δημοσιονομική

Ο αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης Νικ Κλεγκ προειδοποίησε για την πιθανή άνοδο του εθνικισμού στην Ευρώπη σε περίπτωση που δεν λυθούν τα προβλήματα στην ευρωζώνη. Προσθέτει δε ότι η ενίσχυση αριστερών και δεξιών εξτρεμισμών εξαιτίας της μαλθακότητας των Ευρωπαίων ηγετών, θα ήταν καταστροφική.

Η Ευρωζώνη χρειάζεται ταυτόχρονα δημοσιονομική εξυγίανση και ανάπτυξη, έννοιες που «δεν είναι αντίθετες μεταξύ τους», συμφώνησαν οι ηγέτες Γερμανίας, Γαλλίας, Βρετανίας και Ιταλίας στην τηλεδιάσκεψη που είχαν εν όψει της επικείμενης Συνόδου της G8 στο Καμπ Ντέιβιντ των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο επίκεντρο των εργασιών της G8 θα βρεθούν τα δεδομένα και οι προοπτικές για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη, με τους ηγέτες να αναζητούν πολιτικές που θα ισορροπούν μεταξύ της λιτότητας και της ανάπτυξης. Το σύνθημα της φετινής συνόδου, της οποίας θα προεδρεύει ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, είναι «Ενεργώντας από κοινού».

Αποφασιστική δράση για τη διασφάλιση των δημοσιονομικών μεγεθών μακροπρόθεσμα προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή για τις δημογραφικές εξελίξεις στην ΕΕ. Η έκθεση προβλέπει ότι το 2060, 1 στους 3 Ευρωπαίους θα είναι από 65 ετών και άνω. Επιπλέον, ο αριθμός των ατόμων σε ηλικία εργασίας θα μειωθεί. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 15-64 ετών αναμένεται να μειωθεί από το 67% στο 56%. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ σήμερα σε κάθε συνταξιούχο αντιστοιχούν 4 άτομα σε ηλικία εργασίας, ο αριθμός αυτός θα μειωθεί σε μόλις 2.

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη και η δημοσιονομική εξυγίανση δεν είναι αντιφατικές έννοιες και περιγράφει τρόπους για τη συνύπαρξή τους, σε άρθρο του που δημοσιεύεται την Δευτέρα στην γαλλική εφημερίδα Les Echos, μία ημέρα πριν το κρίσιμο ραντεβού Μέρκελ - Ολάντ. Ο κ. Σόιμπλε προβάλλει μέσω του άρθρου του τις «αρετές» του γερμανικού μοντέλου που βασίζεται στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.

Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Γαλλία και στην Ελλάδα μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην ατζέντα της ανάπτυξης, επισήμανε ο Ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Μόντι, συμμετέχοντας σε ανοικτή συζήτηση με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Όλι Ρέν. Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από ζητήματα ανάπτυξης, με τον Μόντι να τονίζει ότι «πρέπει να βρεθεί ο τρόπος για να συνδυαστεί η ανάπτυξη με την δημοσιονομική πειθαρχία».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς τονίζει ότι η δημοσιονομική πειθαρχία δεν είναι αυτοσκοπός και ζητά να ολοκληρωθεί το Δημοσιονομικό Σύμφωνο με μία βιώσιμη στρατηγική ανάπτυξης και απασχόλησης. Αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Ελλάδα ο Γερμανός Σοσιαλδημοκράτης δηλώνει βέβαιος ότι «εάν συνοδεύαμε το Σύμφωνο με μία βιώσιμη στρατηγική ανάπτυξης και απασχόλησης, θα βρίσκαμε περισσότερη υποστήριξη στο ελληνικό Κοινοβούλιο για τις μεταρρυθμίσεις που ζητούνται ως αντάλλαγμα για τη διεθνή βοήθεια».

Ως «άστοχο δίλημμα» απέρριψε η επικεφαλής του ΔΝΤ το διαζευκτικό ερώτημα «λιτότητα ή ανάπτυξη», αναγνωρίζοντας μεν πως η αναγκαία λιτότητα επιβραδύνει την ανάκαμψη αλλά αυτό που χρειάζεται είναι «ο σωστός ρυθμός».

Ο συνδυασμός «στέρεης» δημοσιονομικής πολιτικής και μέτρων για την ανάπτυξη και την απασχόληση είναι ο τρόπος με τον οποίο εκτιμά η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ ότι θα βγει η Ευρωπαϊκή Ένωση από την κρίση. Ειδικά σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη, η κ. Μέρκελ θεωρεί ότι πρέπει να στηρίζεται «στην παιδεία, στην έρευνα, στη δύναμη της ανανέωσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σε μια λογική εξέλιξη των μισθών και κυρίως στο άνοιγμα των αγορών εργασίας» και όχι σε «ακριβά προγράμματα».

Η υποβάθμιση της Ισπανίας από την Standard & Poor's κατά δύο μονάδες προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία στην Ευρωζώνη. Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε σε ραδιοφωνικό σταθμό ότι η υποβάθμιση «κάνει ακόμα πιο κρίσιμη την κατάσταση».

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μπαρόζο και ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι είπαν την Παρασκευή, μετά τη συνάντηση που είχαν στις Βρυξέλλες, ότι η δημοσιονομική πειθαρχία θα πρέπει να συνοδεύεται και από «στοχευμένες επενδύσεις», ώστε να τονωθεί η ζήτηση και να αντιμετωπιστεί καλύτερα η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.

«Η Ελλάδα σε δύο χρόνια κατάφερε να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης κατά 6,5% του ΑΕΠ. Σε όρους πρωτογενούς ελλείμματος, η βελτίωση είναι ακόμη μεγαλύτερη, κατά 8,2% του ΑΕΠ» επισημαίνει ο ΥΠΟΙΚ Φ.Σαχινίδης, σχολιάζοντας τα στοιχεία για το έλλειμμα του 2011. «Η απόσταση που έχει διανύσει η χώρα από το έλλειμμα του 2009 είναι μεγάλη» λέει και βεβαιώνει ότι «σύντομα θα έχουμε πρωτογενή πλεονάσματα». Τονίζει δε ότι για τα επόμενα χρόνια την πορεία της χώρας οριοθετεί η αναγκαιότητα για συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Το μέσο δημοσιονομικό έλλειμμα στα κράτη της Ευρωζώνης το 2011 διαμορφώθηκε στο 4,1% του ΑΕΠ, από 6,2% του 2010 και 6,4% το 2009. Το μέσο δημοσιονομικό έλλειμμα στην ΕΕ των «27» το 2011 διαμορφώθηκε στο 4,5% του ΑΕΠ, από 6,5% του 2010 και 6,9% το 2009. Η θετική αυτή εξέλιξη, όμως, υπονομεύεται από την αύξηση του δημοσίου χρέους στην Ευρωζώνη που κατά μέσο όρο ανήλθε στο 87,2% του ΑΕΠ το 2011, από 85,3% του ΑΕΠ το 2010 και 79,9% το 2009. Στην ΕΕ το χρέος ανήλθε στο 82,5% του ΑΕΠ το 2011, από 80% το 2010 και 72,8% το 200.

Την εκτίμηση ότι το κόστος εγκατάλειψης του ευρώ θα ήταν μεγάλο για οποιαδήποτε χώρα εξέφρασε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ολιβιέ Μπλανσάρντ.

Απέκλεισε τη χορήγηση επιπλέον οικονομικής στήριξης σε χώρες της Ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δημοσιονομική κρίση ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Neue Osnabrucker Zeitung. Την ίδια ώρα, ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Λουις ντε Γκίντος επαναλαμβάνει ότι «η Ισπανία θα τα καταφέρει στηριζόμενη στις δικές της δυνάμεις», σε συνέντευξή του στην Frankfurter Allgemeneine Zeitung, ενώ ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Πέδρο Πάσος Κοέλιο δηλώνει στην Welt ότι «η βιωσιμότητα του χρέους της χώρας του είναι δεδομένη».

Προχωρώντας ένα βήμα μετά το Δημοσιονομικό Σύμφωνο, το Βερολίνο εξετάζει τώρα τους τρόπους με τους οποίους θα διασφαλιστεί πρακτικά η εφαρμογή των αυστηρών όρων του. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει το γερμανικό περιοδικό Spiegel, ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε προσανατολίζεται στην πρόταση να τεθεί η δημοσιονομική πειθαρχία των χωρών - μελών της ΕΕ υπό τον έλεγχο ανεξάρτητων ειδικών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Την πεποίθηση ότι με την απομείωση του χρέους και τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να επανέλθει τα επόμενα χρόνια σε βιώσιμη δημοσιονομική κατάσταση εξέφρασε ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, κατά την διάρκεια της συζήτησης για το Δημοσιονομικό Σύμφωνο και τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς διάσωσης η οποία διεξάγεται στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο.

Την ανάγκη να συνδυαστεί η συνεχής δημοσιονομική εξυγίανση με αποφασιστική δράση για την τόνωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης διατυπώνουν στα συμπεράσματά τους οι Ευρωπαίοι ηγέτες, μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής, στις Βρυξέλλες. «Η ΕΕ λαμβάνει όλα τα αναγκαία μέτρα για την επάνοδο της Ευρώπης σε πορεία ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας», υπογραμμίζουν.

Τα ευρωπαϊκά κράτη που θα παραβιάζουν τα όρια σε ό,τι αφορά το δημοσιονομικό έλλειμμα και το κρατικό χρέος θα πρέπει να χάνουν τη δημοσιονομική κυριαρχία τους και η ευθύνη για τον προϋπολογισμό δεν θα πρέπει να ανήκει πλέον στα εθνικά κοινοβούλια, αλλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο,  όπως τόνισε την Δευτέρα σε ομιλία του το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της γερμανικής κεντρικής τράπεζας Bundesbank, Αντρέας Ντόμπρετ.

Η Ρώμη βρίσκεται σε συζητήσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για χαλάρωσή των όρων δημοσιονομικής εποπτείας που είχε συμφωνηθεί με την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι το Νοέμβριο, καθώς θεωρείται πως η κατάσταση στη χώρα έχει αλλάξει σημαντικά μετά την ανάληψη καθηκόντων από την τεχνοκρατική κυβέρνηση Μόντι. Υπό εξέταση βρίσκεται το ενδεχόμενο η «επιτήρηση» του ΔΝΤ να μετατραπεί σε ενισχυμένη κανονική εποπτεία που προβλέπεται για όλα τα μέλη του Ταμείου.

Την εκτίμηση ότι η τελική λύση για την Ελλάδα βρίσκεται στο αέρα εξέφρασε ο Πιερ Κάρλο Παντοάν, επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιταλική εφημερίδα Il Messaggero. Σύμφωνα με τον Παντοάν, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μπροστά μέχρι να βρεθεί λύση στα προβλήματα χρέους της Ελλάδας. «Πιστεύω πως για να ηρεμήσουν τα πράγματα πρέπει να βρούμε μια τελική λύση για την Ελλάδα, η οποία, ωστόσο, φαίνεται να είναι ακόμα στον αέρα», τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι εξέφρασε ικανοποίηση για την υπογραφή του Δημοσιονομικού Συμφώνου από τις 25 χώρες της ΕΕ, κρίνοντας ότι αυτό θα «ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην Ευρωζώνη». Η συνθήκη αυτή που ενισχύει τη δημοσιονομική πειθαρχία είναι «ένα πρώτο βήμα προς τη δημοσιονομική ένωση», δήλωσε ο Μ.Ντράγκι.

«Ευφάνταστη και δυσάρεστη» χαρακτήρισε τη γερμανική πρόταση περί επιτροπείας της Ελλάδας, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Μάριο Μόντι, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, λίγο μετά από τη λήξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. Δήλωσε, επίσης, ότι οι κυβερνήσεις των χωρών του Βορρά που διψούν για δημοσιονομική πειθαρχία θα πρέπει να εξηγήσουν στους πολίτες τους ότι οι χώρες της Μεσογείου κάνουν προόδους. «Εμείς πρέπει να ανταπεξέλθουμε θετικά, αλλά και αυτοί πρέπει να μπορέσουν να μας αγκαλιάσουν και όχι να μας στραγγαλίσουν» δήλωσε χαρακτηριστικά.

«Πολιτική αποστολή των επόμενων δέκα ετών», χαρακτήρισε την προσπάθεια για την επίτευξη της πολιτικής ένωσης της Ευρώπης, η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι το έργο «δεν θα είναι και τόσο εύκολο». «Πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε», πρόσθεσε, ζητώντας για άλλη μια φορά δεσμεύσεις από τους εταίρους για μεγαλύτερη δημοσιονομική πειθαρχία και υποσχόμενη μέτρα για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της.

Καθόλου αιφνιδιασμένη από το μπαράζ υποβαθμίσεων χωρών της Ευρωζώνης από την Standard & Poor's εμφανίστηκε η Γερμανή καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, μιλώντας σε κομματική συνάντηση στο Κίελο. Είπε ότι η Standard & Poor's είναι «απλά ένας από τους τρεις» Οίκους Αξιολόγησης και τόνισε ότι τώρα θα πρέπει να πάμε πιο γρήγορα μπροστά με δημοσιονομική πειθαρχία. Δεν αιφνιδιαστήκαμε, έχουμε δρόμο μπροστά μας για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών, είπε η Μέρκελ.

Την πρόβλεψη ότι η ύφεση στην Ευρωζώνη θα βαθύνει στις αρχές του 2012 και ότι οι οικονομικές πιέσεις στις αγορές της Ευρώπης θα παραμείνουν έντονες τους προσεχείς μήνες διατυπώνει η Goldman Sachs σε έκθεσή της. Σύμφωνα με την επενδυτική τράπεζα, η ύφεση στη ζώνη του ευρώ θα οδηγήσει τελικά σε μια πιο συγκεκριμένη πολιτική συμφωνία μεταξύ των κρατών που την απαρτίζουν, σε νέους δημοσιονομικούς κανόνες και σε επιμερισμό του κινδύνου.