επιταχυντή

Αναγκάζοντας πρωτόνια να συγκρουστούν με βαριά ιόντα μολύβδου σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός, ερευνητές του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων φαίνεται ότι δημιούργησαν τα μικρότερα σταγονίδια υγρού που έχουν καταγραφεί ποτέ. Όμως το «υγρό» από το οποίο αποτελούνται δεν έχει καμία σχέση με τα υγρά που γνωρίζουμε στην καθημερινή ζωή.

Η δημιουργία μικροσκοπικών μελανών οπών είναι τελικά πιο εύκολη από ό,τι νομίζαμε. Ερευνητές του Πανεπιστηνίου Πρίνστον εκτιμούν ότι η ενέργεια που απαιτείται για να παραχθούν τέτοια μικροσκοπικά τέρατα είναι τουλάχιστον 2,4 φορές λιγότερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα να εμφανιστούν μίνι μαύρες τρύπες στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN.

Από πόσα διαφορετικά θεμελιώδη σωματίδια αποτελείται η ύλη γύρω μας; Το ερώτημα απασχολεί τους φυσικούς εδώ και καιρό. Τώρα, Ευρωπαίοι ερευνητές εκτιμούν ότι, εφόσον ευσταθούν οι τελευταίες μετρήσεις στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CERN, το Σύμπαν δεν κρύβει άλλα τέτοια σωματίδια πέρα από τα 12 είδη που γνωρίζουμε. Και η βεβαιότητα για αυτό το συμπέρασμα φτάνει το 99,99999 τοις εκατό.

Διασπάσεις υποατομικών σωματιδίων που καταγράφηκαν στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων του CERN δείχνουν τα καταφέρουν ένα ακόμα πλήγμα στην υπερσυμμετρία, μια θεωρία που έχει προταθεί ως συμπλήρωμα στο Καθιερωμένο Μοντέλο της Φυσικής και προβλέπει ότι για κάθε σωματίδιο που γνωρίζουμε υπάρχει και ένα «υπερσυμμετρικό» αντίστοιχό του.

Μόλις λίγες εβδομάδες μετά την αναγνώριση ενός επίσημου ρεκόρ Guinness για την υψηλότερη θερμοκρασία που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος, το οποίο απονεμήθηκε στο αμερικανικό πείραμα RHIC, οι ερευνητές του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων ανακοίνωσαν ότι έφτασαν σε νέα επίπεδα ζέστης. Το αρχέγονο «πλάσμα κουάρκ γλουονίων» που δημιούργησαν έφτασε τα πέντε δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου.

Το Ρεκόρ Guinness για την «υψηλότερη θερμοκρασία που έχει δημιουργήσει ο άνθρωπος» ανήκει πλέον στον Σχετικιστικό Επιταχυντή Βαρέων Ιόντων (RHIC) στις ΗΠΑ, ο οποίος αναδημιούργησε τις συνθήκες που επικρατούσαν ένα εκατομμυριοστό του δευτερολέπτου Μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, όταν όλο το Σύμπαν είχε θερμοκρασία 4 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Το CERN, όμως, μπορεί αν θέλει να αμφισβητήσει το ρεκόρ.

Είναι μια καλή μέρα για τον Βρετανό φυσικό Πίτερ Χιγκς, ο οποίος περιμένει σχεδόν μισό αιώνα για την επιβεβαίωση της θεωρίας του: Νέες ενδείξεις για την ύπαρξη του περίφημου μποζονίου του Χιγκς, το οποίο θα εξηγούσε πώς η ύλη αποκτά τη μάζα της, ανακοινώθηκαν από ερευνητές του αμερικανικού επιταχυντή Tevatron. Τα νέα δεδομένα βρίσκονται μάλιστα σε συμφωνία με τα πρόσφατα, προκαταρκτικά ευρήματα στο CERN.

Ο έρωτας επιστημονικό πεδίο δεν κοιτά, αντιθέτως ανθεί ακόμη και σε υποατομικό επίπεδο. Η καρδιά που εικονίζεται στη φωτογραφία δεν είναι τρυπημένη από τα βέλη του αλλά από δυο ακτίνες πρωτονίων που συγκρούονται μέσα στον ανιχνευτή CMS του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN. Η ιδέα ανήκει σε ερωτοχτυπημένο ερευνητή...

Tο κλείσιμο του επιταχυντή Tevatron στο εργαστήριο Fermilab σηματοδότησε και επίσημα το τέλος της αμερικανικής κυριαρχίας στη φυσική υψηλών ενεργειών. Το γιγάντιο μηχάνημα αφήνει πίσω του μια πολύτιμη επιστημονική κληρονομιά, με σημαντικότερο ορόσημο την ανακάλυψη του top κουαρκ το 1995. Οι επιστήμονές του θα ασχοληθούν τώρα με άλλα πειράματα, όπως η επιβεβαίωση των πρόσφατων ενδείξεων για νετρίνα που ταξιδεύουν ταχύτερα από το φως.

Σχεδόν ταυτόχρονα, τα δύο κορυφαία ερευνητικά εργαστήρια φυσικής, το CERN στην Ευρώπη και το Fermilab στις ΗΠΑ, ανακοίνωσαν ότι κατέγραψαν σήματα που θα μπορούσαν να προέρχονται από το μποζόνιο του Χιγκς, το σωματίδιο που χρειάζονται οι θεωρητικοί φυσικοί για να εξηγήσουν γιατί η ύλη έχει μάζα.

Το CERN διέψευσε και επίσημα τη φημολογία που ήθελε τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων να κατέγραψε ενδείξεις για την ύπαρξη του μποζόνιου του Χιγκς, ενός απαραίτητου εξαρτήματος στον θεωρητικό μηχανισμό που δίνει στην ύλη τη μάζα της. Ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού δήλωσε πάντως ότι αν το σωματίδιο υπάρχει θα πρέπει να έχει ανακαλυφθεί μέχρι τα τέλη του 2012.

Εσωτερικό υπόμνημα που διέρρευσε από τα εργαστήρια του CERN κάνει λόγο για πιθανή ανακάλυψη του μποζόνιου του Χιγκς, ενός υποθετικού, φευγαλέου σωματιδίου που θα έλυνε το γρίφο για τη μάζα της ύλης. Οι υπεύθυνοι, πάντως, έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα.

Επιτροπή ειδικών προτείνει στην αμερικανική κυβέρνηση να παρατείνει για τρία χρόνια τη λειτουργία του επιταχυντή Tevatron στο Ίλινοϊ, προκειμένου να συνεχιστεί η αναζήτηση του φευγαλέου σωματιδίου που δίνει στην ύλη τη μάζα της. Οι Αμερικανοί ερευνητές ανταγωνίζονται τους συναδέλφους τους στο ευρωπαϊκό CERN.

Οι φυσικοί που εργάζονται στους μεγάλους και ανταγωνιστικούς επιταχυντές σωματιδίων της Ευρώπης (CERN) και των ΗΠΑ (Fermilab Tevatron), ολοένα στενεύουν τη «θηλιά» γύρω από το μυστηριώδες μποζόνιο του Χιγκς, το επονομαζόμενο και «σωματίδιο του Θεού».