κόσοβο

Η συμφωνία Βελιγραδίoυ και Πρίστινας δεν φαίνεται να ικανοποιεί τους Σέρβους του Κοσόβου, με αξιωματούχους της κοινότητας να χαρακτηρίζουν «αγεφύρωτο χάσμα» την αποδοχή του Συντάγματος του Κοσόβου. Με εκπροσώπους των σερβικών δήμων του βορείου Κοσόβου συναντήθηκε ο Σέρβος αναπληρωτής πρωθυπουργός προσπαθώντας να τους πείσει να αποδεχθούν μία συμφωνία η οποία ομολόγησε πως «ίσως δεν είναι ιδανική, αλλά είναι η μοναδική που μπορούσε να επιτευχθεί».

Πέντε γιατροί καταδικάστηκαν τη Δευτέρα από ευρωπαϊκό δικαστήριο που έχει ιδρύσει η EULEX στο Κόσοβο σε ποινές έως και οκταετούς κάθειρξης για λαθρεμπόριο ανθρωπίνων οργάνων—μία υπόθεση που ανάγεται χρονολογικά στο 2008—, ενώ το δίκτυο στο οποίο φέρονταν να ανήκαν είχε παρακλάδια σε όλη την Ευρώπη, τη Βόρειο Αμερική και έφθαναν έως και τη Μέση Ανατολή. Απαλλάχθηκαν δύο κρατικοί αξιωματούχοι.

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας την Παρασκευή στο Βελιγράδι μπροστά από το κτίριο της σερβικής Βουλής, η οποία καλείται να εξετάσει τη συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου -απαραίτητο βήμα για να ανοίξουν οι πύλες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς το Βελιγράδι. «Το Κόσοβο είναι Σερβία», το σύνθημα των συγκεντρωμένων. Νέα συγκέντρωση για τις 10 Μαΐου στο Βελιγράδι ανήγγειλαν οι Σέρβοι του Κοσόβου.

Την ελπίδα να ανάψουν τα κράτη-μέλη το «πράσινο φως» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Σερβία εκφράζει η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον, υπογραμμίζοντας ότι η συμφωνία Βελιγραδίου-Πρίστινας δεν σημαίνει ότι Σερβία αναγνωρίζει το Κοσσυφοπέδιο ως ανεξάρτητο κράτος.

Στη συμφωνία-ορόσημο στην οποία κατέληξαν Βελιγράδι και Πρίστινα για την εξομάλυνση των μεταξύ τους σχέσεων αναφέρθηκαν ο πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς, ο γενικός γραμματέας του ΟΑΣΕ Λαμπέρτο Ζανιέρ, αλλά και ο γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βεστερβέλε.

Eπισκέψεις στο Μαυροβούνιο, την Αλβανία και την πΓΔΜ πραγματοποιεί αυτή την εβδομάδα η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Κάθριν Άστον, αφήνοντας ανοικτό το πρόγραμμά της και για άλλες επισκέψεις -κυρίως τη Σερβία, μετά τις άκαρπες συνομιλίες για το καθεστώς του Κοσόβου. Αυτήν την εβδομάδα αναμένεται η έκθεση για το εάν θα ανοίξουν οι ενταξιακές συνομιλίες με τη Σερβία και την πΓΔΜ.

Το Βελιγράδι απέρριψε την πρόταση, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για λύση στο θέμα του Κοσόβου, και ζήτησε την «επείγουσα και άμεση» επανέναρξη των συνομιλιών των δύο πλευρών για να επιτευχθεί συμφωνία. Η πρόταση, ανέφερε ο σέρβος αναπληρωτής πρωθυπουργός, «δεν αναγνωρίζει τα βασικά μας συμφέροντα και δεν πρέπει να υπογραφεί.

Το ακανθώδες ζήτημα του καθεστώτος του βορείου Κοσόβου, όπου κυριαρχεί το σερβικό στοιχείο, κυριαρχεί στον όγδοο γύρο συνομιλιών μεταξύ των ηγετών της Σερβίας και του Κοσόβου που συναντώνται σήμερα, Τρίτη, στις Βρυξέλλες με την διαμεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά τις καλές προθέσεις σε επίπεδο ηγεσιών, πυρκαγιά κατέστρεψε τα γραφεία Σέρβων στο κέντρο της Κόσοβκσα Μιτρόβιτσα. Οι Σέρβοι καταγγέλλουν εμπρηστική επίθεση.

Στη δημιουργία κινηματογραφικής ταινίας με θέμα το παράνομο εμπόριο ανθρώπινων οργάνων στο Κόσοβο θα προσηλωθεί ο Εμίρ Κουστουρίτσα την επόμενη τριετία, όπως γνωστοποίησε ο ίδιος υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για ένα από τα πιο μεγάλα ζητήματα του αιώνα, «για τις πιο βίαιες πράξεις και το πιο ισχυρό μήνυμα επιστροφής στα παγανιστικά χρόνια».

Χιλιάδες κάτοικοι της Πρίστινας και άλλων πόλεων του Κοσόβου πραγματοποίησαν την Τετάρτη συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά της διαφθοράς και της απάτης στους θεσμούς του Κοσόβου. Αφορμή για τη διαδήλωση ήταν οι φουσκωμένοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος για τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο και η «ανεπαρκής αντίδραση» των θεσμών του Κοσόβου στη δυσαρέσκεια των πολιτών.

Η Σερβία και το Κόσοβο θα υπογράψουν εντός του μήνα συμφωνία για το βόρειο Κόσοβο που κατοικείται κυρίως από Σέρβους, καθώς υπήρξε πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποστήριξε ο Σέρβος πρόεδρος, Τόμισλαβ Νίκολιτς. Πάντως, η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Κάθριν Άστον δεν ανέφερε τέτοια συμφωνία μετά τις συνομιλίες της τη Δευτέρα με τη σερβική ηγεσία στις Βρυξέλλες και έκανε μόνο λόγο «ανοιχτή και ουσιαστική συζήτηση».

Στο κρισιμότερο σημείο από την έναρξή του φαίνεται πως βρίσκεται ο διάλογος Βελιγραδίου - Πρίστινας, που διεξάγεται υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), καθώς σύσσωμη η πολιτική ηγεσία της Σερβίας μεταβαίνει τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες για συνομιλίες με την ύπατη εκπρόσωπο της Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια, Κάθριν Άστον. Στόχος να την πείσουν για την αναγκαιότητα να αποκτήσουν τα συλλογικά όργανα των Σέρβων του Κοσόβου εκτελεστικές αρμοδιότητες.

«Δέκα χρόνια λέγονταν ψέματα ότι το Κόσοβο είναι σερβικό και ότι αυτό είναι διακηρυγμένο στο Σύνταγμα» αναφέρει ο πρωθυπουργός της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, σε άρθρο του στο περιοδικό NIN του Βελιγραδίου. Το βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων Reuters, με αφορμή το άρθρο του πρωθυπουργού της Σερβίας, εκτιμά ότι η δήλωσή του είναι νέα ένδειξη ότι το Βελιγράδι έχει κάνει ιστορική στροφή στη στάση του, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει την ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί ρεύματος έβγαλαν στους δρόμους τη Δευτέρα και τους πολίτες του Κοσόβου, οι οποίοι πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το κτίριο της Εταιρείας Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Πρίστινα. Οι συμμετέχοντες στη διαδήλωση ζήτησαν να μην διακοπεί η ηλεκτροδότηση σε κανέναν καταναλωτή σε περίπτωση μη πληρωμής του λογαριασμού του Ιανουαρίου, κάλεσαν τα αρμόδια όργανα να διεξάγουν έρευνα για τους αυξημένους λογαριασμούς και να προχωρήσουν στη σύσταση Ειδικής Επιτροπής της Βουλής που θα εξετάσει την κατάσταση.

Με πυροτεχνήματα, στρατιωτικές τιμές από άγημα και κόκκινο χαλί έγινε δεκτός ο πρώην διοικητής του UCK και πρώην πρωθυπουργός του Κοσόβου Ραμούς Χαραντινάι στο αεροδρόμιο της Πρίστινας, επιστρέφοντας από τη Χάγη μετά την αθώωσή του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY). Οι αντιδράσεις για την απαλλαγή από τις κατηγορίες εγκλημάτων συνεχίζονται, με την πρώην εκπρόσωπο του ICTY Φλοράνς Αρτμάν να δηλώνει την Παρασκευή ότι η αθωωτική απόφαση συνιστά κατάλυση του συστήματος Διεθνούς Δικαίου. Ποιος είναι ο Ραμούς Χαραντινάι...

Συμπλοκές μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας ξέσπασαν στο Κοσσυφοπέδιο στη διάρκεια συγκέντρωσης του αντιπολιτευόμενου κινήματος Αυτοδιάθεση κόντρα στις νέες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη βελτίωση των σχέσεων Πρίστινας-Βελιγραδίου. Οι δυνάμεις της αστυνομίας έκαναν χρήση δακρυγόνων και προχώρησαν σε δεκάδες συλλήψεις, ενώ 18 άτομα τραυματίστηκαν. Οι ταραχές ήλθαν να σκιάσουν τη συνάντηση του πρωθυπουργών Σερβίας και Κοσόβου -την πρώτη σε τόσο υψηλό επίπεδο από τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου το 2008.

Το Βελιγράδι θα παραιτηθεί από την ευρωπαϊκή του πορεία εάν η ΕΕ θέσει επίσημα ως όρο την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσόβου, τόνισε ο Σέρβος πρόεδρος Τόμισλαβ Νίκολιτς. «Προς το παρόν κανένας δεν ζήτησε επίσημα να αναγνωρίσουμε το Κόσοβο. Οργανώνουμε τη χώρα με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα, που μας βοηθούν να υλοποιούμε μεταρρυθμίσεις» υποστήριξε ο Νίκολιτς.

Τεσσερισήμισι χρόνια μετά την μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία, το Κόσοβο αποκτά σήμερα πλήρη εθνική κυριαρχία με τη διάλυση της Διεθνούς Ομάδας Καθοδήγησης (ISG), η οποία θα ανακοινωθεί το απόγευμα και θα ακολουθήσει μεγάλη γιορτή στην πρωτεύουσα Πρίστινα. Θα πραγματοποιηθεί, μάλιστα, επίσημη συνεδρίαση του κοινοβουλίου κατά την οποία θα επικυρωθεί η τροποποίηση του Συντάγματος για τη μετάβαση από το καθεστώς της επιτηρούμενης ανεξαρτησίας στο καθεστώς της απόλυτης ανεξαρτησίας.

Η αμοιβαία αναγνώριση Βελιγραδίου και Πρίστινας αποτελεί όρο για την ένταξη της Σερβίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), υπογράμμισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς κατά τη συνάντησή του με το Σέρβο πρωθυπουργό Ίβιτσα Ντάτσιτς.

Τρία άτομα τραυματίστηκαν στην περιοχή Ρουντάρε στο βόρειο Κόσοβο, όπου το πρωί της Παρασκευής προκλήθηκε ένταση, όταν η ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο (KFOR) άρχισε επιχείρηση απομάκρυνσης οδοφράγματος, με στόχο την αποκατάσταση της ελεύθερης κυκλοφορίας.

Η Σερβία βρίσκεται σε έναν «μακρύ και αβέβαιο» δρόμο για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά δεν προτίθεται να αλλάξει τη στάση της απέναντι στο Κόσοβο για να εξασφαλίσει την ένταξη, είπε ο εκλεγμένος πρόεδρος της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς στο Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Πρόσθεσε ότι δεν έχει «ακούσει ότι έχει τεθεί ο όρος η Σερβία να αναγνωρίσει το Κόσοβο. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, ακόμη κι αν σημάνει την διακοπή των διαπραγματεύσεων» για την ένταξη.

Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε την Παρασκευή πως οι δυνάμεις του στο Κόσοβο έχουν κινητοποιηθεί για να εγγυηθούν την ασφάλεια στην περιοχή, εξαιτίας των σερβικών εκλογών, στις οποίες θα πάρουν μέρος οι Σέρβοι του Κοσόβου.

Ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιος για τη Διεύρυνση, Στέφαν Φούλε κάλεσε τη Σερβία να αποφύγει τη διεξαγωγή δημοτικών εκλογών στο βόρειο Κόσοβο και να συνεχίσει το διάλογο με την Πρίστινα. Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα υιοθετήσουν την Πέμπτη σχέδιο ψηφίσματος για τη Σερβία, το οποίο ζητά να οριστεί το συντομότερο δυνατό ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά καλεί τη Σερβία να μην πραγματοποιήσει δημοτικές εκλογές στο Κόσοβο.

Νέο γύρο αντιπαράθεσης μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου προκαλεί η απόφαση του
Βελιγραδίου να προκηρύξει δημοτικές εκλογές στο -ανεξαρτητοποιηθέν- Κόσοβο. Εκπρόσωπος της κοσοβαρικής προεδρίας απέρριψε το ενδεχόμενο να στηθούν κάλπες στην πρώην σερβική επαρχία κάνοντας λόγο για κίνηση που παραβαίνει το διεθνές δίκαιο, ενώ η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάθριν Άστον ανέφερε ότι η απόφαση της Σερβίας δεν συνάδει με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καμία αρμοδιότητα πάνω στις εθνικές αποφάσεις για τις αμυντικές δαπάνες, επισήμανε ο επίτροπος αρμόδιος για θέματα διεύρυνσης Στέφαν Φούλε, απαντώντας σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Χουντή που αφορούσε την παρουσία ελληνικών δυνάμεων στο Κόσοβο. Ο ευρωβουλευτής επισήμαινε ότι την ώρα που οι περικοπές δαπανών είναι συνεχείς στην Ελλάδα, η χώρα εξακολουθεί να δαπανά μεγάλα ποσά για την παρουσία στρατιωτών της στο Κόσοβο.