κήτη

Ένα θεάμα που δε θα το δεις πολλές φορές

Άκαρπες παραμένουν μέχρι στιγμής οι προσπάθειες του καναδικού ναυτικού να εντοπίσει την πηγή ενός μυστηριώδους, επαναλαμβανόμενου ήχου από τον βυθό, ο οποίος φέρεται να έχει διώξει τα θαλάσσια ζώα από έναν πορθμό στην Αρκτική.

Οι φάλαινες κατάγονται από χερσαία θηλαστικά, πλέον όμως δεν έχουν πόδια, οπότε θεωρητικά δεν χρειάζονται και τα οστά της λεκάνης. Μέχρι σήμερα, οι ζωολόγοι πίστευαν ότι επρόκειτο για υπολειμματικά οστά που θα εξαφανιστούν στην πορεία της εξέλιξης. Φαίνεται, όμως, ότι η λεκάνη παραμένει χρήσιμη στα κήτη για να χειρίζονται το ευκίνητο πέος τους.

Τέσσερις φάλαινες που εγκλωβίστηκαν στις ακτές της νότιας Κρήτης δεν αποκλείεται να επηρεάστηκαν από τα σόναρ των πλοίων και υποβρυχίων που συμμετέχουν σε κοινή αεροναυτική άσκηση Ελλάδας, Ισραήλ και ΗΠΑ, αναφέρουν ειδικοί.

Πώς κατάφερε ένα πλάσμα με πνεύμονες, τρίχωμα και πόδια να κατακτήσει τελικά τους ωκεανούς; Μια νέα γενετική ανάλυση αποκαλύπτει για πρώτη φορά τις γενετικές προσαρμογές που επέτρεψαν στις φάλαινες να αφήσουν τη στεριά και να καταδυθούν για πάντα.

H ρυγχοφάλαινα Mesoplodon traversii είναι τόσο σπάνια ώστε κανείς δεν έχει μπορέσει να τη δει ζωντανή μέχρι σήμερα. Τώρα, όμως,γενετικές αναλύσεις και φωτογραφίες από δύο κήτη που εξόκειλαν στη Νέα Ζηλανδία αποδεικνύουν ότι το είδος όντως υπάρχει:

Χάρη στην ικανότητά τους να κοιμίζουν μόνο το ένα ημισφαίριο του εγκεφάλου κάθε φορά, τα δελφίνια μπορούν να παραμένουν σε εγρήγορση για τουλάχιστον 15 συνεχόμενες ημέρες, δείχνουν νέα πειράματα. Δεδομένου ότι στα δελφίνια η αναπνοή ελέγχεται συνειδητά, ο πλήρης ύπνος θα μπορούσε να οδηγεί σε πνιγμό -αλλά και σε συχνότερες επιθέσεις από καρχαρίες.

Μελέτη στο περιοδικό Science δείχνει να εξηγεί την εξελικτική σημασία της εμμηνόπαυσης, τουλάχιστον στις όρκες: τα αρσενικά κήτη, από τα πλέον «μαμόθρεφτα» στο ζωικό βασίλειο, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου αν η μαμά πεθάνει νωρίς.

Τα στρατιωτικά σόναρ και οι εκρήξεις στο πλαίσιο ναυτικών ασκήσεων ανάμεσα στη Χαβάη και την Καλιφόρνια ενδέχεται να σκοτώνουν κάθε χρόνο πάνω από 200 φάλαινες και δελφίνια και να προκαλούν απώλεια ακοής ή άλλα τραύματα σε ακόμα 1.600 κήτη, παραδέχεται το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ σε νέα έκθεσή του.

Ορμονικές εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν σε... επιπλέοντα κόπρανα φαλαινών υποδεικνύουν ότι τα κήτη υποφέρουν από χρόνιο στρες λόγω της ηχορύπανσης, ανακοίνωσαν ερευνητές στις ΗΠΑ. Επισήμαναν μάλιστα ότι η μελέτη θα ήταν ίσως αδύνατο να πραγματοποιηθεί αν δεν είχε συμβεί ένα φαινομενικά άσχετο γεγονός -η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, που οδήγησε σε δραματική μείωση των θαλάσσιων μεταφορών.

Ερευνητές του Ινστιτούτου Smithsonian εργάζονται πυρετωδώς για την απομάκρυνση των δεκάδων σκελετών από προϊστορικά κήτη που βρέθηκαν τυχαία στην Ατακάμα της Χιλής. Παραμένει άγνωστο πώς βρέθηκαν οι φάλαινες στην έρημο, ήδη όμως υπάρχουν δύο πιθανές εξηγήσεις.

Ενισχύεται η θεωρία ότι τα στρατιωτικά σόναρ συνδέονται με τους μαζικούς θανάτους φαλαινών στις ακτές. Νέα μελέτη διαπιστώνει ότι τα ηχητικά κύματα των σόναρ τρομάζουν τις ρυγχοφάλαινες και τις αναγκάζουν να απομακρυνθούν.