σωματίδια

Για πρώτη φορά το επιστημονικό πείραμα IceCube κοντά στο Νότιο Πόλο, αποκάλυψε την ικανότητα της Γης να «φρενάρει» και να απορροφά τα νετρίνα, γνωστά και ως σωματίδια-φαντάσματα.

Οι πόλεις με τη μεγαλύτερη ρύπανση της ατμόσφαιρας από επικίνδυνα για την υγεία μικροσκοπικά σωματίδια βρίσκονται στη νότια Πολωνία, στη Βουλγαρία και στην κοιλάδα Πο της Ιταλίας, σύμφωνα με το νέο «Άτλαντα Ποιότητας Αέρα για την Ευρώπη», που παρουσίασε το Κοινό Κέντρο Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Άκαρπη για μια ακόμη φορά, η αναζήτηση των υποθετικών σωματιδίων της σκοτεινής ύλης καθώς τα τελευταία αποτελέσματα του πειράματος ΧΕΝΟΝ1Τ στο Εθνικό Εργαστήριο Γκραν Σάσο της Ιταλίας, που διαθέτει τον πιο ευαίσθητο ανιχνευτή σκοτεινής ύλης παγκοσμίως, δεν εντόπισαν τίποτα.

Για πρώτη φορά οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι οι υψηλής ενέργειας κοσμικές ακτίνες που «βομβαρδίζουν» τη Γη, προέρχονται από μακρινές πηγές εκτός του γαλαξία μας.

Οι καταιγίδες ακριβώς πάνω από τις δύο πιο πολυσύχναστες στον κόσμο διαδρομές των πλοίων είναι σημαντικά ισχυρότερες σε σχέση με τις καταιγίδες πάνω από άλλες περιοχές των ωκεανών, τις οποίες δεν διασχίζουν εμπορικά πλοία, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Οι πυρηνικές δοκιμές μεγάλου ύψους που πραγματοποίησαν στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ προκάλεσαν ισχυρές γεωμαγνητικές διαταραχές από τις οποίες καταστράφηκαν μάλιστα αρκετοί δορυφόροι, αποκαλύπτουν αμερικανικά έγγραφα που παρέμεναν απόρρητα μέχρι πρόσφατα.

Έπειτα από ένα αγωνιώδες 24ωρο σιωπής, η NASA έλαβε την Πέμπτη το σήμα που επιβεβαίωνε ότι το σκάφος Cassini επέζησε της πρώτης βουτιάς του ανάμεσα στον Κρόνο και τους παγωμένους δακτυλίους του, μια περιοχή που παρέμενε ως σήμερα ανεξερεύνητη. Η επική αποστολή μάλιστα μόλις 3.000 χιλιόμετρα πάνω από τα σύννεφα του γιγάντιου πλανήτη.

Σωματίδια σκόνης κοσμικής προέλευσης που πέφτουν από τον ουρανό, ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στις στέγες και στις ταράτσες κτηρίων του Όσλο και του Παρισιού. Η σκόνη αυτή μπορεί να έχει ηλικία όση και το ηλιακό μας σύστημα, δηλαδή γύρω στα 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Τέτοια αρχέγονη σκόνη συνήθως ανακαλύπτεται στην παρθένα Ανταρκτική, αλλά κρύβεται ανακατεμένη και στην κοινή σκόνη μιας μεγαλούπολης.

Έχουν περάσει 80 και πλέον χρόνια από τότε που το φαινόμενο προβλέφθηκε από γίγαντες της κβαντομηχανικής όπως ο Βέρνερ Χάιζενμπεργκ. Έπειτα από δεκαετίες αναζήτησης, διεθνής ομάδα αστρονόμων παρουσιάζει τώρα τις πρώτες ενδείξεις για το φαινόμενο της «κβαντικής διπλής διάθλασης» γύρω από ένα άστρο νετρονίων.

Χάρη σε εξελιγμένους αλγόριθμους που έτρεξαν σε υπερυπολογιστή, ευρωπαίοι ερευνητές υπολόγισαν τη μάζα που μπορεί να έχει το «αξιόνιο», ένα υποθετικό συστατικό της μυστηριώδους σκοτεινής ύλης, η οποία αντιστοιχεί στο 85% της μάζας του Σύμπαντος. Μόνο που ο μεγαλύτερος ανιχνευτής για την ανίχνευση αξιονίων δεν είναι σχεδιασμένος να λειτουργεί σε αυτό το εύρος μάζας.

Ακούγεται περισσότερο σαν σάουντρακ ταινίας τρόμου, παρά σαν κάτι που έχει σχέση με την επιστήμη: λίγο μετά την άφιξή της στο σύστημα του Δία, η αποστολή Juno («Ήρα») της NASA κατέγραψε μια ανατριχιαστική κραυγή να βγαίνει από το τερατώδες σέλας του πλανήτη.

Οι αστροναύτες της πρώτης επανδρωμένης αποστολής στον Άρη μπορεί να επιστρέψουν στη Γη χωρίς να θυμούνται και πολλά: ο βομβαρδισμός του πληρώματος από την κοσμική ακτινοβολία θα προκαλούσε εγκεφαλικές βλάβες που πιθανότατα θα οδηγούσαν σε απώλεια μνήμης και τελικά σε άνοια, δείχνει μελέτη σε πειραματόζωα.

Ακόμα και καταμεσής του Ατλαντικού, σε βάθη όπου το φως της μέρας δεν φτάνει, καβούρια, θαλάσσια αγγούρια και άλλα πλάσματα του βυθού τρέφονται με το «θαλάσσιο χιόνι» που πέφτει από την επιφάνεια. Μόνο που πολλά από τα σωματίδια τα οποία καταπίνουν είναι πλαστικές ίνες που διέρρευσαν από πλυντήρια.

Βρετανοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι, τα τοξικά νανοσωματίδια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορούν να διεισδύσουν στον ανθρώπινο εγκέφαλο και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες, συμβάλλοντας στην εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ και άλλων νευροεκφυλιστικών νοσημάτων. Η θεωρία -που χαρακτηρίσθηκε «τρομακτικά σοκαριστική»- δεν αποδεικνύει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί ή επιδεινώνει τη νόσο.

Οι επιστήμονες δηλώνουν πλέον σχεδόν σίγουροι - κατά 99% - ότι δεν υπάρχει στη φύση το σωματίδιο με την ονομασία «στείρο νετρίνο», μετά την πολυετή αλλά άκαρπη αναζήτησή του. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούν ότι δεν πρόκειται να το βρουν με τους υπάρχοντες ανιχνευτές, αφήνοντας έτσι ένα πολύ μικρό «παραθυράκι» για μια μελλοντική ανακάλυψη, αλλά με άλλου είδους παρατηρητήρια.

Οι νεογέννητες πέρκες, και πιθανώς πολλά ακόμα είδη ψαριών, προτιμούν να τρέφονται με μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού από ό,τι με τις φυσικές πηγές τροφής τους, αποκαλύπτει μελέτη στο περιοδικό Science. Αυτό πιθανότατα οδηγεί σε αυξημένη θνησιμότητα και απειλεί τη λειτουργία των οικοσυστημάτων.

Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 3.000 τόνοι σκόνης από το Διάστημα εισέρχονται στην ατμόσφαιρα με χαμηλή ταχύτητα και φτάνουν μέχρι το έδαφος. Αναλύοντας τέτοια κοσμικά σωματίδια που βρέθηκαν παγιδευμένα σε πετρώματα 2,7 δισ. ετών, γεωλόγοι διαπιστώνουν έκπληκτοι ότι η ατμόσφαιρα της νεαρής Γης περιείχε οξυγόνο στα ανώτερα στρώματά της.

Μετά τις Λυρίδες του Απριλίου, η επόμενη ανοιξιάτικη βροχή διαττόντων είναι οι Ήτα Υδροχοΐδες, οι οποίοι προέρχονται από σωματίδια της ουράς του κομήτη του Χάλεϊ και θα κορυφωθούν το βράδυ της Παρασκευής 6 Μαΐου και τα χαράματα του Σαββάτου 7 Μαΐου.

Στον μεγαλύτερο πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος, το σέλας καλύπτει μια επιφάνεια μεγαλύτερη από την έκταση όλης της Γης. Κι όταν ο Ήλιος ξεσπά σε καταιγίδες, το σέλας γίνεται εκατομμύρια φορές πιο ισχυρό από ό,τι στη Γη, τόσο ισχυρό που λάμπει στο φάσμα των ακτίνων Χ

Δυστυχώς κύριε Αϊνστάιν, το Σύμπαν είναι όντως πιο αλλόκοτο από ό,τι μπορούσατε να φανταστείτε: πείραμα στην Ολλανδία δείχνει να επιβεβαιώνει οριστικά ένα μυστηριώδες φαινόμενο, στο οποίο και μόνο η πράξη της παρατήρησης ενός σωματιδίου επηρεάζει ένα άλλο σωματίδιο στην άλλη άκρη του Σύμπαντος, και μάλιστα ακαριαία.

Δύο ερευνητές μοιράζονται το φετινό Νόμπελ Φυσικής για την ανακάλυψη ότι τα φευγαλέα σωματίδια νετρίνα μπορούν να μεταμορφώνονται από το ένα είδος στο άλλο, ανακοίνωσε η επιτροπή των βραβείων στη Στοκχόλμη. Είναι μια ανακάλυψη που δημιουργεί την πρώτη μεγάλη ρωγμή στο λεγόμενο Καθιερωμένο Πρότυπο της σωματιδιακής φυσικής, το οποίο είχε αντέξει για δεκαετίες κάθε πειραματική πρόκληση.

Τέσσερα χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα που κατέληξαν τα άκρως επικίνδυνα καύσιμα τριών αντιδραστήρων. Την απάντηση θα μπορούσε να δώσει η «τομογραφία μιονίων», μια φουτουριστική τεχνική που βασίζεται σε υποατομικά σωματίδια από το όριο του Διαστήματος.

Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη αυτών των εξωτικών σωματιδίων ήρθαν πριν από μια δεκαετία, σύντομα όμως απορρίφθηκαν ως οπτασία. Τώρα, ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) επιβεβαιώνει σχεδόν τελεσίδικα την ύπαρξη των εξωτικών υποατομικών σωματιδίων «πεντακουάρκ».

Η Σελήνη περιβάλλεται από ένα μόνιμο νέφος σκόνης, το οποίο πιθανότατα προκαλείται από τα σωματίδια που έχουν εκτιναχθεί μετά από τις συχνές προσκρούσεις σωματιδίων κομητών στην επιφάνεια της Σελήνης. Αυτό ανακάλυψαν Αμερικανοί επιστήμονες, οι οποίοι ανέλυσαν στοιχεία που συνέλεξε το διαστημικό σκάφος LADEE, που βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον δορυφόρο της Γης.

Αόρατος στο φάσμα του ορατού φωτός, ο μεγαλύτερος δακτύλιος του Κρόνου ανακαλύφθηκε μόλις το 2009. Νέες, πιο ευαίσθητες παρατηρήσεις αποκαλύπτουν τώρα ότι είναι ακόμα μεγαλύτερος από ό,τι είχε εκτιμηθεί: αν ο Κρόνος είχε μέγεθος μπάλας ποδοσφαίρου, το δαχτυλίδι θα ήταν όσο τα δύο τρίτα του γηπέδου.