φυτοπλαγκτού

Όχι, δεν είναι αποτέλεσμα του μεγάλου σεισμού στο Αιγαίο, όπως έσπευσαν να υποθέσουν χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: το τιρκουάζ, γαλακτερό χρώμα που έχουν πάρει τις τελευταίες μέρες τα νερά του Βοσπόρου είναι συνηθισμένο βιολογικό φαινόμενο.

Σαν ένα απέραντο λιβάδι που ανθίζει, τα νερά του Βορείου Ατλαντικού βάφονται πράσινα την άνοιξη από την εκρηκτική ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού. Αθέατη για τον περισσότερο κόσμο, αυτή η ετήσια «άνθιση» προσφέρει στον πλανήτη οξυγόνο και δροσιά -μια διαδικασία στην οποία περιέργως συμμετέχουν και οι δίνες του ωκεανού, όπως αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Μπορεί να θεωρείται κατάρα στην Ελλάδα, όμως η εισβολή αφρικανικής σκόνης είναι κυριολεκτικά ζωογόνος για το Βόρειο Ατλαντικό: ο σίδηρος που περιέχει η σκόνη της Σαχάρας λειτουργεί ως λίπασμα για την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού, το οποίο βρίσκεται στη βάση του τροφικού ιστού.

Έρευνα στα ιζήματα του βυθού έξω από τη Νότιο Αφρική δείχνει να επιβεβαιώνει τις υποψίες για το ρόλο του φυτοπλαγκτού στο παγκόσμιο κλίμα: σίδηρος και άλλα θρεπτικά συστατικά που μεταφέρονται με τον άνεμο από την ξηρά στους ωκεανούς μπορούν να προκαλέσουν εκρηκτική αύξηση των μονοκύτταρων φυτών, τα οποία με τη σειρά τους απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και ρίχνουν τη θερμοκρασία του πλανήτη.

Στον κόλπο του Θερμαϊκού, τα νερά βάφτηκαν και πάλι κόκκινα. Το φαινόμενο της «κόκκινης παλίρροιας», σχετικά συχνό στη Θεσσαλονίκη, οφείλεται σε έναν μη τοξικό μικροοργανισμό του παγκτού, ο οποίος πολλαπλασιάζεται υπέρμετρα λόγω των λυμάτων και των λιπασμάτων.

Δύο διεθνείς συμφωνίες που απαγορεύουν τα πειράματα γεωμηχανικής πιθανότατα παραβιάστηκαν από μια καναδική εταιρεία, η οποία παραδέχεται ότι έριξε δεκάδες τόνους σιδήρου στον Ειρηνικό Ωκεανό δυτικά του Καναδά, σε μια προσπάθεια να αυξήσει τους πληθυσμούς του φυτοπλαγκτού και των ψαριών της περιοχής.

Οι ερευνητές της NASA δηλώνουν ότι έμειναν έκπληκτοι, σαν να είχαν ανακαλύψει «μια ζούγκλα στη μέση της ερήμου». Πριν καν έρθει το καλοκαίρι στις παγωμένες θάλασσες, απέραντες, καταπράσινες οάσεις φυτοπλαγκτού εμφανίζονται στην Αρκτική κάτω από ένα μέτρο πάγου. Η ανακάλυψη, επισημαίνουν οι ερευνητές στο περιοδικό Science, δείχνει ότι οι γνώσεις μας για τη λειτουργία του πολικού οικοσυστήματος είναι ακόμα ελλιπείς.

Στην τελευταία δορυφορική φωτογραφία που έστειλε στο in.gr o Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA), οι δίνες της Θάλασσας του Μπάρεντς χρωματίζονται μπλε και πράσινες από το φυτοπλαγκτό, καθώς τα μονοκύτταρα φύκη απολαμβάνουν τα θερμά θαλάσσια ρεύματα και την καλοκαιρινή λιακάδα.

Τα νερά βάφτηκαν κόκκινα: όπως συμβαίνει σχεδόν κάθε άνοιξη και καλοκαίρι, η εκρηκτική αύξηση ορισμένων ειδών φυτοπλαγκτού δημιούργησε αυτές τις ημέρες το δύσοσμο και μάλλον αποκρουστικό φαινόμενο της κόκκινης παλίρροιας στο Θερμαϊκό. Πρόκειται για φυσικό φαινόμενο, το οποίο όμως επιδεινώνεται από τα αστικά λύματα και τα λιπάσματα που καταλήγουν στον κλειστό κόλπο.

Οι μεταβολές στη συγκέντρωση του φυτοπλαγκτού, μικροσκοπικών οργανισμών που δίνουν στους ωκεανούς ένα πρασινωπό χρώμα, επηρεάζουν σημαντικά τον αριθμό και την ένταση των τροπικών κυκλώνων, διαπιστώνει η αμερικανική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA).

Το θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν, το σύνολο των απειράριθμων μικροσκοπικών οργανισμών που «καταβροχθίζουν» αέρια του θερμοκηπίου και τρέφουν -άμεσα ή έμμεσα- κάθε ζωντανό πλάσμα των ωκεανών, μειώνεται εδώ και ένα αιώνα με μέσο ετήσιο ρυθμό περίπου 1%, διαπιστώνει καναδική επιστημονική μελέτη.