Πως να κρατήσετε τους φίλους σας

Για μερικούς ανθρώπους είναι πολύ εύκολο να γνωρίζουν νέα άτομα, να ανταλλάζουν τηλέφωνα, αλλά να σταματάνε εκεί, χωρίς ποτέ η αρχική γνωριμία να καταλήγει σε φιλία. Αλλοι άνθρωποι πάλι παραπονιούνται ότι κάνουν φιλίες οι οποίες όμως τελειώνουν πολύ σύντομα, όχι λόγω κάποιου καυγά ή ρήξης, αλλά έτσι απλά, χωρίς καν να έχουν καταλάβει το γιατί. Τι συμβαίνει και μερικές φορές είναι τόσο δύσκολο να διατηρηθεί μια φιλία;

Προσωπική ταυτότητα: Συχνά οι άνθρωποι ξεκινούν από μια γνωριμία και πολύ σύντομα τη βαφτίζουν φιλία, επειδή, λόγω καταστάσεων και συνθηκών, για παράδειγμα, βλέπουν το άλλο άτομο πολύ συχνά. Η επιθυμία να κάνει κανείς φίλους και η διατήρηση της φιλίας, όμως, έχει επίσης να κάνει με εσωτερικούς, ατομικούς παράγοντες, όπως είναι η προσωπική ψυχολογική ταυτότητα του καθενός. Το πως βλέπει κανείς τον εαυτό του είναι πολύ σημαντικό για τη διατήρηση των φίλων. Το άτομο που έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, κλονισμένη αυτοπεποίθηση και πιστεύει ότι οι άλλοι του κάνουν χάρη που είναι μαζί του ή παραμένουν από λύπηση, χωρίς να το καταλαβαίνει, συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο που δείχνει στους άλλους αυτήν ακριβώς την πλευρά του και, τελικά, δεν κάνει καμία προσπάθεια για να τους κρατήσει. Από την άλλη, στον αντίποδα αυτής της συμπεριφοράς έχουμε το άτομο με την υπερβολική αυτοπεποίθηση και ματαιοδοξία, που πιστεύει ότι κάνει χάρη στους άλλους προσφέροντάς τους τη φιλία του και συμπεριφέρεται με τρόπο που απωθεί τους άλλους, επειδή νιώθουν μειωμένοι. Και τα δύο αυτά είδη προσωπικής ψυχολογικής ταυτότητας ωθούν το άτομο στο να εκπέμπει μια αρνητικότητα, η οποία εκδηλώνεται με συμπεριφορές που δεν προσελκύουν τους άλλους αλλά, αντίθετα, τους κρατούν σε απόσταση και τους απωθούν.

Ανάγκες κι επιθυμίες: Πολλές φορές οι άνθρωποι δεν είναι ξεκάθαροι σχετικά με το τι έχουν ανάγκη και το τι επιθυμούν. Ο διαχωρισμός των δύο όμως είναι πολύ βασικός για να μπορέσει κανείς να χαράξει τη συναισθηματική και την κοινωνική του πορεία. Βασικές ανάγκες για επικοινωνία, για μοίρασμα απόψεων, για κατανόηση, για συμπαράσταση, συνήθως βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας της φιλίας. Πάνω σε αυτές έρχεται η επιθυμία για να βγουν οι φίλοι μαζί, να πάνε σε διάφορα μέρη και να περάσουν καλά. Αν όμως δεν υπάρχει η βάση της πυραμίδας, το επόμενο κομμάτι δεν έχει καλή ισορροπία. Ετσι, μπορεί δυο, ή περισσότεροι, άνθρωποι να βγαίνουν μαζί φιλικά και να περνάνε τον καιρό τους, αλλά αν δεν ικανοποιείται η βασική επικοινωνιακή τους ανάγκη η φιλία αυτή θα ξεφτίσει με την πρώτη ευκαιρία (όταν δεν θα έχουν χρόνο να βγαίνουν μαζί, για παράδειγμα).

Συναισθηματική επένδυση: Η φιλία απαιτεί μια συναισθηματική επένδυση για την οποία δεν είναι προετοιμασμένος ο καθένας. Το να κεράσει κανείς τον φίλο του έναν καφέ ή ένα ποτό είναι το λιγότερο και το ευκολότερο που μπορεί να κάνει. Το δύσκολο είναι να μπορεί να είναι συναισθηματικά παρών στη δύσκολη στιγμή του άλλου, ή όταν ο άλλος το ζητήσει. Χρειάζεται επίσης να είναι κανείς καλός ακροατής, χωρίς απαραίτητα να να κρίνει και να κατακρίνει, ούτε καν να δίνει συμβουλές, αλλά να είναι εκεί ως συναισθηματική παρουσία. Αλλά και πέρα από αυτό είναι βασικό να μπορεί και ο ίδιος να ανοιχτεί συναισθηματικά στη φιλική σχέση του, να προσφέρει κάποια κομμάτια του εαυτού του και να ανοιχτεί στο άλλο άτομο ώστε η γνωριμία να είναι βαθύτερη και πέρα από το επιφανειακό στοιχείο. Γι’ αυτό το λόγο εξάλλου οι παιδικές ή οι νεανικές φιλίες κρατάνε για πολλά χρόνια ή και για μια ολόκληρη ζωή και κανείς μπορεί να τις συνεχίσει από εκεί όπου τις άφησε, κι ας έχουν μεσολαβήσει πολλά χρόνια, γιατί ακριβώς το ένα άτομο γνωρίζει το άλλο σε βάθος.

Ισορροπία: Η αίσθηση και η διατήρηση της ισορροπίας σε μία σχέση είναι πολύ σημαντική, αλλά και συγχρόνως δύσκολη. Η ισορροπία αναφέρεται στο πως αισθάνεται κανείς στο πάρε-δώσε σε σχέση με το χρόνο και την ποιότητα της σχέσης. Το άτομο που νιώθει ότι μόνο δίνει αλλά δεν παίρνει, που αισθάνεται ότι δεν του γίνονται τα χατήρια (ακόμα και σε θέματα όπως έξοδος για ποτό ή φαγητό, κινηματογραφική ταινία αστυνομική ή κωμωδία) είναι δυσαρεστημένο σε συγκεκριμένα πράγματα. Ομως, η αίσθηση μη ισορροπίας που έχει μπορεί να διαρρεύσει γενικότερα στη σχέση του και με βάση τα συγκεκριμένα πράγματα που το δυσαρεστούν να κάνει μια υπερ-γενίκευση και να δηλώσει ότι είναι δυσαρεστημένο με τη συνολική φιλία του. Οταν συμβεί κάτι τέτοιο, είναι πολύ πιο δύσκολο να δουλευτεί και να ξεπεραστούν τα εμπόδια ανάμεσα στους δυο φίλους. Αντίθετα, όταν μπορεί κανείς να εκφράσει με ακρίβεια το που ακριβώς έχει δυσκολία η σχέση, είναι πολύ πιο εύκολο να γίνει μια «διορθωτική» συζήτηση και να ανακτηθεί η ισορροπία της σχέσης. Βέβαια, εδώ θα πρέπει να είναι κανείς προετοιμασμένος να δεχτεί ότι μπορεί να μην ξαναβρεί την ίδια ακριβώς ισορροπία αλλά κάτι διαφορετικό. Το σημαντικό όμως είναι να υπάρχει αυτή η αμοιβαιότητα που διασφαλίζει την αρμονία μεταξύ των φίλων.

Χρόνος: Ισως το νούμερο ένα πρόβλημα που υπονομεύει τις φιλικές σχέσεις να είναι η έλλειψη ελέυθερου χρόνου, που συνεπάγεται λιγότερη επαφή με τους φίλους. Αν και το να λυθεί ένα τέτοιου είδους πρόβλημα μπορεί να είναι ακόμα και ανέφικτο, υπάρχουν τρόποι ν’ αντιμετωπιστεί. Καταρχήν, είναι σημαντικό να υπάρχει πρώτα απ’ όλα καλή διάθεση για να βρεθεί κανείς με τους φίλους του. Θα πρέπει κανείς να αποβάλει την ιδέα ότι για να δει τους φίλους του θα πρέπει να έχει τον άπειρο ελευθερο χρόνο και να μάθει να εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία, ακόμα και αν αυτή είναι σύντομη και ξαφνική. Ετσι, είναι σημαντικό να διατηρεί κανείς ευέλικτη στάση ως προς τις προσκλήσεις που κάνει και αυτές που δέχεται, ώστε να μπορεί να δει τους φίλους τους στα ξαφνικά, αν προκύψει λίγος ελεύθερος χρόνος. Εδώ κανείς θα πρέπει να αναθεωρήσει τις τυχόν λανθασμένες απόψεις του, αν έχει την τάση να ερμηνεύει τις απροσδόκητες προσκλήσεις ως έλλειψη ενδιαφέροντος του φίλου του ή ως ένδειξη ότι τον έχει σε δεύτερη μοίρα και με ειλικρίνεια να παραδεχτεί (για τον άλλον και για τον εαυτό του) ότι μέσα στη συνθετότητα των υποχρεώσεων και τους γρήγορους ρυθμούς ζωής μια αυθόρμητη πρόσκληση για καφέ, ένα σύντομο τηλεφώνημα, γραπτό μήνυμα στο κινητό ή e-mail είναι ένας όμορφος τρόπος να δηλώσει κανείς το ενδιαφέρον του για το πρόσωπο του φίλου ακόμα και κάτω από «αντίξοες» συνθήκες.

health.in.gr