ιζήματα

Περιέργως το Χόλιγουντ δεν έχει καταπιαστεί ακόμα με αυτό το σενάριο καταστροφής: ένα κοντινό άστρο εκρήγνυται σε σουπερνόβα και βομβαρδίζει τη Γη με θανάσιμη ακτινοβολία. Δεν πρόκειται όμως για σενάριο, αλλά για αλλεπάλληλα χτυπήματα που δέχτηκε ο πλανήτης τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια.

Τα ανεξίτηλα ίχνη που αφήνει η ανθρώπινη δραστηριότητα στη Γη είναι πλέον τόσο ξεκάθαρα ώστε δικαιολογούν την αναγνώριση της νέας γεωλογικής εποχής του Ανθρωπόκαινου, αναφέρει διεθνής ομάδα γεωλόγων.

Αρκεί κανείς να κοιτάξει από το παράθυρο του αεροπλάνου, ή ακόμα και από το Διάστημα, για να διαπιστώσει ότι ο άνθρωπος αλλάζει το πρόσωπο του πλανήτη -ακόμα και τα ιζήματα του εδάφους. Οι αλλαγές είναι τόσο έντονες ώστε όλο και περισσότεροι επιστήμονες κάνουν λόγο για την αρχή μιας νέας γεωλογικής εποχής: του Ανθρωπόκαινου.

Η Ελβετία δεν βρέχεται από θάλασσα, περιέργως όμως ότι κινδυνεύει από τσουνάμι: οι περιοχές γύρω από τις λίμνες της Γενεύης και της Λουκέρνης απειλούνται από γιγάντια κύματα σε περίπτωση κατολίσθησης ή κατάρρευσης του πυθμένα, προειδοποιούν οι γεωλόγοι.

Νερό από μολύβδινους σωλήνες, σούπες μαγειρεμένες σε μολυβένια δοχεία. Ορισμένοι αρχαιολόγοι υποψιάζονταν εδώ και καιρό ότι η αριστοκρατία της αρχαίας Ρώμης έπεσε θύμα συστηματικής δηλητηρίασης με μόλυβδο. Αναλύσεις σε ιζήματα του Τίβερη επιβεβαιώνουν ότι το πόσιμο νερό περιείχε υψηλά επίπεδα του τοξικού βαρέος μετάλλου, όχι όμως αρκετά υψηλά για να προκαλέσουν σίγουρα δηλητηρίαση.

Έρευνα στα ιζήματα του βυθού έξω από τη Νότιο Αφρική δείχνει να επιβεβαιώνει τις υποψίες για το ρόλο του φυτοπλαγκτού στο παγκόσμιο κλίμα: σίδηρος και άλλα θρεπτικά συστατικά που μεταφέρονται με τον άνεμο από την ξηρά στους ωκεανούς μπορούν να προκαλέσουν εκρηκτική αύξηση των μονοκύτταρων φυτών, τα οποία με τη σειρά τους απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και ρίχνουν τη θερμοκρασία του πλανήτη.

Το μυστηριώδες νησάκι που αναδύθηκε από τη Θάλασσα της Αραβίας μετά το σεισμό των 7,7 βαθμών στο Πακιστάν φωτογραφήθηκε από γαλλικό δορυφόρο, επιτρέποντας στους γεωλόγους να μετρήσουν τις διαστάσεις του. Το νεογέννητο νησί, το οποίο βαφτίστηκε «Ζαλζάλα Κοχ» αποτελείται από λασπώδη ιζήματα και βράχια και η επιφάνειά του είναι αρκετά σταθερή ώστε να μπορεί κανείς να περπατήσει πάνω της.

Μέχρι πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια, η Σαχάρα ήταν μια καταπράσινη έκταση με ποτάμια, λίμνες, ακόμα και ιπποπόταμους. Η ερημοποίηση που ακολούθησε ήταν όμως ταχύτατη, δείχνει μελέτη που εξέτασε τα ιζήματα σκόνης μέσα στη θάλασσα.

Τι κοινό έχουν το παγόνι και ο ορνιθομιμόσαυρος; Και τα δύο είδη ανέπτυξαν τα πλουμιστά φτερά τους για να εντυπωσιάσουν το αντίθετο φύλο, δείχνει μελέτη σε απολιθώματα που παρουσιάζεται στο Science. Τα ευρήματα, πιστεύουν οι παλαιοντολόγοι, ισχύουν πιθανώς και για άλλα είδη δεινόσαυρων με φτερά.

Τριάντα μέτρα κάτω από τον πυθμένα του Ειρηνικού Ωκεανού, ερευνητική αποστολή εντόπισε βακτήρια που δεν αποκλείεται να είναι οι αρχαιότεροι οργανισμοί του πλανήτη. Τα μικρόβια παρέμεναν εκεί για 86 εκατομμύρια χρόνια, καταναλώνοντας τόσο λίγο οξυγόνο ώστε, κατά κάποιο τρόπο, βρίσκονται στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου.

Τι σκότωσε τα τριχωτά μαμούθ, το γιγάντιο βραδύποδα και άλλα μεγάλα θηλαστικά πριν από 13.000 χρόνια; H αβεβαιότητα φαίνεται ότι θα παραμείνει για πολύ καιρό ακόμα: Οι ενδείξεις για την πρόσκρουση ενός μεγάλου αστεροειδή στη Βόρειο Αμερική δεν επιβεβαιώνονται από τις νεότερες έρευνες.