εκτ

Η αγορά κρατικών ομολόγων υπερχρεωμένων κρατών από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να συνεχιστεί επ' άπειρον, είπε την Πέμπτη ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ο οποίος χαρακτήρισε μοναδική περίπτωση την Ελλάδα. Μιλώντας στο Βερολίνο, ο κ. Ντράγκι είπε επίσης ότι η πολιτική της «ποσοτικής χαλάρωσης» (ουσιαστικά η εκτύπωση χρήματος) που έχει εφαρμοστεί σε άλλες χώρες δεν οδήγησε σε εξαιρετικές επιδόσεις την οικονομία.

Η πρόσφατη ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής και οι αποφάσεις που έλαβε για την κρίση χρέους δεν επαρκούν για την αντιμετώπισή της, εκτιμά η Fitch προσθέτοντας τη φωνή της στις ανάλογες εκτιμήσεις που εξέφρασαν νωρίτερα και οι άλλοι δύο οίκοι. Επιπλέον η Fitch αναθεωρεί επί τα χείρω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη. Ο οίκος αξιολόγησης θεωρεί ότι η ΕΚΤ είναι «το μοναδικό αξιόπιστο τείχος προστασίας μπροστά σε μία κρίση ρευστότητας στην Ευρώπη».

Ως περίεργο τελετουργικό των Ευρωπαίων ηγετών για την εύνοια του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι προσεγγίζει στήλη του βρετανικού περιοδικού Economist τις διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες σε σχέση με την ΕΚΤ, σε κείμενό της με τον τίτλο «Ο Πάπας Μάριο στο ευρω-μπορντέλο». Το κείμενο σημειώνει την χρήση του όρου «δημοσιονομικό σύμφωνο» στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου ως πιθανό «σήμα» στον επικεφαλής της ΕΚΤ μετά τα αμφίσημα σχόλιά του για να επέμβει αποφασιστικότερα στην αντιμετώπιση της κρίσης.

Οι εντατικές συζητήσεις ανάμεσα στη Merkel, τον Sarkozy και τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες, αλλά και τον Geithner, έχουν καταλήξει σε μια σειρά από σημεία σύγκλισης και απόκλισης, από τη σύνθεση των οποίων θα προκύψει η απόφαση της Συνόδου Κορυφής. Τα σημεία σύγκλισης φαίνεται να είναι τα παρακάτω:

Ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών μέσω του μηχανισμού έκτακτης ρευστότητας (ELA) της ΤτΕ, συνεχίστηκε τον Οκτώβριο και στα τέλη του μήνα ανερχόταν στα 36,25 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα τον Οκτώβριο οι τράπεζες άντλησαν μέσω του μηχανισμού 9,69 δισ. ευρώ. Τον ίδιο μήνα ωστόσο καταγράφεται μείωση κατά 3,46 δισ. ευρώ του δανεισμού των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ.

Ελαφρύνσεις για χιλιάδες δανειολήπτες που αποπληρώνουν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια φέρνει η μείωση του επιτοκίου του ευρώ στο 1% από 1,25%, που αποφάσισε την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Στη μείωση του βασικού της επιτοκίου κατά 0,25% στo ιστορικό χαμηλό του 1% προχώρησε την Πέμπτη η ΕΚΤ, όπως άλλωστε είχε προεξοφληθεί από τις αγορές. Πρόκειται για τη δεύτερη μείωση επιτοκίων το τελευταίο δίμηνο, η οποία καταδεικνύει την αλλαγή στρατηγικής που έχει υιοθετήσει ο νέος πρόεδρός της, Μ.Ντράγκι. Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε ο κ. Ντράγκι ανακοίνωσε την εισαγωγή δύο νέων εργαλείων ενίσχυσης της ρευστότητας των τραπεζών και τη μείωση του επιτοκίου ασφαλείας για τις εγγυήσεις που δέχεται η ΕΚΤ από τις τράπεζες για την παροχή ρευστότητας. Ωστόσο, απογοήτευση προκάλεσε το γεγονός ότι δεν έδωσε ξεκάθαρο «σήμα» για αύξηση των αγορών ομολόγων, όπως ζητούν πολλοί στην ευρωζώνη.

Στη μείωση του βασικού της επιτοκίου κατά τουλάχιστον 0,25% αναμένεται να προχωρήσει την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ παράλληλα εκτιμάται ότι θα αποφασίσει τη «χαλάρωση» των κριτηρίων για τις τραπεζικές εγγυήσεις που αποδέχεται και θα προσφέρει μεγαλύτερης διάρκειας δάνεια στις εμπορικές τράπεζες, σε μία προσπάθεια να ενισχύσει τη ρευστότητα και τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος εν όψει των κρίσιμων αποφάσεων που καλείται να λάβει η ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους.

Μέτρα νομισματικής χαλάρωσης φαίνεται πως εξετάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πριν τη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου την Πέμπτη, στην οποία ενδεχομένως να αποφασιστεί μείωση του βασικού της επιτοκίου ή και χαλάρωση των κριτηρίων για τις τραπεζικές εγγυήσεις που δέχεται. Η συνεδρίαση του Συμβουλίου θα επικεντρωθεί περισσότερο στα μέτρα τόνωσης του τραπεζικού δανεισμού παρά στο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων για αποκλιμάκωση των πιέσεων στα spread της Ευρωζώνης. Τις προτάσεις της για το ύψος της επανακεφαλαιοποίησης των ευρωπαϊκών τραπεζών ανακοινώνει την Πέμπτη η EBA.

Ενεργό ρόλο στις κρίσιμες διαβουλεύσεις πριν την ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο πρόεδρος της οποίας Μάριο Ντράγκι φέρεται να ζητά «ρητή και οριστική» δέσμευση για να οδηγηθούν οι χώρες μέλη προς μία δημοσιονομική ένωση. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ θα συναντηθεί την Πέμπτη με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σάρκοζι πριν το επίσημο γεύμα των ηγετών της ΕΕ.

Πάνω από 50 δισ. δολάρια άντλησαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες από την ΕΚΤ στην πρώτη τέτοια προσφορά μετά τη συντονισμένη κίνηση των κεντρικών τραπεζών για μείωση του κόστους συμφωνιών ανταλλαγής δολαρίων. Το ποσό που αντλήθηκε είναι αρκετά υψηλότερο των εκτιμήσεων των αναλυτών, και ερμηνεύεται ως σημάδι των δυσκολιών που αντιμετωπίζει το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα στην άντληση ρευστότητας.

Η δέσμευση των μελών της Ευρωζώνης για την ενδυνάμωση της οικονομικής διακυβέρνησης μέσω αυστηρότερης δημοσιονομικής πειθαρχίας και η ενίσχυση των εργαλείων για τη διαχείριση κρίσεων στη ζώνη του ευρώ θα εξετασθούν σε συνάντηση των συμβούλων των πρωθυπουργών των ηγετών της Ευρωζώνης, στην οποία θα μετέχει ο Γκίκας Χαρδούβελης, ο επικεφαλής του οικονομικού γραφείου του Λουκά Παπαδήμου.

Η κρισιμότερη ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής των τελευταίων ετών πραγματοποιείται την Πέμπτη και την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, όπου οι ηγέτες καλούνται να συμφωνήσουν στα απαραίτητα μέτρα (η «μεγάλη λύση») για την αντιμετώπιση της κρίσης. Οι κυβερνήσεις είναι έτοιμες να πάνε ένα βήμα μπροστά σε σύγκριση με την 26η Οκτωβρίου, προωθώντας το -γαλλογερμανικής έμπνευσης- σχέδιο και ξεδιπλώνοντας όλα τα «όπλα» που έχουν στη διάθεσή τους. Απομένουν, όμως, πολλές κρίσιμες λεπτομέρειες να διευκρινιστούν.

Την προσεχή Δευτέρα, 12 Δεκεμβρίου, θα «συμπέσουν» στην Αθήνα όλοι μαζί οι εκπρόσωποι των διεθνών θεσμών που ασχολούνται με την ελληνική υπόθεση. Αναμένονται από την Κυριακή οι επικεφαλής της τρόικας, Πόουλ Τόμσεν (ΔΝΤ), Ματίας Μορς (Κομισιόν) και Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ), ο επίτροπος για την Περιφερειακή Πολιτική της ΕΕ και αρμόδιος για το ΕΣΠΑ Γιοχάνες Χαν, καθώς και ο επικεφαλής της «Ομάδας Δράσης» Χορστ Ράιχενμπαχ.

Τη μείωση των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά τουλάχιστον 0,25% την ερχόμενη Πέμπτη προεξοφλεί η αγορά, καθώς η ευρωτράπεζα ξεδιπλώνει σταδιακά τα «όπλα» της κατά της κρίσης χρέους, προσφέροντας περισσότερη ρευστότητα και χαμηλό κόστος δανεισμού στις ευρωπαϊκές τράπεζες που υποφέρουν από το «πάγωμα» της διατραπεζικής αγοράς.

Τράπεζες της ευρωζώνης δανείστηκαν χθες, Πέμπτη, περισσότερα από 8 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ήτοι το υψηλότερο ποσό από το Μάρτιο, ένδειξη της βαθιάς κρίσης που επικρατεί στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Σύμφωνα με αναλυτές το ημερήσιο άλμα του δανεισμού μέσω ΕΚΤ υπογραμμίζει την αδυναμία όλων σχεδόν των τραπεζών της ευρωζώνης, με εξαίρεση τις πολύ ισχυρές, να λάβουν χρηματοδότηση από τις αγορές.

Την άποψη ότι δεν υπάρχουν «γρήγορες λύσεις» για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη εξέφρασε η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, μιλώντας στο γερμανικό κοινοβούλιο την Παρασκευή. Απορρίπτοντας για άλλη μία φορά την ιδέα του ευρωομολόγου, καθώς και το τύπωμα χρήματος από την ΕΚΤ, τόνισε ότι ο μοναδικός δρόμος είναι η αλλαγή των συνθηκών και οι αυστηρότεροι κανονισμοί, καθώς και ότι αυτό είναι μια διαδικασία που μπορεί να πάρει χρόνια. Μέρκελ και Σαρκοζί πρόκειται να συναντηθούν τη Δευτέρα για να καταλήξουν σε κοινή γραμμή επί του σχεδίου, που πρόκειται να παρουσιάσουν στη Σύνοδο Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου.

Διίστανται οι απόψεις ως προς το σήμα που έστειλε ο νέος πρόεδρος της ΕΚΤ, Μ.Ντράγκι, για το επιτόκιο της ΕΚΤ. Κάποιοι ερμηνεύουν τις δηλώσεις του περί αύξησης των πτωτικών κινδύνων για την οικονομία και προβλημάτων των τραπεζών ως σήμα ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να λάβει νέα μέτρα ως απάντηση στην κρίση χρέους. Άλλοι αναλυτές εστιάζοντας στην αναφορά του περί πίστης στο στόχο για πληθωρισμό 2%, αμφισβητούν την άποψη ότι θα προχωρήσει άμεσα σε νέα μείωση επιτοκίου. Αυτό που δεν επιδέχεται διαφορετικών ερμηνειών είναι η παραίνεση του Ντράγκι ότι απαιτείται νέο δημοσιονομικό σύμφωνο, αλλά και η άποψή του ότι οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ είναι πεπερασμένες.

Νευρικά κινείται το Χρηματιστήριο Αθηνών την Πέμπτη, εναρμονιζόμενο με το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στις ευρωπαϊκές αγορές. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δήλωσε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πως οι κίνδυνοι για την οικονομία της Ευρώπης έχουν αυξηθεί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα διασφαλίσει τον έλεγχο του πληθωρισμού, κάτι που απογοήτευσε τις αγορές που διέβλεπαν την πρόθεση νέας μείωσης των επιτοκίων στην Ευρωζώνη. «Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ καθοδηγείται από τον στόχο της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών στην ευρωζώνη μεσοπρόθεσμα-και αυτό έχει εφαρμογή στην σταθερότητα των τιμών αμφίδρομα», δήλωσε ο Ντράγκι.

«Μπαίνουμε σε ένα κρίσιμο δεκαήμερο για να καταλήξουμε στην απάντηση για την κρίση της Ευρωζώνης», δήλωσε ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Όλι Ρεν, περιγράφοντας τις κρίσιμες αποφάσεις που καλείται να λάβει η ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου, από τις οποίες θα εξαρτηθεί εν πολλοίς και η τύχη της ζώνης του ευρώ.

Με τις αγορές ομολόγων να πιέζουν ασφυκτικά αυξάνοντας το κόστος δανεισμού ακόμη και για χώρες του σκληρού πυρήνα της ευρωζώνης, τις φήμες για προσφυγή Ισπανίας και Ιταλίας σε εξωτερική βοήθεια να οργιάζουν και τον κίνδυνο κατάρρευσης του ευρώ να είναι πιο ορατός από ποτέ συνεδριάζει την Τρίτη το Eurogroup. Ψηλά στην ατζέντα η έγκριση της εκταμίευσης της 6ης δόσης για την Ελλάδα, που πλέον φαίνεται εξασφαλισμένη, και η ενίσχυση του EFSF. Γεύση όμως θα δοθεί και για τα σχέδια του γαλλογερμανικού άξονα για την αυστηροποίηση του συμφώνου σταθερότητας, καθώς και για την τύχη του ευρωομολόγου και της ενεργοποίησης της ΕΚΤ.

Βαρύτατη επίθεση στην καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ και τον Νικολά Σαρκοζί, τον οποίο και χαρακτηρίζει «πειθήνιο, ανίκανο εταίρο» της Γερμανίας, εξαπολύει το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας. Κατακεραυνώνει τη στάση Μέρκελ απέναντι στην οικονομική κρίση που σαρώνει την Ευρωζώνη και ειδικά την άρνηση στη διεύρυνση του ρόλου της ΕΚΤ, λέγοντας ότι είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι η καγκελάριος ταυτίζει το συμφέρον της Ευρώπης με τα συμφέροντα της Γερμανίας, και ακόμη πιο απαράδεκτο το γεγονός ότι ο Σαρκοζί συμπεριφέρεται σαν πειθήνιος, ανίκανος εταίρος του Βερολίνου.

Στο δελτίο της ΕΚΤ για τις νομισματικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ (Monetary developments in the euro area: October 2011) αναφέρεται πως οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα σημείωσαν νέα πτώση τον Οκτώβριο κατά 3,98%. Συγκεκριμένα υπεχώρησαν στα 182,5 δισ. ευρώ, έναντι 189,4 δισ. ευρώ στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Η εκταμίευση της 6ης δόσης του δανείου στήριξης προς την Ελλάδα θα τεθεί επί τάπητος στη συνάντηση που θα έχουν την Παρασκευή στο Βερολίνο οι υπουργοί Οικονομικών της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φιλανδίας. Οι τρεις υπουργοί θα συζητήσουν τα επόμενα βήματα μετά την γραπτή δέσμευση των κομμάτων, που στηρίζουν την κυβέρνηση Παπαδήμου, να εφαρμόσουν τις αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου.

«Παράθυρο» για μείωση των επιτοκίων ανοίγουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς η γαλλογερμανική κόντρα για τη μεγαλύτερη ενεργοποίηση της ΕΚΤ περιορίζει, προς το παρόν τουλάχιστον, τις πιθανότητες να δράσει ως «πιστωτής έσχατης ανάγκης», τυπώνοντας χρήμα και «φρενάροντας» με αυτόν τον τρόπο την επέκταση της κρίσης χρέους. Ορισμένοι αναλυτές, μάλιστα, δεν αποκλείουν, μάλιστα, μία «κίνηση-έκπληξη» από την ΕΚΤ και εκτιμούν ότι το βασικό επιτόκιο του ευρώ θα μειωθεί μέσα στους επόμενους μήνες στο 1% και χαμηλότερα. Στη Φρανκφούρτη εξετάζουν και άλλα μέτρ ενίσχυσης της ρευστότητας, όπως την επέκταση της χρονικής διάρκειας των δανείων προς τις τράπεζες.