sapiens

Η προϊστορία της εξέλιξης του ανθρώπου θα πρέπει να ξαναγραφτεί μετά την ανακάλυψη απολιθωμάτων στην ανατολική Αφρική που δείχνουν ότι ακόμα ένα ξεχωριστό είδος προγόνου μας, ο Homo rudolfensis (ή απλώς «1470»), ζούσε πριν από 1,78 εκατ. έως 1,95 εκατ. χρόνια, παράλληλα με τους ήδη γνωστούς προγόνους Homo habilis και Homo erectus, που προηγήθηκαν του σημερινού σύγχρονου ανθρώπου (Homo sapiens). Αυτό σημαίνει ότι υπήρξε εποχή στο παρελθόν, όταν τουλάχιστον τρία διαφορετικά είδη ανθρώπου φαίνεται πως συνυπήρχαν στη Μαύρη Ήπειρο.

Αμέσως μόλις του ήρθε η έμπνευση για ζωγραφική, ο Homo sapiens έσπευσε να σχεδιάσει το αιώνιο αντικείμενο του πόθου του: μια βραχογραφία που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε σπήλαιο της νότιας Γαλλίας, και είναι πιθανώς το αρχαιότερο σχέδιο του κόσμου, απεικονίζει σύμφωνα με τους αρχαιολόγους ένα... αιδoίο.

Δόντια Νεάντερταλ που είχαν ανακαλυφθεί το 1960 σε σπήλαιο της Ιταλίας αποδεικνύεται τελικά ότι προέρχονταν από το σύγχρονο άνθρωπο, και όχι από τον εξαφανισμένο ξάδελφό του. Αυτό σημαίνει ότι ο Homo sapiens sapiens έφτασε στην Ευρώπη χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε, εξηγεί στο Βήμα Ελληνίδα ερευνήτρια που συμμετείχε στη μελέτη.

Ακόμα και πριν από 100.000 χρόνια, ο Homo sapiens λάτρευε την ώχρα: Μια σπηλιά της Νοτίου Αφρικής έκρυβε το αρχαιότερο εργαστήριο χρωματουργίας, του οποίου τα προϊόντα είχαν πιθανότατα καλλιτεχνικές εφαρμογές.

Οι πρόγονοι του συγχρόνου ανθρώπου (Homo sapiens) διασταυρώνονταν σεξουαλικά με άλλα άγνωστα συγγενικά είδη πριν από περίπου 35.000 χρόνια, με αποτέλεσμα σχεδόν το 2% του DNA μερικών σημερινών πληθυσμών, ιδίως στην Αφρική, να προέρχεται από αυτά τα άλλα είδη, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Μπορεί να μην είμαστε απόλυτα καθαρόαιμοι, τουλάχιστον όμως έχουμε καλό ανοσοποιητικό: Μελέτη στο περιοδικό Science υποστηρίζει ότι, καθώς ο Homo sapiens αναχωρούσε από την Αφρική για να κατακτήσει τον κόσμο, διασταυρώθηκε με τους Νεάντερταλ, που είχαν ήδη αποικήσει την Ευρώπη, και απέκτησε έτσι τα γονίδια που χρειαζόταν, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αρρώστιες στη νέα, κρύα ήπειρο.

O σύγχρονος άνθρωπος άρχισε να μεταναστεύει από την Αφρική πριν από 125 με 100 χιλιάδες χρόνια, τουλάχιστον 50.000 νωρίτερα από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως σήμερα, υποδεικνύουν λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν στην Αραβία.

Δεν μπορούμε βέβαια να ξέρουμε αν οι Νεάντερταλ έσερναν τις γυναίκες τους από τα μαλλιά, τώρα όμως έχουμε ενδείξεις ότι ήταν όντως πιο περιπετειώδεις από εμάς στη σεξουαλική ζωή τους. Το συμπέρασμα προκύπτει από μια ασυνήθιστη μελέτη που συνέκρινε το μήκος των δακτύλων ανάμεσα στον σύγχρονο άνθρωπο Homo sapiens και τρία άλλα εξαφανισμένα μέλη της οικογένειας των ανθρωπιδών.

Πριν από περίπου 7.500 χρόνια, οι Homo sapiens που κατοικούσαν στην Ευρώπη ήταν πρωτόγονοι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που δεν μπορούσαν καν να χωνέψουν το φρέσκο γάλα. Λιγότερο από δυόμισι χιλιάδες χρόνια αργότερα, οι πληθυσμοί τους φαίνεται ότι είχαν αντικατασταθεί από τους γεωργούς της Μέσης Ανατολής, που εισέβαλαν στην Ευρώπη με τα κοπάδια τους.