cassini

Αναδρομική ανάλυση δεδομένων του σκάφους Cassini αποκαλύπτει την παρουσία νέων οργανικών μορίων στον Εγκέλαδο, ο οποίος κρύβει κάτω από την επιφάνειά του έναν απέραντο ωκεανό.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νάντ στη Γαλλία μελετώντας δεδομένα που έστειλε το Cassini από τον Εγκέλαδο κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο δορυφόρος διαθέτει ένα πορώδη πυρήνα που αποτελείται από υγρή άμμο. Σύμφωνα με τους ερευνητές το νερό του ωκεανού θερμαίνεται καθώς διαπερνά αυτόν τον πορώδη πυρήνα και έτσι δημιουργούνται συνθήκες ευνοϊκές στην παρουσία της ζωής.

Το διαστημικό σκάφος Cassini έφτασε στον Κρόνο το 2004 για μια αποστολή εξερεύνησης 2-3 ετών. Οι τρομερές επιδόσεις του Cassini όμως και οι συνεχείς εντυπωσιακές ανακαλύψεις του στο σύστημα του Κρόνου υποχρέωσαν την NASA να δίνει συνεχώς νέες παρατάσεις στην αποστολή.

Τηρώντας πιστά το πρόγραμμά του, όπως το έκανε σε όλη τη διάρκεια της αποστολής του, το διαστημικό σκάφος Cassini αυτοκαταστράφηκε την ώρα που ήταν προγραμματισμένο να το κάνει κάνοντας βουτιά θανάτου στην ατμόσφαιρα του Κρόνου.

Η στιγμή του τέλους πλησιάζει για το Cassini, το οποίο σε λίγες ώρες θα κάνει την τελική «έφοδό» του μέσα στην ατμόσφαιρα του Κρόνου. Το επιτελείο των μηχανικών της NASA βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα και, αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, το διαστημόπλοιο αναμένεται να χάσει την επαφή με τη Γη λίγο πριν τις τρεις ώρα Ελλάδας. Στη συνέχεια θα αναφλεγεί, σημαίνοντας τη λήξη μιας από τις πλέον επιτυχημένες διαστημικές αποστολές στην Ιστορία. Δείτε live.

Μετά από μια εικοσαετή αποστολή, μια πραγματική οδύσσεια του διαστήματος στον Κρόνο και στους δορυφόρους του, το διαστημικό σκάφος Cassini θα δώσει ένα τέλος με την «αυτοκτονία» του στις 15 Σεπτεμβρίου.

Ένα καινούργιο βίντεο με εικόνες από την ιστορική πρώτη βουτιά του διαστημοπλοίου Cassini ανάμεσα στον Κρόνο και τα δαχτυλίδια του την 25η Απριλίου έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Το βίντεο δείχνει τη «θέα» που είχε η κάμερα του διαστημοπλοίου κατά τη διάρκεια μιας ώρας παρατηρήσεων καθώς «κατέβαινε» προς τον νότιο πόλο του Κρόνου.

Έπειτα από ένα αγωνιώδες 24ωρο σιωπής, η NASA έλαβε την Πέμπτη το σήμα που επιβεβαίωνε ότι το σκάφος Cassini επέζησε της πρώτης βουτιάς του ανάμεσα στον Κρόνο και τους παγωμένους δακτυλίους του, μια περιοχή που παρέμενε ως σήμερα ανεξερεύνητη. Η επική αποστολή μάλιστα μόλις 3.000 χιλιόμετρα πάνω από τα σύννεφα του γιγάντιου πλανήτη.

Είναι μια μοναδική ευκαιρία να δείτε το σπίτι σας από απόσταση 1,2 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων: λίγους μήνες πριν τερματίσει την πολυετή αποστολή του στο σύστημα του Κρόνου, το σκάφος Cassini της NASA έστειλε καρτ-ποστάλ που δείχνει τη μικροσκοπική Γη ανάμεσα στους παγωμένους δακτυλίους του πλανήτη.

Το σκάφος Cassini της NASA ανίχνευσε μοριακό υδρογόνο στο δορυφόρο Εγκέλαδο του Κρόνου, το οποίο κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από υδροθερμική δραστηριότητα στο βυθό του τεράστιου ωκεανού, ο οποίος εκτιμάται ότι υπάρχει κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου.

Η αποστολή Cassini της NASA ετοιμάζεται για το τελευταίο κεφάλαιο, πλησιάζοντας τον Κρόνο περισσότερο από κάθε άλλη φορά στα 13 περίπου χρόνια που τον γυροφέρνει. Το Σάββατο 22 Απριλίου το σκάφος θα πραγματοποιήσει το τελευταίο κοντινό πέρασμα από τον δορυφόρο Τιτάνα.

Λίγους μήνες πριν αυτοκτονήσει πέφτοντας στη ατμόσφαιρα του Κρόνου, η αποστολή Cassini της NASA αποκαλύπτει για πρώτη φορά το σχήμα του Πάνα, ενός μικρού φεγγαριού που κινείται ανάμεσα στους δακτυλίους του γιγάντιου πλανήτη.

Το διαστημικό σκάφος Cassini θα ξεκινήσει στις 30 Νοεμβρίου μια σειρά από διαδοχικές προσεγγίσεις σχεδόν ξυστά στους εξωτερικούς δακτύλιους του Κρόνου. Οι συνολικά 20 «βουτιές-θρίλερ» -μία κάθε επτά μέρες- θα διαρκέσουν έως τις 22 Απριλίου. Το σκάφος θα εισέλθει σε «αχαρτογράφητα νερά», καθώς καμία άλλη ανθρώπινη συσκευή δεν έχει πλησιάσει ποτέ τόσο πολύ στους θεαματικούς δακτύλιους του γιγάντιου αέριου πλανήτη με τους πολλούς δορυφόρους.

Το μυστηριώδες εξάγωνο στο βόρειο πόλο του Κρόνου έχει αλλάξει χρώμα και από μπλε που ήταν το 2012, έχει γίνει πια χρυσό, όπως ανακάλυψαν οι επιστήμονες, με βάση τις νέες εικόνες που έστειλε το σκάφος Cassini της NASA. Το εξάγωνο δημιουργείται κυρίως από ταχέως στροβιλιζόμενα νέφη αερίων.

Η Διώνη, ένας από τους δορυφόρους του Κρόνου, διαθέτει πιθανώς ένα υπόγειο ωκεανό βαθιά κάτω από την επιφάνειά της, σύμφωνα με εκτιμήσεις βέλγων επιστημόνων, που ανέλυσαν δεδομένα της αποστολής Cassini που εξερευνά το σύστημα του Άρχοντα του Δαχτυλιδιών από το 2004.

Το σκάφος Cassini που από το 2004 μελετά το σύστημα του Κρόνου συνέλεξε σκόνη η οποία προέρχεται από περιοχές μακριά από το ηλιακό σύστημα και προέρχεται από άστρα που καταστράφηκαν σε εκρήξεις σουπερνόβα. Η ανακάλυψη είναι σημαντική γιατί θα προσφέρει νέα στοιχεία για την ύλη που εκτοξεύεται από τις εκρήξεις σουπερνόβα και τον ρόλο που αυτή παίζει στην γέννηση νέων άστρων.

Τα ευρήματα του διαστημικού σκάφους Cassini από τον Εγκέλαδο, ένα από τους δεκάδες (περίπου 60) δορυφόρους του Κρόνου, έχουν υποδείξει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή στο εσωτερικό του δορυφόρου. Τα μέλη της αποστολής ανακοίνωσαν ότι τα τελευταία ευρήματα που έστειλε το Cassini επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός μεγάλου υπόγειου ωκεανού στον Εγκέλαδο. Έτσι αναζωπυρώνονται οι συζητήσεις για το αν πρέπει να γίνει εκεί μια αποστολή εξερεύνησης.

Ο ουρανός μπορεί να γίνει πληθωρικός από τα δεκάδες φεγγάρια που γυροφέρνουν τον Κρόνο. Η αποστολή Cassini της NASA, η οποία εξερευνά το σύστημα του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» από το 2004, απαθανάτισε ένα τριπλό μισοφέγγαρο που σχημάτισαν ο Τιτάνας, η Ρέα και ο Μίμας.

Το διαστημικό σκάφος Cassini από το 2004 εξερευνά το σύστημα του Κρόνου. Οι παρατηρήσεις και τα δεδομένα από τον Εγκέλαδο δείχνουν ότι 30-40 χλμ κάτω από την παγωμένη επιφάνεια του δορυφόρου του Αρχοντα των Δαχτυλιδιών υπάρχει ένας ωκεανός που πιθανώς να φιλοξενεί κάποιες μορφές ζωής. Νέες αναλύσεις των δεδομένων που στέλνει το Cassini δείχνουν ότι σε κάποια σημεία του ωκεανού στον Εγκέλαδο υπάρχουν υδροθερμικές πηγές!

Σύννεφα αέριου μεθανίου κινούνται πάνω από τη Θάλασσα της Λίγειας, μια από τις μεγαλύτερες θάλασσες υδρογονανθράκων στον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Το εξωγήινο καιρικό φαινόμενο καταγράφηκε κατά το τελευταίο πέρασμα της αποστολής Cassini.

Μια από τις σημαντικές ανακαλύψεις που έγιναν στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, είναι η πιθανή ύπαρξη ενός υπόγειου ωκεανού. Ομάδα ερευνητών που μελέτησε όλα τα σχετικά δεδομένα και ειδικότερα εκείνα που έχει αποστείλει από τον δορυφόρο το διαστημικό σκάφος Cassini διαπίστωσαν ότι ο υπόγειος ωκεανός του Τιτάνα είναι αλμυρός. Σύμφωνα με τους ερευνητές είναι πιθανό ο υπόγειος ωκεανός του Τιτάνα έχει παρόμοια πιθανώς και υψηλότερη αλατότητα από εκείνη της Νεκράς Θάλασσας.

Μια δεκαετία έχει περάσει από τότε που ο πρώτος ρομποτικός επισκέπτης από τη Γη έπεσε στην αγκαλιά του Κρόνου. Στις 30 Ιουνίου, το Cassini γιορτάζει δέκα χρόνια ανακαλύψεων, από τις λίμνες μεθανίου του Τιτάνα μέχρι τους πίδακες του Εγκέλαδου, ένα πιθανό λίκνο ζωής.

Μια διαταραχή που εντόπισε η αποστολή Cassini στον εξώτερο μεγάλο δακτύλιο του Κρόνου δημιουργείται από ένα παγωμένο σώμα που ίσως τελικά εξελιχθεί στο τελευταίο φεγγάρι του πλανήτη.

Νέες αναλύσεις των δεδομένων που στέλνει το διαστημικό σκάφος Cassini στο σύστημα του Κρόνου δείχνουν να επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ενός υπόγειου ωκεανού κάτω από την επιφάνεια του παγωμένου Εγκέλαδου. Δείχνουν επίσης ότι τα νερά του είναι φιλόξενα για τη ζωή έστω και σε μικροβιακό επίπεδο.

Η ωκεανογραφία μάλλον δεν πρέπει να θεωρείται πια μία αποκλειστικά γήινη επιστήμη. Ερευνητές στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι ανακάλυψαν πολύ μικρά κύματα σε έναν ωκεανό που δεν βρίσκεται στη Γη. Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές εντόπισαν το φαινόμενο στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, που έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτει λίμνες και θάλασσες υδρογονανθράκων. Αν η ανακάλυψη επιβεβαιωθεί, θα πρόκειται για τον εντοπισμό των πρώτων εξωγήινων κυμάτων.