν αντιβιοτικά για τις ιογενείς λοιμώξεις.

* Η θεραπεία της μικροβιακής λοίμωξης συμπληρώνεται από αντιβιοτικά.
Προσοχή: Στη στρεπτοκοκκικής αιτιολογίας λοίμωξη η θεραπεία πρέπει να μη διακόπτεται και να συνεχίζεται μέχρι να συμπληρωθούν δέκα ημέρες.

Είναι απαραίτητη η αντιμικροβιακή αγωγή στη στρεπτοκοκκική λοίμωξη;

Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η αντιμικροβιακή αγωγή, γιατί επιταχύνεται η υποχώρηση των συμπτωμάτων, προλαμβάνονται οι επιπλοκές και περιορίζεται η μετάδοση του μικροβίου σε άλλα άτομα του στενού περιβάλλοντος.

Υπάρχουν επιπλοκές έπειτα από μια οξεία αμυγδαλίτιδα;

Μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές είτε τοπικές, που σχετίζονται με τις αμυγδαλές ή γειτονικούς ιστούς, είτε συστηματικές, που σχετίζονται με πολλά όργανα. Οι τελευταίες αφορούν στη στρεπτοκοκκική λοίμωξη και είναι πιο σοβαρές. Μερικές μπορεί να επιβάλλουν ακόμη και τη νοσηλεία. Μια οξεία αμυγδαλίτιδα μπορεί να επιπλακεί με τα εξής:

-Φλεγμονές παρακείμενων περιοχών, όπως του αφτιού (οξεία μέση ωτίτιδα) ή των κόλπων του προσωπικού κρανίου (παραρρινικολπίτιδα, όπως, π.χ., ιγμορίτιδα).

– Περιαμυγδαλικό απόστημα. Είναι επιπλοκή της βακτηριακής λοίμωξης και εκδηλώνεται με τη δημιουργία πυώδους μάζας στη μία αμυγδαλή. Η θεραπεία του περιλαμβάνει την αναρρόφηση ή τη χειρουργική διάνοιξή του και την ταυτόχρονη χορήγηση αντιβιοτικών.

– Επιπλοκές από τη στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα που εκδηλώνονται μετέπειτα σε ζωτικά όργανα όπως η καρδιά και οι νεφροί. Αυτές είναι: ο ρευματικός πυρετός, που εμφανίζεται μία με τέσσερις εβδομάδες μετά τη λοίμωξη, και η σπειραματονεφρίτιδα, που εμφανίζεται οκτώ με δεκατέσσερις μέρες μετά τη λοίμωξη.

Υπερτροφία αδενοειδών εκβλαστήσεων

Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) είναι μάζες λεμφικού ιστού που βρίσκονται στο ανώτερο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα. Ο αέρας που μπαίνει από τα ρουθούνια έρχεται σε επαφή με αυτές, οι οποίες με τη σειρά τους ενεργοποιούν την άμυνα του οργανισμού. Ατροφούν κατά κανόνα μετά την ηλικία των επτά ετών.

Πότε προκαλούν προβλήματα η υπερτροφία αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων;

Τα προβλήματα προκαλούνται όταν η υπερτροφία τους έχει αντίκτυπο στη φώνηση, στην αναπνοή λόγω της απόφραξης της στοματοφαρυγγικής ή της ρινοφαρυγγικής οδού και στην ανάπτυξη του προσώπου.

Την απόφραξη του στοματοφάρυγγα πρέπει να την υποπτευόσαστε όταν στο παιδί παρατηρούμε τα εξής:

– Νυχτερινή δύσπνοια, η οποία εξαφανίζεται όταν το παιδί είναι όρθιο.

– Διαταραχές του ύπνου, δηλαδή ροχαλητό, διακοπή του από πολλά ξυπνήματα, διαστήματα άπνοιας.

– Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

– Δυσκαταποσία.

Επιπλέον, η εν λόγω υπερτροφία μπορεί να προκαλέσει:

– Τη χαρακτηριστική έκφραση προσώπου, που ονομάζεται «αδενοειδές προσωπείο», με το στόμα ανοιχτό και ανυψωμένο το άνω χείλος, για να βελτιώνεται η είσοδος του αέρα.

– Απόφραξη από τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις των ευσταχιανών σαλπίγγων (οδοί επικοινωνίας του ρινοφάρυγγα με το αφτί) και συχνές λοιμώξεις του αφτιού με συλλογή υγρού και βαρηκοΐα.

– Έρρινη ομιλία.

– Ανωμαλίες στην ανάπτυξη των δοντιών.

– Δύσοσμη αναπνοή.

– Συχνές λοιμώξεις των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων.

– Η μακροχρόνια και μεγάλου βαθμού απόφραξη της στοματικής και της ρινοφαρυγγικής αεροφόρου οδού μπορεί να καταλήξει σε πνευμονική υπέρταση και δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια.

Αμυγδαλεκτομή-Αδενοειδεκτομή

Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία και συνήθως αποφεύγεται πριν από την ηλικία των τεσσάρων ετών, ώστε να έχει αναπτυχθεί επαρκώς το ανοσολογικό σύστημα του παιδιού. Προσοχή: Η μέτριου μεγέθους υπερτροφία των αμυγδαλών από μόνη της δεν αποτελεί επαρκή λόγο αφαίρεσής τους.

Η αναγκαιότητα ή μη της αφαίρεσης των διογκωμένων αμυγδαλών ή των αδενοειδών εκβλαστήσεων βασίζεται γενικά στην αξιολόγηση τριών παραμέτρων: του βαθμού παρεμπόδισης της φυσιολογικής λειτουργίας των αεροφόρων οδών και των ευσταχιανών σαλπίγγων, της συχνότητας των καθ’ υποτροπή φλεγμονών και της συμβολής αυτών στην επαρκή λειτουργία του ανοσολογικού συστήματος.

Πότε προτείνεται η χειρουργική αφαίρεση;

Η επέμβαση ενδείκνυται όταν η διόγκωση συνοδεύεται από τα εξής:

1. Υποτροπιάζουσες εμπύρετες μικροβιακές φαρυγγοαμυγδαλίτιδες και αδενοειδίτιδες παρά την επαρκή αντιμικροβιακή θεραπεία.

Ιστορικό τεσσάρων παρόμοιων οξέων φλεγμονών με:
– διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων ή
– συχνές λοιμώξεις του αφτιού ή
– απόφραξη του ρινοφάρυγγα
τους προηγούμενους έξι μήνες αποτελεί ένδειξη αφαίρεσής τους.

Εάν η λοίμωξη σχετίζεται με β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α η ένδειξη είναι πιο σαφής.

2. Απόφραξη των αεροφόρων οδών που συνοδεύεται με ένα από τα παρακάτω:

-άπνοια ή διαταραχές του ύπνου,
-πνευμονική υπέρταση και δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια,
-διαταραχές κατάποσης και λήψης τροφής,
-ανωμαλίες ομιλίας, ανωμαλίες προσώπου ή στόματος ή δοντιών,
-καρδιακή ή πνευμονική νόσο που επιδεινώνεται με την απόφραξη των αεροφόρων οδών,

αποτελεί επίσης ένδειξη αφαίρεσής τους.

Έχει επιπλοκές η επέμβαση;

Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η αιμορραγία, η οποία συνήθως αντιμετωπίζεται επιτυχώς. Αλλες επιπλοκές είναι αυτές από την αναισθησία, η έρρινη ομιλία για μερικές μέρες μετά και, σπάνια, η ρινοφαρυγγική στένωση.

Συμβουλή

Όταν ένα παιδί παραπονιέται για πόνο στο λαιμό και παρουσιάζει πυρετό, πρέπει να συμβουλεύεστε έναν παιδίατρο. Συνήθως πρόκειται για απλή ιογενή λοίμωξη και δεν υπάρχει ανάγκη λήψης αντιβιοτικών. Αν όμως υφίσταται στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα επιβάλλεται η χορήγηση αντιβιοτικών και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνεται ελλιπής θεραπεία λόγω των σοβαρών πιθανών επιπλοκών. Η μέτριου μεγέθους υπερτροφία των αμυγδαλών και των αδενοειδών εκβλαστήσεων συνήθως δεν δημιουργεί προβλήματα. Όταν όμως συνοδεύεται με ένα από τα προαναφερθέντα προβλήματα, πρέπει να συμβουλεύεστε έναν ΩΡΛ για τη χειρουργική τους αφαίρεση.

health.in.gr

Ειδήσεις Σήμερα: