θηλαστικών

Τα θηλαστικά -όπου ανήκουν και οι άνθρωποι- ζούσαν μέσα στο σκοτάδι, εωσότου για πρώτη φορά ξεμύτισαν στο φως της μέρας πριν από περίπου 65,8 εκατομμύρια χρόνια, όταν πια οι δεινόσαυροι είχαν εξαφανισθεί από προσώπου γης μετά από την πτώση ενός μεγάλου αστεροειδούς στον πλανήτη μας.

Με τον πλανήτη να βρίσκεται πλέον στην αρχή της έκτης μαζικής εξαφάνισης ειδών, το 30% των σπονδυλωτών ζώων βρίσκονται σε μείωση, τόσο σε όρους πληθυσμού όσο και γεωγραφικής εξάπλωσης, προειδοποιεί μια ακόμα μελέτη.

Δώδεκα δευτερόλεπτα. Τόσο χρειάζονται κατά μέσο όρο οι άνθρωποι και τα υπόλοιπα θηλαστικά για να αφοδεύσουν, αποκαλύπτει νέα μελέτη. Η ίδια ερευνητική ομάδα είχε μάλιστα βραβευτεί για προηγούμενη μελέτη που έδειχνε ότι σχεδόν όλα τα θηλαστικά, ανεξαρτήτως μεγέθους, χρειάζονται περίπου τον ίδιο χρόνο για να ουρήσουν.

Η θάλασσα φτωχαίνει: τα τελευταία 50 χρόνια οι πληθυσμοί των θαλάσσιων θηλαστικών στη Μεσόγειο συρρικνώθηκαν κατά 41% και των ψαριών κατά 34%, δείχνει μελέτη για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής  Ένωσης. Όσον αφορά τα είδη ψαριών με εμπορική αξία, το 93% υπεραλιεύεται με κίνδυνο κατάρρευσης.

Η ζωή στη φύση είναι δύσκολη και συχνά σύντομη: έρευνα που εξέτασε περισσότερα από 50 είδη θηλαστικών διαπιστώνει ότι τα περισσότερα από αυτά ζουν περισσότερο στους ζωολογικούς κήπους από ό,τι όταν κυκλοφορούν ελεύθερα.

Παρατηρήσεις σε άγρια καγκουρό στην Αυστραλία δείχνουν να διαψεύδουν την ιδέα ότι η δεξιοχειρία και η αριστεροχειρία είναι χαρακτηριστικό μόνο του ανθρώπου και των πρωτευόντων θηλαστικών.

Για αυτά τα ζώα, το σεξουαλικό πάθος δεν διαφέρει από τον αυτοκτονικό ιδεασμό: ερευνητές στην Αυστραλία περιγράφουν δύο νέα είδη μαρσιποφόρων θηλαστικών, τα οποία ζευγαρώνουν μετά μανίας μέχρι που όλα τα αρσενικά πέφτουν νεκρά.

Οι γάτες και οι αλεπούδες που έφεραν μαζί τους οι ευρωπαίοι κατακτητές οδήγησαν στην εξαφάνιση το ένα δέκατο των χερσαίων θηλαστικών της Αυστραλίας, μια απώλεια που οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν πρωτοφανή.

Τα περισσοδάκτυλα θηλαστικά, μια τάξη που περιλαμβάνει τα άλογα και τους ρινόκερους, είναι πιθανό να εμφανίστηκαν στην Ινδία όταν ήταν ακόμα απομονωμένο νησί. Το συμπέρασμα προκύπτει από τα απολιθώματα ενός προϊστορικού θηλαστικού, τα οποία βρέθηκαν στον ανοιχτό λάκκο ενός ανθρακωρυχείου στο Γκουζουράτ της δυτικής Ινδίας.

Οι ελέφαντες διαθέτουν τελικά την καλύτερη όσφρηση μεταξύ των θηλαστικών, αφού είναι πέντε φορές καλύτερη από των ανθρώπων και υπερδιπλάσια σε σχέση με τους σκύλους, σύμφωνα με ιαπωνική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Genome Research. Πάντως, ο άνθρωπος αν και υστερεί σε επίπεδο όσφρησης, μπορεί να την βελτιώσει πίνοντας αλκοόλ.

Ένα ρινοδέλφινο πλησιάζει τους δύτες και στρέφει προς την πλευρά τους το λαβωμένο αριστερό πτερύγιό του. Σε ένα σπάνιο περιστατικό αλληλεγγύης μεταξύ θηλαστικών, το δελφίνι μοιάζει να αντιλαμβάνεται ότι οι άνθρωποι ίσως είναι διατεθειμένοι να βοηθήσουν.

Τα ανθρώπινα μάτια μάλλον δεν θα έβλεπαν ένα άσπρο κουνελάκι που τρέχει στο χιόνι, όμως οι σκύλοι και ειδικά οι γάτες πιθανότατα θα μπορούσαν: ερευνητές που εξέτασαν τα μάτια μιας πληθώρας θηλαστικών διαπιστώνουν ότι πολλά είδη περιέργως βλέπουν και στο υπεριώδες τμήμα του φάσματος. Υπάρχουν εξάλλου αναφορές και για ανθρώπους που αποκτούν αυτή την ικανότητα έπειτα από επέμβαση για καταρράκτη.

Τα σκυλιά πρέπει να προστεθούν στη λίστα των θηλαστικών που αντιλαμβάνονται το γήινο μαγνητικό πεδίο, υποστηρίζουν ευρωπαίοι ερευνητές: τα πειράματα έδειξαν ότι, όταν κάνει την ανάγκη του, ο Αζόρ ευθυγραμμίζει το σώμα του στον άξονα βορρά-νότου.

Χάρη σε συστηματικέ προσπάθειες διατήρησης της άγριας ζωής, πολλά είδη θηλαστικών και πτηνών που είχαν φτάσει στα όρια της εξαφάνισης τη δεκαετία του 1960 παρουσιάζουν σήμερα εντυπωσιακή ανάκαμψη, δείχνει έκθεση που συνέταξαν περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Οι παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν το απολίθωμα ενός αγνώστου μέχρι σήμερα μακρινού προγόνου των θηλαστικών, που ζούσε πριν από περίπου 165 εκατομμύρια χρόνια. Κινείτο κυρίως τη νύχτα προσπαθώντας, προφανώς, να αποφύγει τους δεινόσαυρους.

Εδώ και δεκαετίες οι επιστήμονες διαφωνούν γιατί ορισμένα είδη -μεταξύ των οποίων οι άνθρωποι- έχουν καθιερώσει την πρακτική των μονογαμικών ζευγαριών. Δύο νέες βρετανικές επιστημονικές μελέτες, που καταλήγουν σε αντικρουόμενα συμπεράσματα, έρχονται να ανανεώσουν την επιστημονική διαμάχη. Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι επιστήμονες συμφωνούν πως οι ρίζες του ανθρώπινου ζευγαριού κάθε άλλο παρά ρομαντικές είναι.

Πώς καταφέρνουν τα θαλάσσια θηλαστικά να αποθηκεύουν αρκετό οξυγόνο ώστε να μένουν μέχρι και μία ώρα κάτω από την επιφάνεια; Το μυστικό βρίσκεται σε μια ειδική μορφή της μυογλοβίνης, μιας πρωτεΐνης παρόμοιας με την αιμοσφαιρίνη, καταλήγει μελέτη στο Science.

Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σκωληκοειδής απόφυση του ανθρώπου, ένας τυφλός σωλήνας συνδεδεμένος στο σημείο όπου ενώνονται το παχύ και το λεπτό έντερο, είναι ένα υπολειμματικό όργανο χωρίς χρησιμότητα. Ωστόσο η αντίθετη άποψη, σύμφωνα με την οποία η απόφυση έχει προστατευτικό ρόλο, δείχνει να ενισχύεται από μελέτη σε δεκάδες άλλα θηλαστικά.

Λίγο μετά την πρόσκρουση του αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, ένα τριχωτό ζωάκι με ουρά μπορούσε πια να σκαρφαλώνει ανενόχλητο στα δέντρα και να τσιμπολογά προϊστορικά έντομα. Ήταν ο τελευταίος κοινός πρόγονος όλων των πλακουντοφόρων θηλαστικών, μιας ομάδας που περιλαμβάνει όλα τα θηλαστικά εκτός από αυτά με μάρσιπο και τα ελάχιστα είδη που γεννούν αβγά.

Η οργάνωση που εκδίδει την επίσημη Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών δημοσιοποίησε έναν κατάλογο με 25 πρωτεύοντα θηλαστικά που έχουν πάρει το δρόμο προς την εξαφάνιση. Ανάμεσά τους, ο πυγμαίος τάρσιος της Ινδονησίας και οι λεμούριοι της Μαδαγασκάρης.

Σεμινάριο ενημέρωσης για την προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών αλλά για τις διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθηθούν σε περίπτωση επαφής ή παρατήρησης μεσογειακής φώκιας ή κητώδους,   διοργανώνουν το WWF Ελλάς και η MΟm τη Τρίτη 9 Οκτωβρίου και ώρες 09:00-14:00 στην Ένωση Δημοσιοϋπαλληλικών Οργανώσεων Θεσσαλονίκης, Πρ. Κορομηλά 51.

Ένας από τους βασικούς μηχανισμούς με τους οποίους τα κύτταρα επιδιορθώνουν τις βλάβες του DNA παίζει σημαντικό ρόλο και στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξης των θηλαστικών, αποκαλύπτει ελληνική μελέτη που δημοσιεύεται σε έγκριτη αμερικανική επιθεώρηση.

Το εμπόριο άγριας ζωής μπορεί να έχει δραματικές συνέπειες: Χιλιάδες ασιατικοί πύθωνες, απόγονοι κατοικίδιων ζώων, έχουν μειώσει δραματικά τους πληθυσμούς άγριων θηλαστικών στα περίφημα Έβεργκλεϊντς της Φλόριντα, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω οικολογικές επιπτώσεις.

Οι προπαππούδες μας που ζούσαν ανάμεσα στους δεινόσαυρους πριν από 160 εκατομμύρια χρόνια ήταν άσχημοι σαν αρουραίοι και μάλλον έτρωγαν έντομα στα δέντρα. Αυτό δείχνει ένα σημαντικό νέο απολίθωμα από την Κίνα, το οποίο αντιστοιχεί στον αρχαιότερο γνωστό πρόγονο των πλακουντοφόρων θηλαστικών -της μεγάλης ομάδας στην οποία ανήκουν οι άνθρωπο, αλλά όχι τα καγκουρό.

Οι ασυνήθιστα μεγάλοι εγκέφαλοι των θηλαστικών δεν εξελίχθηκαν για να εντρυφούν στη φιλοσοφία -πιθανότατα εξελίχθηκαν για να μπορούν να μυρίζουν καλύτερα. Απεικονιστική μελέτη που εξέτασε προϊστορικούς εκπροσώπους της ομάδας αποκαλύπτει ότι ο εγκέφαλος των θηλαστικών διογκώθηκε σε στάδια, ξεκινώντας από τις περιοχές που αναλαμβάνουν την όσφρηση.