ευρωζώνη

Πιθανότητα 1 στις 3 για διάλυση της Ευρωζώνης που θα πυροδοτήσει οικονομική κρίση παρόμοια με αυτήν που έπληξε την παγκόσμια οικονομία το 2008 μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, βλέπει ο επικεφαλής του μεγαλύτερου, παγκοσμίως, fund ομολόγων Pimco, Μοχάμεντ Ελ-Εριάν. Ο ίδιος εκτιμά ότι υπάρχει μία στις δύο πιθανότητες οι Ευρωπαίοι ηγέτες να διαχειριστούν τη μετάβαση σε μία μικρότερη Ευρωζώνη, στην οποία θα παραμείνουν 9 από τις 17 χώρες.

Να εξετάσει πρόσθετη στήριξη στην Ιρλανδία καλεί την Ευρωζώνη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο λόγω της επιδεινούμενης κρίσης, ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία του προγράμματος διάσωσης του Δουβλίνου. Το Ταμείο συστήνει στην Ευρωζώνη να εξετάσει εγγυήσεις προς τις ιρλανδικές τράπεζες (κυρίως την Bank of Ireland Allied Irish Bank) για μεσοπρόθεσμη χρηματοδότηση, ή ακόμη και πιθανή αγορά μετοχών τους. Το ΔΝΤ και η Ευρωζώνη έχουν ήδη δεχτεί αίτημα της Ιρλανδίας να εκταμιευθούν νωρίτερα κεφάλαια του πρόγραμματος.

Ο οίκος αξιολογήσεων Moody’s διατηρεί την μεγαλύτερη δυνατή αξιολόγηση για τη Βρετανία, δηλαδή την «AAA», αλλά προειδοποιεί ότι η χώρα καλείται να αντιμετωπίσει «μεγάλες και αυξανόμενες προκλήσεις».

Η αξιολόγηση «ΑΑΑ» των ομολόγων που εκδίδει ο προσωρινός μηχανισμός ευρωστήριξης (EFSF) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το αν η Γαλλία και η Γερμανία διατηρήσουν σταθερή την πιστοληπτική τους αξιολόγηση, επισημαίνει ο οίκος Fitch σε ανακοίνωσή του την Τρίτη. Η Fitch, που έχει προειδοποιήσει για πιθανή υποβάθμιση της Γαλλίας, επισημαίνει ότι η χώρα είναι η πιο εκτεθειμένη, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες του ευρώ που έχουν βαθμολογία «ΑΑΑ», σε μία περαιτέρω επιδείνωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.

Απρόσμενη άνοδο για δεύτερο συνεχόμενο μήνα σημείωσε ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης στη Γερμανία τον Δεκέμβριο, καταδεικνύοντας ότι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία αντέχει, προς το παρόν τουλάχιστον, στις επιπτώσεις της κρίσης στην Ευρωζώνη. 

Το κοινό νόμισμα είναι «μη αναστρέψιμο», υπογράμμισε ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι μιλώντας στην επιτροπή Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εκφράζοντας την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις αποφάσεις της Συνόδου για το, «απαραίτητο» όπως το χαρακτήρισε, Δημοσιονομικό Σύμφωνο. Ο Ντράγκι ανέφερε επίσης στους ευρωβουλευτές τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ για σταδιακή ανάκαμψη στην Ευρωζώνη το 2012, με πληθωρισμό που θα ξεπεράσει για μερικούς μήνες το 2% πριν αρχίσει να επανέρχεται στα όρια που η Φρανκφούρτη θεωρεί αποδεκτά -αν και η Τράπεζα επισημαίνει πως η κρίση έχει πάρει διαστάσεις ανάλογες του 2008.

Κατά την πρόσφατη Ευρωπαϊκή Συνοδό Κορυφής, έγιναν κάποια σημαντικά βήματα προς την επίλυση της κρίσης στην Ευρωζώνη, σε συνέχεια της συμφωνίας της 26 Οκτωβρίου. Η Βρετανία θα συνεχίσει να ενθαρρύνει την Ευρωζώνη στη λήψη των αναγκαίων μέτρων, καθώς μία δυνατή και  υγιής Ευρώπη είναι σαφώς προς το συμφέρον μας.

Ως απαραίτητη για την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη υπογράμμισε τη σημασία της βελτίωσης της ελληνικής ανταγωνιστικότητας ο Χορστ Ράιχενμπαχ, επικεφαλής της «ομάδας δράσης» της Κομισιόν για την Ελλάδα. Η Αθήνα επιβάλλεται να βελτιώσει τις συνθήκες για τους εξαγωγείς, να μειώσει τη γραφειοκρατία και να απλοποιήσει το επιχειρηματικό περιβάλλον, τόνισε ο Ράιχενμπαχ.

Το νέο Δημοσιονομικό Σύμφωνο για την αυστηρότερη δημοσιονομική πειθαρχία στην Ευρωζώνη θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2012, είπε την Τετάρτη ο πρέοδρος της Κομσιόν Ζοζέ Μπαρόζο, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Η κρίση δεν είναι ακόμα πίσω μας, έχουμε πολύ δουλειά μπροστά μας», τόνισε.

Την προοπτική της πιστοληπτικής αξιολόγησης (outlook) της Τσεχίας, της Λετονίας, της Λιθουανίας και της Βουλγαρίας κατέβασε σε «σταθερό» από «θετικό» ο οίκος Fitch -μειώνοντας σημαντικά και τις προβλέψεις του για την ανάπτυξή τους- εξαιτίας του ρίσκου που δημιουργεί η κρίση στην Ευρωζώνη. Ο οίκος αξιολόγησης σημειώνει ιδιαίτερα τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας των τεσσάρων χωρών, την στιγμή που στην τραπεζική αγορά τους κυριαρχούν πιστωτικά ιδρύματα της δυτικής Ευρώπης που ίσως κλείσουν τη «στρόφιγγα» όσο επιδεινώνονται οι συνθήκες στις έδρες τους.

To αρνητικό κλίμα που επικράτησε στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια μεταδόθηκε και στη Νέα Υόρκη τη Δευτέρα, με τις «προειδοποιήσεις» των τριών οίκων αξιολόγησης πως οι αποφάσεις της ευρωπαϊκής Συνόδου δεν αρκούν για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Η πρόσφατη ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής και οι αποφάσεις που έλαβε για την κρίση χρέους δεν επαρκούν για την αντιμετώπισή της, εκτιμά η Fitch προσθέτοντας τη φωνή της στις ανάλογες εκτιμήσεις που εξέφρασαν νωρίτερα και οι άλλοι δύο οίκοι. Επιπλέον η Fitch αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη. Ο οίκος αξιολόγησης θεωρεί ότι η ΕΚΤ είναι «το μοναδικό αξιόπιστο τείχος προστασίας μπροστά σε μία κρίση ρευστότητας στην Ευρώπη».

Εντείνονται οι πιέσεις των οίκων αξιολόγησης στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, λίγες ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, με τον επικεφαλής οικονομολόγο της Standard & Poor's Ζαν-Μισέλ Σιξ να τονίζει ότι «ο χρόνος εξαντλείται» για την επίλυση των προβλημάτων που έχει προκαλέσει η κρίση χρέους και ίσως χρειάζεται «ένα ακόμη σοκ» ώστε να προχωρήσει στη λήψη των αναγκαίων μέτρων.

«Οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αποτελούν ένα ακόμη βήμα προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κρίσης που ταλανίζει την Ευρωζώνη» τονίζει το ΠΑΣΟΚ για τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής. «Όχι» στην περαιτέρω αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων και τις οριζόντιες περικοπές μισθών και συντάξεων λέει η Νέα Δημοκρατία, με αφορμή τις αποφάσεις περί δημοσιονομικής πειθαρχίας που ελήφθησαν στις Βρυξέλλες.

Έναν πρώτο απολογισμό των επιπτώσεων που θα έχουν στην ελληνική οικονομία οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής κάνει ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Πετράκης, με δηλώσεις του στο in.gr. Ο κ. Πετράκης επισημαίνει ότι θα πρέπει να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της αυστηρότερης δημοσιονομικής πειθαρχίας στην ανάκαμψη της οικονομίας, ενώ τονίζει ότι απουσιάζει το θέμα της ανάπτυξης.

Την ικανοποίησή της για τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής εξέφρασε η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Η Ευρώπη επέδειξε τον ηγετικό της ρόλο, τόνισε. «Οι αποφάσεις που ελήφθησαν στη Σύνοδο Κορυφής αποτελούν μεγάλη συνεισφορά στην αντιμετώπιση της κρίσης από την ευρωζώνη και ενδυναμώνουν την ανάταξη της παγκόσμιας οικονομίας» επισημαίνει και καλωσορίζει την δέσμευση των κρατών-μελών της ΕΕ να ενισχύσουν με επιπλέον 200 δισ. ευρώ το ΔΝΤ, ποσό που -όπως σημείωσε- θα επιτρέψει στο Ταμείο «να εκπληρώσει τις συστημικές υποχρεώσεις του».

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το αίτημα για τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI) σε μελλοντικά πακέτα στήριξης, αποδεχόμενοι ότι αυτό θα πρέπει να αποφασίζεται «κατά περίπτωση» σύμφωνα με τους κανόνες που έχει το ΔΝΤ, όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι νωρίς την Παρασκευή μετά την πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής.

Σε νέο «Δημοσιονομικό Συμβόλαιο» με αυστηρή πειθαρχία και αυτόματες κυρώσεις για τους παραβάτες, συμφώνησαν οι ηγέτες των χωρών της Ευρωζώνης στη Σύνοδο Κορυφής. Η νέα διακυβερνητική συμφωνία θα υπογραφεί μέχρι τον Μάρτιο. Οι ευρωπαϊκές χώρες (μέσω διμερών δανείων από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες) θα διαθέσουν επιπλέον κεφάλαια έως 200 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ, ενώ αποφασίστηκε η επίσπευση της λειτουργίας του μόνιμου μηχανισμού ευρωστήριξης (ESM) από τον Ιούλιο του 2012 με «προίκα» 500 δισ. ευρώ. «Κατά περίπτωση» θα συμμετέχει ο ιδιωτικός τομέας σε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις χρεών, ασυμφωνία για τα ευρωομόλογα.

Ο Μπαράκ Ομπάμα εμφανίστηκε «πολύ ανήσυχος» για την κρίση στην Ευρωζώνη αλλά εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι οι ηγέτες μπορούν να επιλύσουν την κρίση αρκεί να υπάρξει η απαραίτητη πολιτική θέληση. Επισήμανε πάντως ότι οι ηγέτης στην Ευρώπη «αν βρουν την πολιτική θέληση, έχουν την ικανότητα να καθησυχάσουν τις αγορές».

Επανέρχεται ο πρώην πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Βαλερί Ζισκάρ Ντ' Εστέν στο ζήτημα της συμμετοχής της Ελλάδας στην ευρωζώνη, εκτιμώντας ότι είναι προτιμότερο για τη χώρα να εγκαταλείψει το ενιαίο νόμισμα.

Η δέσμευση των μελών της Ευρωζώνης για την ενδυνάμωση της οικονομικής διακυβέρνησης μέσω αυστηρότερης δημοσιονομικής πειθαρχίας και η ενίσχυση των εργαλείων για τη διαχείριση κρίσεων στη ζώνη του ευρώ θα εξετασθούν σε συνάντηση των συμβούλων των πρωθυπουργών των ηγετών της Ευρωζώνης, στην οποία θα μετέχει ο Γκίκας Χαρδούβελης, ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του Λουκά Παπαδήμου.

Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ εξέφρασε, την Τετάρτη, την «πλήρη εμπιστοσύνη» του στις προσπάθειες της Γαλλίας και της Γερμανίας για ισχυρότερη δημοσιονομική διακυβέρνηση στην Ευρωζώνη, μία ημέρα μετά τις συναντήσεις που είχε στο Βερολίνο με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Β. Σόιμπλε, τον πρόεδρο της γερμανικής κεντρικής τράπεζας Budesbank Γιένς Βάιντμαν και τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Αργότερα, σήμερα, θα συναντηθεί στο Παρίσι με τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί.

Με μεικτά πρόσημα έκλεισαν τα χρηματιστήρια στην Ευρώπη και τη Νέα Υόρκη την Τρίτη, στον απόηχο της «συλλογικής προειδοποίησης» της S&P προς την Ευρωζώνη για υποβάθμιση. Στο πράσινο ο Dow Jones.

Η ΕΕ μπορεί να ενισχύσει γρήγορα, χωρίς χρονοτριβή, την εποπτεία που θα ασκεί επί των δημοσιονομικών των χωρών της ευρωζώνης, διαπιστώνει σε έκθεσή του ο πρόεδρος της ΕΕ, Χ.Ρομπάι. Ο στόχος αυτός, εξηγεί, μπορεί να επιτευχθεί με περιορισμένες τροποποιήσεις των Συνθηκών της ΕΕ και με την ενίσχυση της δευτερογενούς νομοθεσίας της ΕΕ. Το έγγραφο προτείνει ακόμη να δοθεί άδεια στον μόνιμο μηχανισμό διάσωσης της ευρωζώνης, τον ESΜ, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στην απεριόριστη ρευστότητα της ΕΚΤ, ενώ επαναφέρει και τη λύση των ευρωομολόγων.

Η άριστη αξιολόγηση της Γαλλίας, μπορεί να δικαιολογείται προς το παρόν από τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας της, αλλά κινδυνεύει σε ενδεχόμενο νέο οικονομικό σοκ, προειδοποιεί η Fitch, παίρνοντας προφανώς μέρος στον «πόλεμο» που ξεκίνησε η S&P στην ευρωζώνη απειλώντας με υποβάθμιση 15 χώρες-μέλη της. «Η ικανότητά της Γαλλίας να απορροφήσει επιπλέον σοκ, εάν επιδεινωθεί η κρίση, έχει σχεδόν εξαντληθεί» τόνισε στο Reuters αναλύτρια της Fitch. Οι Οίκοι πιέζουν ασφυκτικά για λήψη αποφασιστικών μέτρων στη Σύνοδο Κορυφής ερμηνεύουν οι ειδικοί.