hubble

Τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer εντόπισαν έναν γαλαξία που εκτιμάται ότι έχει ηλικία τουλάχιστον 13,3 δισεκατομμυρίων ετών. Αν οι υπολογισμοί ευσταθούν, πρόκειται για τον αρχαιότερο και πιο απομακρυσμένο γαλαξία που έχει εντοπιστεί ποτέ, μόλις 420 εκατομμύρια χρόνια νεαρότερο από το ίδιο το Σύμπαν.

Μια από τις μόνιμες εργασίες του Hubble την τελευταία δεκαετία είναι η συνεχής παρακολούθηση ενός μικρού τμήματος του ουρανού στο νότιο ημισφαίριο. Η συρραφή των χιλιάδων εικόνων που έχουν συλλεχθεί ως σήμερα επέτρεψε τη δημιουργία ενός φαντασμαγορικού βίντεο που ζουμάρει μέχρι τις εσχατιές του Σύμπαντος.

Μια φωτεινή κουκκίδα που μετατοπιζόταν ανεπαίσθητα στις εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble επιβεβαιώθηκε ότι είναι ο πέμπτος δορυφόρος του Πλούτωνα -κάτι που εξέπληξε τους ερευνητές, οι οποίοι δεν περίμεναν ότι ο πλανήτης-νάνος, μικρότερος και από τη Σελήνη, θα μπορούσε να έχει ένα τόσο πλούσιο χαρέμι φεγγαριών.

Τα θεωρητικά μοντέλα των κοσμολόγων προβλέπουν ότι γύρω από τον Γαλαξία μας υπάρχουν χιλιάδες μικρότεροι γαλαξίες-δορυφόροι, μέχρι σήμερα όμως οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει ελάχιστους. Νέες παρατηρήσεις με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble υποδεικνύουν ότι οι δορυφόροι του Μίλκι Γουέι παραμένουν άφαντοι επειδή περιέχουν ελάχιστα άστρα και αποτελούνται κυρίως από τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.

Σε μια σπάνια συνεργασία ανάμεσα στους κατάσκοπους και τους αστρονόμους, μια από τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ δωρίζει στη NASA δύο καθηλωμένα διαστημικά τηλεσκόπια, τα οποία φαίνεται ότι ξεπερνούν σε δυνατότητες ακόμα και το ιστορικό τηλεσκόπιο Hubble.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μετέδωσε την εντυπωσιακότερη ως σήμερα εικόνα του Νεφελώματος του Αβγού, ενός φαντασμαγορικού σύννεφου από αέρια και σκόνη που περιβάλλει ένα ετοιμοθάνατο άστρο.

Μια μαύρη τρύπα που εντοπίστηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, με μάζα 20.000 φορές μεγαλύτερη του Ήλιου, πρέπει να είναι κατάλοιπο ενός μικρού γαλαξία που έπεσε θύμα κοσμικού κανιβαλισμού, εκτιμά διεθνής ερευνητική ομάδα.

Φασματικές ενδείξεις που κατέγραψε στον Πλούτωνα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble ενισχύουν τις υποψίες για την ύπαρξη οργανικών ουσιών ακόμα και στις παγωμένες παρυφές του Ηλιακού Συστήματος. H παρουσία σύνθετων υδρογονανθράκων θα μπορούσε μάλιστα να εξηγεί την κοκκινωπή χροιά του πλανήτη νάνου και άλλων σωμάτων της Ζώνης του Κούιπερ.

Κανένα άλλο όργανο δεν έχει βοηθήσει τόσο στην ιστορία της αστρονομίας: έπειτα από 21 χρόνια συνεχών παρατηρήσεων, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έφτασε το ορόσημο των 10.000 επιστημονικών δημοσιεύσεων, ανακοίνωσε η NASA. Το ιστορικό τηλεσκόπιο μεταξύ άλλων μέτρησε το ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος και έδωσε ενδείξεις για τη μυστηριώδη σκοτεινή ενέργεια.

Σχεδόν όλοι οι γαλαξίες του Σύμπαντος έχουν συγκρουστεί με έναν τουλάχιστον γείτονά τους τα τελευταία εννέα δισεκατομμύρια χρόνια, δείχνει ανάλυση που συνδύασε προσομοιώσεις με παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble. Ακόμα και ο δικός μας Γαλαξίας έχει συγκρουστεί αρκετές φορές στο παρελθόν με άλλους γαλαξίες.

Οι κοσμολόγοι γνωρίζουν πλέον ότι η ύλη που βλέπουμε στο Σύμπαν δεν είναι παρά το ένα πέμπτο της συνολικής ύλης -το υπόλοιπο αντιστοιχεί στη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη, της οποίας η σύσταση παραμένει άγνωστη ως σήμερα. Ωστόσο οι επιδράσεις του μυστηριώδους αυτού υλικού είναι εμφανείς στις τελευταίες εικόνες από το Hubble: το διαστημικό τηλεσκόπιο εξέτασε το πώς το βαρυτικό πεδίο της σκοτεινής ύλης παραμορφώνει τα είδωλα μακρινών γαλαξιών.

Η ανακάλυψή του έγινε πρωτοσέλιδο το 2008, όταν οι αστρονόμοι τον παρουσίασαν ως τον πρώτο εξωπλανήτη που φωτογραφήθηκε άμεσα και μάλιστα στο ορατό φως. Σε νεότερες εικόνες, όμως,  ο πλανήτης Fomalhaut b φαίνεται να έχει ξεφύγει από την προβλεπόμενη τροχιά του -μια σοβαρή ανωμαλία που γίνεται αιτία για καβγά ανάμεσα σε δύο έγκριτους αστρονόμους.

Σε διάστημα μιας δεκαετίας, συμμετείχε σε τέσσερις αποστολές του διαστημικού λεωφορείου και βοήθησε στην επιδιόρθωση του τροχιακού τηλεσκοπίου Hubble. Ο φυσικός Δρ Τζέιμς Νιούμαν, βετεράνος της NASA, θα βρίσκεται στις 19 Σεπτεμβρίου στο Ίδρυμα Ευγενίδου, όπου θα συζητήσει με το κοινό και θα παρουσιάσει την εμπειρία και τις σκέψεις του για την παρουσία του ανθρώπου στο Διάστημα.

Παρά τα τεχνικά προβλήματα στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, το διαστημικό ραδιοτηλεσκόπιo Spektr-R κατάφερε τελικά να ανοίξει τη γιγάντια κεραία του. Η ανακούφιση ήταν μεγάλη για το διαστημικό πρόγραμμα της Ρωσίας, η οποία μπορεί τώρα να υπερηφανεύεται για το μεγαλύτερο τροχιακό τηλεσκόπιο του κόσμου, το οποίο θα προσφέρει ανάλυση χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από του Hubble.

Με ευκαιρία τα 21α γενέθλια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα την εικόνα ενός φωτογενούς ζεύγους γαλαξιών που συγκρούστηκαν και παραμόρφωσαν ο ένας τον άλλο.

Εξαντλώντας τις δυνατότητές του να κοιτά στις παρυφές του Σύμπαντος, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εντόπισε μια αμυδρή κηλίδα που αντιστοιχεί πιθανότατα στον μακρινότερο και αρχαιότερο γαλαξία που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα: σχηματίστηκε μόλις 480 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, και το φως του ταξίδευε 13,2 δισεκατομμύρια χρόνια μέχρι να φτάσει στη Γη.

H NASA τα καταφέρνει καλά στη επιστήμη αλλά λιγότερο καλά στη λογιστική: Η υπηρεσία ανακοίνωσε ότι το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το οποίο θα είναι 100 φορές ισχυρότερο από το Hubble και θα μπορεί να δει τα πρώτα άστρα που άναψαν στο Σύμπαν, θα κοστίσει τελικά τουλάχιστον 6,5 δισ. δολάρια, δηλαδή 1,5 δισ. περισσότερο από ό,τι είχε εκτιμηθεί.

Ένα μακρόστενο σύννεφο σκόνης που φωτογράφισε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble πέρα από την τροχιά του Άρη είναι πιθανώς τα απομεινάρια μιας πρωτοφανούς σύγκρουσης ανάμεσα σε αστεροειδείς. Η μελέτη των συντριμμιών ίσως βοηθήσει τώρα τους επιστήμονες να καταλάβουν από πού προέρχεται η σκόνη του Ηλιακού Συστήματος.