ευρωζώνη

Σημαντικά χαμηλότερα οδήγησε τους χρηματιστηριακούς δείκτες στη Νέα Υόρκη η αναζωπύρωση των ανηχυχιών για την Ευρωζώνη μετά την αναγγελία της Αθήνας για δημοψήφισμα επί της νέας συμφωνίας. Στο επίκεντρο της υποχώρησης και στη Γουόλ Στριτ, μετά την Ευρώπη, οι μετοχές των χρηματοπιστωτικών.

Καρφωμένα στην Ελλάδα είναι τα μάτια του διεθνών μέσων ενημέρωσης με σχόλια και αναλύσεις για τη «βόμβα» του δημοψηφίσματος και διαρκείς ανταποκρίσεις για τις καταιγιστικές εξελίξεις στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της χώρας. Η γαλλική εφημερίδα Le Monde διερωτάται εάν ο Έλληνας πρωθυπουργός «βάλθηκε να επιβεβαιώσει όσους στη Γερμανία θέτουν εν αμφιβόλω την παρουσία της χώρας στην Ευρωζώνη» την ώρα που BBC και Reuters μεταδίδουν ότι ο Γιώργος Παπανδρέου βρίσκεται αντιμέτωπος με εσωκομματική εξέγερση. Στην αντίθετη κατεύθυνση το Spiegel Online για το δημοψήφισμα: «Μπράβο κύριε Παπανδρέου!».

Το ευρώ υποχωρεί την Τρίτη, καθώς εντείνονται οι ενδείξεις ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη και η επιδείνωση της κρίσης χρέους θα αναγκάσουν αργά ή γρήγορα την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων της. Το ΔΣ της ευρωτράπεζας συνεδριάζει την Πέμπτη υπό τον Μάριο Ντράγκι.

Κίνηση μεγάλου ρίσκου χαρακτηρίζει ο ξένος Τύπος την απόφαση του Γ.Παπανδρέου να τεθεί σε δημοψήφισμα η συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας. Οι μεγαλύτερες εφημερίδες και τα κυριότερα ειδησεογραφικά δίκτυα τονίζουν ότι από την έκβαση του δημοψηφίσματος ενδέχεται να κριθεί η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και παράλληλα σημειώνουν ότι η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού θέτει σε κίνδυνο το πολιτικό του μέλλον και ενδέχεται να υπονομεύσει τις διεθνείς προσπάθειες διάσωσης του ευρώ.

Αμετάβλητος στο υψηλότερο επίπεδο της τριετίας παρέμεινε ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Οκτώβριο, ενώ το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 10,2% τον Σεπτέβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε τη Δευτέρα η Eurostat και καταδεικνύουν τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ευρωπαϊκές οικονομίες. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλό ποσοστό ανεργίας μετά την Ισπανία, ενώ τα στοιχεία της Eurostat (για τον Ιούλιο) έχουν απόκλιση 1,1% έναντι των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ.

Προς τα κάτω αναθεώρησε ο ΟΟΣΑ τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη σε Ευρωζώνη και ΗΠΑ το 2012, ενώ ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού, Άνχελ Γκουρία, κάλεσε τις χώρες της Ευρωζώνης να εφαρμόσουν άμεσα τις αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και απευθυνόμενος στον ιδιωτικό τομέα ζήτησε απ' όλους τους ομολογιούχους να συμμετάσχουν στο νέο πρόγραμμα για τη μείωση του ελληνικού χρέους. Παράλληλα, πρότεινε τη μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Στο επίκεντρο των ανησυχιών για την επιδείνωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη είναι η Ιταλία, καθώς οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων ανεβαίνουν σε επίπεδα-ρεκόρ, λόγω των φόβων που υπάρχουν τόσο για το πολύ υψηλό κρατικό χρέος της χώρας (1,9 τρισ. ευρώ) όσο και την πολιτική αστάθεια στην οποία έχει βυθιστεί η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι. Υπό πίεση είναι και τα ομόλογα χωρών όπως η Ισπανία και το Βέλγιο, καθώς οι επενδυτές αμφιβάλλουν ότι η Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών έδωσε μία πειστική απάντηση στην κρίση. Παρέμβαση της ΕΚΤ.

Επίθεση εναντίον του Νικολά Σαρκοζί εξαπέλυσαν οι Γάλλοι Σοσιαλιστές για την «στροφή» του Γάλλου προέδρου στο Πεκίνο για βολιδοσκόπηση πιθανής οικονομικής συνεισφοράς της Κίνας στον μηχανισμό στήριξης για την Ευρωζώνη. Στελέχη του κόμματος –εν όψει και των προεδρικών εκλογών- κάνουν λόγο για «διπλή εξάρτηση» του Παρισιού από τη Γερμανία και την Κίνα.

Με το ενδιαφέρον να κινείται πλέον, από τις Βρυξέλλες στις Κάννες, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της G20, την Πέμπτη και την Παρασκευή, o πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζo απευθύνουν κοινή επιστολή προς τους ηγέτες της Ομάδας των 20. Οι δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εξηγούν τα σημεία της συμφωνίας που επετεύχθη στις Βρυξέλλες στις 26 Οκτωβρίου για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη και ζητούν κοινή δράση της G20 υπέρ της παγκόσμιας ανάκαμψης και της ισορροπημένης ανάπτυξης.

Τα οικονομικά προβλήματα που δημιουργήσε η κρίση χρέους στην Eυρωζώνη θα ρυθμιστούν σε δύο με τρία χρόνια, εκτίμησε το Σάββατο, από το Πεκίνο όπου βρίσκεται, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), Κλάους Ρέγκλινγκ. Τα κρατικά ομόλογα που «επί δεκαετίες ή ακόμη και αιώνες» αντιπροσώπευαν τα κυριότερα περιουσιακά στοιχεία χωρίς κίνδυνο, «θα μπορούσαν να απωλέσουν αυτή τη θέση, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε άλλες χώρες επίσης», σημείωσε.

Αγωνιώδης είναι η προσπάθεια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να πείσουν ότι η συμφωνία για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους δεν πρόκεται να επαναληφθεί σε κάποια άλλη χώρα τηςε Ευρωζώνης. Ο -Πορτογάλος- πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο λέει ότι η συμφωνία ήταν «εντελώς μοναδική και κατ' εξαίρεσιν», ωστόσο οι αγορές αναζητούν την επόμενη χώρα που ίσως αναγκασθεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους και πρώτη στη σχετική λίστα είναι η Πορτογαλία.

Την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα μπορεί να υπερβεί την κρίση, αλλά και την θέση του ότι ήταν λάθος που η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ, εξέφρασε ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί σε συνέντευξη-διάγγελμά του στους Γάλλους μετά την Σύνοδο Κορυφής. Δικαιολογώντας στους ψηφοφόρους τις κινήσεις του Παρισιού, ο Σαρκοζί -μιλώντας σε υψηλούς τόνους- είπε πως «εάν το ευρώ είχε εκραγεί το βράδυ της Τετάρτης θα είχε εκραγεί η Ευρώπη».

Σοβαρότατες επιφυλάξεις για τα αποτελέσματα της Συνόδου εξέφρασε ο πρόεδρος της ΝΔ, «βλέποντας» γκρίζα σημεία στο «κούρεμα», τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρωζώνη, ενώ εξέφρασε ανησυχία για την έλλειψη αναφοράς στο πώς θα έρθει η ανάκαμψη. Ο κ. Σαμαράς άσκησε δριμύτατη κριτική στην κυβέρνηση, που έσπευσε και πάλι να πανηγυρίσει και ξεκαθάρισε ότι ουδείς πρέπει να μιλά για παραχώρηση εθνικής κυριαρχίας. «Πανηγυρίζει που το 2020 θα μας φέρει στο 2009» τόνισε χαρακτηριστικά. 

Μπορεί οι -πρώτες- αντιδράσεις των αγορών να είναι θετικές και οι δηλώσεις των Ευρωπαίων ηγετών να είναι σε πανηγυρικούς τόνους, ωστόσο θα πρέπει να περάσουν μερικές εβδομάδες και να διευκρινιστούν κρίσιμες «λεπτομέρειες» για το «κούρεμα» 50% του χρέους που κατέχουν ιδιώτες, την κεφαλαιακή στήριξη των τραπεζών και τον ρόλο του μηχανισμού ευρωστήριξης EFSF. Το νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα θα είναι ύψους 100 + 30 δισ. ευρώ, ο EFSF «θωρακίζεται» με 1 τρισ. ευρώ, ενώ οι τράπεζες ενισχύονται με πρόσθετα κεφάλαια και εγγυήσεις ώστε να αποτραπούν φαινόμενα πανικού, κυρίως από την πλευρά των καταθετών.

Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα έχουν προθεσμία μέχρι τον Ιούνιο να αυξήσουν την κεφαλαιακή επάρκειά τους ώστε να ανέλθει ο βασικός δείκτης κεφαλαίων στο 9%, όπως αποφάσισε η Σύνοδος των 27 ηγετών της ΕΕ πριν τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώμνης. Κεφάλαια θα αναζητηθούν πρώτα στις αγορές, κατόπιν και μόνο εάν αυτό δεν είναι δυνατό στις εθνικές κυβερνήσεις, και τέλος στον ΕFSF. Η ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας δεν θα πρέπει να διαταράξει την πιστωτική ροή και τη χορήγηση δανείων στην πραγματική οικονομία, υπογραμμίζουν οι «27». Στα 30 δισ. ευρώ υπολογίζονται οι κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών.

Σε ανατολίτικο παζάρι φαίνεται να εξελίσσεται το θέμα της σωτηρίας της Ευρωζώνης, όπως και του  «κουρέματος» του ελληνικού χρέους. Οι διαβουλεύσεις με τους ιδιώτες επενδυτές είναι μαραθώνιες, ώστε να συμφωνηθούν το ύψους του «κουρέματος» και οι τεχνικές παράμετροι. Ο χρόνος πιέζει, αφού απομένουν λίγες ώρες μέχρι να ξεκινήσει η Σύνοδος Κορυφής. Σχολιάστε...

Αναπόφευκτη εκτιμά ο επικεφαλής κρατικών αξιολογήσεων της Fitch, Τόνι Στρίνγκερ, ότι είναι η πτώχευση της Ελλάδας, καθώς θεωρεεί ότι η χώρα είναι αφερέγγυα, ενώ παράλληλα, σημειώνει ότι δεν βλέπει μία γρήγορη λύση σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.

Την εντονότερη μέχρι στιγμής αντίδρασή του στην ευρωπαϊκή πρόθεση για μεγαλύτερο «κούρεμα» στο ελληνικό χρέος έδωσε το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF), προειδοποιώτας πως η Ελλάδα κινδυνεύει με πολύχρονο αποκλεισμό από τις αγορές και η Ευρωζώνη με ανεξέλεγκτη διάχυση της κρίσης εάν η οποία διαδικασία για το ελληνικό χρέος δεν γίνει σε εθελοντική βάση. Ο Τσαρλς Νταλάρα του IIF επιβεβαιώσε πως παραμένει στις Βρυξέλλες, συνεχίζοντας τις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Στο στόχαστρο του Γάλλου προέδρου μπήκε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν βρετανικές εφημερίδες. Ο Νικολά Σαρκοζί φέρεται να είπε ότι δεν μπορεί να ανεχθεί πλέον να τον ακούει «να μας λέει τι πρέπει να κάνουμε», όταν μάλιστα ο ίδιος αρνείται την ένταξη της χώρας του στην Ευρωζώνη. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, οι δύο ηγέτες είχαν έντονο φραστικό επεισόδιο. Την ίδια στιγμή, η πιθανότητα δημοψηφίσματος για το εάν η Βρετανία θα παραμείνει στην ΕΕ δημιουργεί στον Ντ.Κάμερον σοβαρά προβλήματα στο εσωτερικό του κόμματός του.

Την πεποίθηση ότι η Ευρωζώνη βρίσκεται κοντά στην εξεύρεση μιας λύσης για το ελληνικό χρέος, εξέφρασαν Μέρκελ και Σαρκοζί από τις Βρυξέλλες, τονίζοντας ότι ζητούμενο είναι η συμφωνία με τον ιδιωτικό τομέα να είναι σε εθελοντική βάση. Γερμανικές πηγές δήλωσαν ότι οι τραπεζίτες συμφωνούν σε εθελοντικό «κούρεμα» έως και 40%, αλλά οι πολιτικές πιέσεις αφορούν σε μεγαλύτερο ποσοστό, της τάξεως του 50%. Γαλλικά «καρφιά» για χώρες που μπήκαν στην Ευρωζώνη ενώ «δεν ανταποκρίνονταν σε κανένα από τα κριτήρια που τότε ίσχυαν».

Ικανοποιημένος από την απόφαση του Eurogroup να εγκρίνει την εκταμίευση της έκτης δόσης δηλώνει ο υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, προσερχόμενος στη συνεδρίαση του Ecofin στις Βρυξέλλες. Σημειώνει ότι το ζητούμενο πλέον είναι η εφαρμογή μιας βελτιωμένης εκδοχής
των αποφάσεων που έλαβε η ΕΕ στις 21 Ιουλίου και τονίζει ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί το κεντρικό πρόβλημα για την Ευρωζώνη.

Με εντατικούς ρυθμούς συνεχίζονται στην Ευρωζώνη οι διαπραγματεύσεις για το συνολικό πακέτο μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης, δηλαδή το ύψος του «κουρέματος» του ελληνικού χρέους, τον ρόλο του μηχανισμού ευρωστήριξης και την επανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών. Στη Σύνοδο Κορυφής της Κυριακής θα τεθούν επί τάπητος οι βασικοί άξονες του σχεδίου και την Τετάρτη αναμένεται να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις.

Σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης πέντε ευρωπαϊκών κρατών, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, κατά μια ή δυο βαθμίδες, προειδοποιεί ότι μπορεί να προχωρήσει η Standard & Poor's, εφόσον η Ευρωζώνη διολισθήσει σε ύφεση και αυξηθεί ο κρατικός δανεισμός. Από την πλευρά, πάντως, της Fitch, στέλεχος του οίκου δήλωσε ότι η αξιολόγηση «ΑΑΑ» της Γαλλίας «δεν διατρέχει κίνδυνο».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα εξετάσουν την Κυριακή σε βάθος μία συνολική λύση για το πρόβλημα χρέους στην Ευρωζώνη αλλά δεν θα λάβουν οριστικές αποφάσεις πριν από μία δεύτερη σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί μέχρι την Τετάρτη, αναφέρει κοινό ανακοινωθέν του Γάλλου προέδρου Νικολά Σαρκοζί και της Γερμανίδας καγκελαρίου, Άνγκελας Μέρκελ.

Ανοδικές τάσεις επικρατούν στο Χρηματιστήριο την Πέμπτη, με τους επενδυτές να επικεντρώνουν την προσοχή τους στις πυρετώδεις διαβουλεύσεις στην Ευρωζώνη για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Κυριακής.