σόκρατες

Σε συμφωνία κατέληξαν τα τρία μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα της Πορτογαλίας -Σοσιαλιστές, Σοσιαλδημοκράτες και Συντηρητικοί- για το χρονοδιάγραμμα μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας. Ουσιαστικά τα κόμματα αποδέχονται το στόχο που είχε θέσει η κυβέρνηση μειοψηφίας του παραιτηθέντος Ζοζέ Σόκρατες για έλλειμμα 4,6% το 2011 και κάτω από 3% από το 2012. Την ίδια ώρα, τα επιτόκια των ομολόγων σκαρφαλώνουν σε επίπεδα-ρεκόρ, καθώς εντείνονται οι πιέσεις για προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης.

Μία από τις κρισιμότερες περιόδους στη σύγχρονη ιστορία της και συγκεκριμένα από τον Απρίλιο του 1974 όταν ανατράπηκε η στρατιωτική δικτατορία, διανύει η Πορτογαλία, καθώς ο πρόεδρος της χώρας ξεκίνησε επαφές με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων δύο ημέρες μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Ζοζέ Σόκρατες, ενώ οι αγορές σπρώχνουν τη χώρα στον μηχανισμό διάσωσης ΕΕ-ΔΝΤ.

O οίκος Fitch υποβάθμισε την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας κατά δύο βαθμίδες σε Α- από Α+, με αρνητικές προοπτικές, μια μόλις ημέρα μετά την απόρριψη των μέτρων λιτότητας και την παραίτηση του πρωθυπουργού Ζ.Σόκρατες και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη. Μάλιστα η Fitch προειδοποιεί και με νέα, πολλαπλή υποβάθμιση μέσα στο επόμενο εξάμηνο, ειδικά αν η χώρα δεν προσφύγει στο μηχανισμό διάσωσης ΕΕ και ΔΝΤ με έγκαιρο και αξιόπιστο τρόπο.

Η κρίση στην Πορτογαλία και η αναπόφευκτη, όπως όλα δείχνουν, προσφυγή της χώρας στον μηχανισμό στήριξης ΕΕ-ΔΝΤ, επισκιάζει τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που ξεκινά την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, ενώ οι οριστικές αποφάσεις για τη λύση-πακέτο για την κρίση χρέους μετατίθενται για τον Ιούνιο. Η ενδεχόμενη προσφυγή, πάντως, εκτιμάται ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν θα γίνει αυτό το διήμερο.

Πολλά είναι τα πολιτικά σενάρια που έχουν δημιουργηθεί μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού της Πορτογαλίας, Ζοζέ Σόκρατες, με πιθανότερο όλων την ταχεία διάλυση του Κοινοβουλίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών από τον πρόεδρο Ανιμπαλ Καβάκο Σίλβα. Ο πρόεδρος της Πορτογαλίας έχει τη δυνατότητα, επίσης, να ζητήσει από το Σοσιαλιστικό Κόμμα, πρώτο κόμμα του Κοινοβουλίου να ορίσει εντολοδόχο πρωθυπουργό, λύση που θα παρατείνει την παρούσα πολιτική αστάθεια.

Την παραίτησή του υπέβαλε ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες μετά την καταψήφιση του πακέτου λιτότητας από το Κοινοβούλιο της χώρας, κάνοντας λόγο για πολιτική κρίση που θα έχει σοβαρότατες συνέπειες για τη χώρα. Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ψήφισαν εναντίον των μέτρων, που προέβλεπαν περικοπές δαπανών και αύξηση φορολογίας και στόχευαν στο να αποφύγει η Λισαβόνα να ζητήσει διάσωση.

Ένα βήμα πριν από την... τρόικα βρίσκεται η Πορτογαλία, καθώς η σοσιαλιστική κυβέρνηση μειοψηφίας του Ζοζέ Σόκρατες αντιμετωπίζει κρίσιμη ψηφοφορία στο Κοινοβούλιο για την έγκριση του Προγράμματος Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης που ανατρέπει άρδην τις προβλέψεις του προϋπολογισμού για το 2011 και παράλληλα εισάγει πρόσθετα μέτρα λιτότητας. Μεγάλη άνοδος στα επιτόκια των κρατικών ομολόγων.

Σε τεντωμένο σχοινί ακροβατεί η πορτογαλική κυβέρνηση μειοψηφίας, καθώς η χώρα ετοιμάζεται για την ψήφιση του νέου πακέτου λιτότητας την Τετάρτη -το οποίο η αντιπολίτευση δεν προτίθεται, προς το παρόν, να ψηφίσει. Ο πρωθυπουργός Σόκρατες έχει προειδοποιήσει ότι θα παραιτηθεί εάν τα μέτρα δεν περάσουν, ενώ η πολιτική κρίση απειλεί να ρίξει την Λισαβόνα στο «δίχτυ» του μηχανισμού διάσωσης.

Συρρίκνωση του ΑΕΠ της Πορτογαλίας κατά 0,9% προβλέπει για το 2011 η κυβέρνηση της Λισαβόνας, έπειτα από ανάπτυξη 1,4% που σημείωσε πέρυσι η χώρα. Η αρνητική αυτή εξέλιξη αποδίδεται από την κυβέρνηση στη μείωση των επενδύσεων αλλά στις συνέπειες του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης, το οποίο ωστόσο δεν φαίνεται να πείθει τις αγορές που εξακολουθούν να θεωρούν πολύ πιθανή την προσφυγή της Πορτογαλίας στο ευρωπαϊκό μηχανισμό. Την ίδια στιγμή στο εσωτερικό της χώρας επικρατεί πολιτική ένταση.

Εντός της ημέρας θα παρουσιάσει στη Βουλή της Πορτογαλίας τα νέα μέτρα λιτότητας που θέλει να επιβάλλει στα δημοσιονομικά της χώρας η κυβέρνηση μειοψηφίας των Σοσιαλιστών. Τα μέτρα αυτά αναμένεται να κλιμακώσουν την πολιτική αντιπαράθεση με την αντιπολίτευση, σχετικά με το πως θα αποφευχθεί η χρεοκοπία. Με παραίτηση έχει απειλήσει ο πρωθυπουργός, Ζοζέ Σόκρατες, σε περίπτωση που καταψηφιστεί το σχέδιο λιτότητας.

Να μην στηρίξει τα νέα μέτρα λιτότητας που προωθεί η κυβέρνηση μειοψηφίας του Πορτογάλου πρωθυπουργού Σόκρατες απειλεί το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών (PSD), ανεβάζοντας τους τόνους της πολιτικής αντιπαράθεσης στη Λισαβόνα που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πρόωρες εκλογές. Κορύφωση της πολιτικής κρίσης «θα σπρώξει την Πορτογαλία στο μηχανισμό στήριξης», λέει ο πρωθυπουργός, «έχουμε ήδη απορρίψει τα μέτρα που προτείνετε και μας αγνοείτε», απαντούν οι Σοσιαλδημοκράτες.

Σε τροχιά σύγκρουσης βρίσκονται η κυβέρνηση της Πορτογαλίας και τα κόμματα της αντιπολίτευσης καθώς ο πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες ζητά ευρύτερη, διακομματική συναίνεση ώστε να αποδώσουν τα σκληρά μέτρα λιτότητας που ανακοίνωσε και η χώρα να αποφύγει την ένταξη στο μηχανισμό στήριξης. Αντιδρά η αντιπολίτευση, σε μια κλωστή η επιβίωση της κυβέρνησης.

Τη διαβεβαίωση ότι η Λισαβόνα δεν θα καταφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης επανέλαβε ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες μετά τη συνάντησή του με την Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο. Τις «θαρραλέες προσπάθειες» της Πορτογαλίας επικρότησε η Γερμανίδα καγκελάριος, λέγοντας πως το Βερολίνο δεν πιέζει τη Λισαβόνα να ζητήσει διάσωση.

«Φήμες που βλάπτουν το ευρώ και την Ευρώπη» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας τα περί προσφυγής στο μηχανισμό στήριξης, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα του θα πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους που έχει θέσει.

Στο στόχαστρο των αγορών αλλά και όλο και περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έχει βρεθεί η Λισαβόνα, που προσπαθεί να αντισταθεί στις πιέσεις που δέχεται από παντού να προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης. Βερολίνο και Παρίσι δείχνουν «επιτακτικά» την οδό προς το μηχανισμό, «προσφυγή θα ισοδυναμεί με πτώση της κυβέρνησης Σόκρατες» απαντά η πορτογαλική αντιπολίτευση.

Η πλειοψηφία των Πορτογάλων εκτιμά ότι η κυβέρνηση πρέπει και τελικά θα ζητήσει τη βοήθεια από το Μηχανισμό Στήριξης, για να βγει από την κρίση, σύμφωνα τουλάχιστον με τα αποτελέσματα δημοσκόπησης. Πάντως, ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες επανέλαβε ότι η χώρα δεν έχει κανένα λόγο να προσφύγει σε ΕΕ-ΔΝΤ.

Στο 5,28% εκτοξεύτηκε το επιτόκιο που καλείται να πληρώσει η Πορτογαλία μετά τη δημοπρασία τίτλων του Δημοσίου την Τετάρτη, κοντά δηλαδή στα επίπεδα των πακέτων στήριξης για Ελλάδα και Ιρλανδία, ενώ η κρίση χρέους επεκτείνεται στην Ευρωζώνη. «Δεν χρειαζόμαστε βοήθεια, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε μόνοι μας» επιμένει ο πρωθυπουργός της χώρας Ζοζέ Σόκρατες, διαψεύδοντας ότι η Λισαβόνα ετοιμάζεται να προσφύγει στο μηχανισμό διάσωσης.

Σειρά διμερών συναντήσεων είχε ο πρωθυπουργός στο περιθώριο της 3ης Συνόδου Αφρικής - ΕΕ, στην Τρίπολη της Λιβύης. Μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Παπανδρέου είχε επαφές με τον ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και τον Πορτογάλο πρωθυπουργό Ζοζέ Σόκρατες.

Η Πορτογαλία «δεν έχει ανάγκη από καμία βοήθεια» για να ξεπεράσει τις δημοσιονομικές δυσκολίες, δήλωσε την Δευτέρα ο πρωθυπουργός της χώρας, Ζοζέ Σόκρατες. «Δεν υπάρχουν αναλογίες μεταξύ Πορτογαλίας και Ιρλανδίας», το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Πορτογαλίας δεν έχει κανένα πρόβλημα, ούτε ποτέ σημειώθηκε «φούσκα» στα ακίνητα, τόνισε ο κ. Σόκρατες, στον απόηχο δηλώσεων  αναλυτών ότι το επόμενο «θύμα» των αγορών θα είναι η Πορτογαλία.

Στα πρόθυρα πολιτικο-οικονομικής κρίσης βρίσκεται η Πορτογαλία μετά την κατάρρευση των συνομιλιών μεταξύ της σοσιαλιστικής κυβέρνησης μειοψηφίας και της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης σχετικά με τον προϋπολογισμό και το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Ο Ζοζέ Σόκρατες έχει απειλήσει με παραίτηση εάν δεν εγκριθεί ο προϋπολογισμός και υπουργοί προειδοποιούν ότι η χώρα θα αναγκαστεί να ζητήσει οικονομική διάσωση όπως η Ελλάδα.

Το Κοινοβούλιο της Πορτογαλίας αποφάσισε την αναβολή κατά μερικές ημέρες της διεξαγωγής ψηφοφορίας επί του προσχεδίου του προϋπολογισμού, ώστε να διασφαλισθεί η παρουσία του πρωθυπουργού Ζοσέ Σόκρατες.

Σημαντική μείωση του ρυθμού της ανάπτυξης του πορτογαλικού ΑΕΠ το 2011 προβλέπει ο προϋπολογισμός λιτότητας της κυβέρνησης του Ζοζέ Σόκρατες, εκτιμώντας ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί κατά μόλις 0,2% τον επόμενο χρόνο από +1,3% φέτος.