δημοσιονομικά

Μετά την πολύμηνη προεκλογική του εκστρατεία που τον οδήγησε στην επανεκλογή κι ενώ ο αγώνας του για τα δημοσιονομικά των ΗΠΑ συνεχίζεται, ο Μπαράκ Ομπάμα αποφάσισε να περάσει λίγες στιγμές χαλάρωσης με την οικογένειά του στη Χαβάη, όπου θα γιορτάσει τα Χριστούγεννα. Οι διακοπές του Αμερικανού προέδρου δεν αναμένεται να διαρκέσουν περισσότερο από τέσσερις ημέρες, καθώς ανοιχτά παραμένουν στην Ουάσινγκτον πολλά σοβαρά ζητήματα.

Την επίτευξη προόδου στα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά ζητήματα θα επιδιώξει η διαπραγματευτική ομάδα της κυπριακής κυβέρνησης στη σημερινή συνάντησή της με την τρόικα.

Ως εντολή για αλλαγές στην οικονομία που θα ωφελήσουν την μεσαία τάξη βλέπει την επανεκλογή του ο Μπαράκ Ομπάμα, όπως τόνισε κατά την πρώτη συνέντευξη Τύπου μετά τις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου. Αν και η υπόθεση Πετρέους κυριαρχεί στα μέσα ενημέρωσης, ο πρόεδρος πέρα από μια σύντομη και μάλλον προσεκτική αναφορά στο σκάνδαλο επέλεξε να επικεντρωθεί στα οικονομικά που μπαίνουν στο προσκήνιο καθώς εντός των ημερών αρχίζουν οι σκληρές κατά τα φαινόμενα διακομματικές συνομιλίες για την αποφυγή του fiscal cliff.

Πρόσθετα μέτρα ύψους 6,4 δισ. ευρώ θα πρέπει να προσδιορίσει η Ελλάδα εντός του 2013 προκειμένου να διασφαλίσει τη δημοσιονομική προσαρμογή για το 2015 και το 2016. Στην έκθεση αξιολόγησης του προγράμματος της Ελλάδας της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της Κομισιόν, που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα στο Eurogroup, αναφέρεται πως η χώρα μας θα πρέπει να προσδιορίσει έως τον Μάρτιο δημοσιονομικά μέτρα 2,6 δισ. ευρώ για το 2015 και 3,8 δισ. ευρώ για το 2016. Τι προβλέπεται για το ειδικό δεσμευμένο λογαριασμό και τα φορολογικά έσοδα. 

Τα δημοσιονομικά ισοδύναμα μέτρα που αναζητούνται από την κυβέρνηση στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής είναι επιπλέον των ποσών που πρέπει να καταβάλουν οι τράπεζες, στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που απορρέουν από το πρόγραμμα της ανακεφαλαιοποίησής τους, επαναλαμβάνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, σε έγγραφό του που διαβιβάστηκε στη Βουλή στις 30 Οκτωβρίου.

Η δεύτερη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια με τα πολιτικά κόμματα της Κύπρου με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί του πακέτου των κυβερνητικών αντιπροτάσεων δημοσιονομικής εξυγίανσης που θα συζητηθούν με την τρόικα πραγματοποιείται σήμερα, Δευτέρα. Η συνάντηση διεξάγεται μετά από τις χωριστές συναντήσεις που είχε την Παρασκευή ο Γενικός Διευθυντής του υπουργείου Οικονομικών της Κυπρου με τα οικονομικά επιτελεία των κομμάτων, προκειμένου τα τελευταία να έχουν καλύτερη εικόνα του κυβερνητικού πακέτου.

Το κλίμα που έχει διαμορφωθεί με τις τοποθετήσεις και των άλλων ευρωπαίων θεσμικών αξιωματούχων για την Ελλάδα έρχεται να επιβεβαιώσει ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο την Τετάρτη. Σε ομιλία του στο Στρασβούργο για το μέλλον της Ευρώπης, ο Μπαρόζο είπε «Μπράβο στην Ελλάδα» για τις προσπάθειες που καταβάλλει για να εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της και τόνισε: «Αν η Ελλάδα τηρήσει τις δεσμεύσεις της θα παραμείνει στην Ευρωζώνη». 

Το «τηρείστε τις δεσμεύσεις σας» θα ακούνε στα ισπανικά οι διοικητές των ισπανικών περιφερειών, καθώς η κεντρική κυβέρνηση προχωρά στην ίδρυση του ενδοϊσπανικού μηχανισμού διάσωσης FLA (Ταμείο Αυτόνομης Ρευστότητας), που θα παρέχει στήριξη στις περιφέρειες με δημοσιονομικά προβλήματα -έναντι αυστηρών όρων και τακτικών αξιολογήσεων για την εκταμίευση δόσεων. Μεγάλο μέρος των δημοσιονομικών προβλημάτων της Μαδρίτης ανάγεται σε επίπεδο αυτοδιοίκησης -ενώ η αδυναμία του τραπεζικού της τομέα την είχε σπρώξει στην ευρωπαϊκή στήριξη. Την ίδια στιγμή

Πληροφορίες ότι οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν ένα πλήρες Μνημόνιο για την Κύπρο, που θα περιέχει όρους και για τα δημόσια οικονομικά της χώρας, δημοσιεύονται στον κυπριακό Τύπο την Τρίτη, ένα 24ωρο μετά το επίσημο αίτημα που υπέβαλε η Λευκωσία για οικονομική στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το Reuters, το πακέτο για την Κύπρο μπορεί να φθάσει τα 10 δισ. ευρώ. Το θέμα της προσφυγής στο μηχανισμό στήριξης θα συζητηθεί σε σύσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας Δ.Χριστόφια με τους πολιτικούς αρχηγούς σήμερα, Τρίτη.

Η ολλανδική κυβέρνηση υπό τον Μαρκ Ρούτε, ένας από τους σκληρότερους επικριτές των δημοσιονομικά «απείθαρχων» κρατών, παραιτήθηκε τη Δευτέρα αποτυγχάνοντας να συμφωνήσει επί του δικού της πακέτου λιτότητας. Η Ολλανδία βυθίστηκε σε πολιτική κρίση μετά την κατάρρευση της διαπραγμάτευσης για περικοπές στον προϋπολογισμό εξαιτίας της απόσυρσης του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας, που στήριζε στη Βουλή την κυβέρνηση μειοψηφίας. Οι Βρυξέλλες απορρίπτουν επικρίσεις ότι επίσπευσαν την πολιτική κρίση επιμένοντας σε αυστηρούς δημοσιονομικούς στόχους.

Η Ελλάδα σημειώνει πρόοδο στα δημοσιονομικά, δήλωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες και πριν τη συνάντηση που θα έχει το απόγευμα της Τετάρτης με τον πρωθυπουργό, Λουκά Παπαδήμο. «Θα δούμε εάν θα χρειαστεί επίτροπος ανάπτυξης» πρόσθεσε, τονίζοντας ότι προς το παρόν επαρκεί η Ομάδα Δράσης που έχει συσταθεί από την Επιτροπή.

Υποψίες πως η νέα ισπανική κυβέρνηση δήλωσε υψηλότερο έλλειμμα του πραγματικού, ώστε η μείωσή του να φανεί αργότερα μεγαλύτερη, αλλά και καθυστερεί στη λήψη οικονομικών μέτρων για εκλογικούς λόγους φέρονται να έχουν οι Βρυξέλλες και προσανατολίζονται σε επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Μαδρίτης. Η ισπανική κυβέρνηση διαψεύδει τις αναφορές κάνοντας λόγο για «εικοτολογία και παραπληροφόρηση».

Η εξέλιξη των δημοσιονομικών μεγεθών σε σχέση με τους στόχους και τα μέτρα που θα απαιτηθούν για την κάλυψη αφενός των όποιων αποκλίσεων και αφετέρου των απαιτήσεων του οικονομικού προγράμματος μονοπωλούν -σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη- την πολύωρη συνάντηση του οικονομικού επιτελείου με την τρόικα. Η επεξεργασία των κειμένων προχωρά «λέξη-λέξη» τόνισαν, ενώ διευκρίνισαν ότι τα εργασιακά τα έχει αναλάβει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Πάντως η παρουσία του Γ.Προβόπουλου και Γ.Κουκιάδη στη Ζαλοκώστα υποδηλώνει ότι η ατζέντα με την τρόικα είναι ευρεία.

Πρόβλεψη για παραπομπή κρατών που ξεπερνούν τα όρια του Δημοσιονομικού Συμφώνου στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων -με προσφυγή ακόμη και άλλου μέλους- περιέχεται στο προσχέδιο του συμφώνου, το οποίο βρίσκεται στη φάση κατάρτισης. Η παραπομπή μάλιστα θα μπορεί να γίνει μετά από προσφυγή ενός μέλους της ΕΕ εναντίον κάποιου άλλου. Μεταξύ άλλων, το προσχέδιο προβλέπει πως το Σύμφωνο θα τεθεί σε ισχύ αφού εγκριθεί από τα κοινοβούλια εννέα χωρών, αλλά θα εφαρμόζεται για κάθε χώρα ξεχωριστά μόνο αφού το εκάστοτε κράτος το έχει κυρώσει.

Σε συμφωνία για μια νέα συνθήκη, που θα προβλέπει αυτόματες κυρώσεις για τα δημοσιονομικά απείθαρχα κράτη, κατέληξαν ο Νικολά Σαρκοζί και η Άνγκελα Μέρκελ, όπως ανακοίνωσε ο Γάλλος πρόεδρος σε κοινή συνάντευξη Τύπου με την Γερμανίδα καγκελάριο μετά τη συνάντησή τους στο Παρίσι. Ο κ. Σαρκοζί πρόσθεσε ότι οι αποφάσεις πλέον θα λαμβάνονται με την αρχή της πλειοψηφίας και όχι της ομοφωνίας. Και οι δύο τάχθηκαν κατά της έκδοσης ευρωομολόγου λέγοντας ότι αυτό δεν αποτελεί λύση.

Την άποψη ότι δεν υπάρχουν «γρήγορες λύσεις» για την αντιμετώπιση της κρίσης στην Ευρωζώνη εξέφρασε η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, μιλώντας στο γερμανικό κοινοβούλιο την Παρασκευή. Απορρίπτοντας για άλλη μία φορά την ιδέα του ευρωομολόγου, καθώς και το τύπωμα χρήματος από την ΕΚΤ, τόνισε ότι ο μοναδικός δρόμος είναι η αλλαγή των συνθηκών και οι αυστηρότεροι κανονισμοί, καθώς και ότι αυτό είναι μια διαδικασία που μπορεί να πάρει χρόνια. Μέρκελ και Σαρκοζί πρόκειται να συναντηθούν τη Δευτέρα για να καταλήξουν σε κοινή γραμμή επί του σχεδίου, που πρόκειται να παρουσιάσουν στη Σύνοδο Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου.

Μείωση πρωτογενών δαπανών, διεύρυνση της φορολογικής βάσης «επειδή η φοροδοτική αντοχή των φορολογουμένων έχει εξαντληθεί» και άμεση προώθηση των αποκρατικοποιήσεων προκρίνει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Θ.Πάγκαλος κατά τη συζήτηση στη Βουλή για την ψήφο εμπιστοσύνης, τονίζοντας πως «μόνη λύση είναι η δημιουργία δημοσιονομικών πλεονασμάτων». «Ακολουθήσαμε την οδό της ασωτίας» είπε χαρακτηριστικά ο Θ.Πάγκαλος, λέγοντας στους βουλευτές πως «θα διασώσουμε το πολιτικό σύστημα αν από τη συμμετοχή, περάσουμε στη συνευθύνη».

Ως δικαιολογημένες και αναγκαίες υπερασπίστηκε ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν-Κλοντ Τρισέ τις αυστηρές προϋποθέσεις που τίθενται σε χώρες που λαμβάνουν στήριξη, υποστηρίζοντας επίσης σε περίπτωση που τα κράτη μέλη επανειλημμένα αποτυγχάνουν στους στόχους των προγραμμάτων τους, «οι ευρωπαϊκές αρχές θα πρέπει να έχουν βαθύτερο και κεντρικότερο ρόλο στην χάραξη της οικονομικής τους πολιτικής». Στην τελευταία του προγραμματισμένη ομιλία ως επικεφαλής της ΕΚΤ, η οποία διακόπηκε μάλιστα από διαμαρτυρίες, ο Τρισέ τάχθηκε υπέρ μίας «νέας έννοιας της κρατικής κυριαρχίας».

Τη δημιουργία μίας νέας ευρωπαϊκής συνθήκης που θα μπορεί να υπερνικήσει τις «σημερινές ελλείψεις της ζώνης του ευρώ» ζήτησαν οι συνομοσπονδίες εργοδοτών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας. Εκφράζοντας το αίτημα να τεθούν γρήγορα σε εφαρμογή τα μέτρα που έχουν ήδη αποφασιστεί από την Ευρώπη, οι τρεις συνομοσπονδίες ζητούν να μετατραπεί ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας σε ένα ανεξάρτητο ταμείο που θα λειτουργεί με σαφείς και διαφανείς κανόνες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε νέα δέσμη νομοθετικών μέτρων για την πολιτική συνοχής, την περίοδο 2014-2020, προβλέποντας, για πρώτη φορά, τη δυνατότητα αναστολής των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, σε περίπτωση που μια χώρα ακολουθεί «μη υγιείς μακροοικονομικές πολιτικές».

Τα ευρωπαϊκά κράτη δεν έχουν κάνει αρκετά για να θεραπεύσουν τις αδυναμίες στον χρηματοπιστωτικό τους τομέα, υπογράμμισε ο Μπαράκ Ομπάμα, διατηρώντας την πίεση στους ηγέτες της Ευρωζώνης να επιλύσουν την κρίση χρέους -αν και σε μάλλον χαμηλότερους τόνους. Οι πιέσεις των ΗΠΑ για να επιλυθεί η κρίση χρέους στην Ευρωζώνη έχουν ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες με την πιθανή επέκταση της κρίσης και πέρα από την Ελλάδα. Ωστόσο, παρά τους υψηλούς τόνους των προηγούμενων ημερών, η ένταση σε μεγάλο βαθμό αποκλιμακώθηκε.

Οι δημοσιονομικές σπατάλες και η κρίση χρέους που προκάλεσαν απειλούν ολόκληρη την ευρωζώνη, βάσει μελέτης της ΕΚΤ, που συνυπογράφει ο αποχωρών επικεφαλής οικονομολόγος της Γ.Σταρκ. Η έρευνα, που δημοσίευσε η ΕΚΤ χωρίς όμως να την προσυπογράφει ανοικτά, προτείνει μεταξύ άλλων να τεθούν υπό επιτροπεία, με ενδεχόμενη δήμευση της περιουσίας τους κράτη-μέλη που αθετούν το πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης τους και κηρύσσουν χρεοκοπία.

Κίνηση αντιπερισπασμού θεωρεί η ΝΔ την πρόταση των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για την διερεύνηση των δημοσιονομικών στοιχείων της τελευταίας δεκαετίας ωστόσο θα συμμετάσχει στην Επιτροπή εφόσον συσταθεί. Εξοργισμένη με την μικροκομματική πολιτική τόσο του ΠΑΣΟΚ, όσο και της ΝΔ, δηλώνει η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας Ντόρα Μπακογιάννη, στον ΒΗΜΑ 99,5.

Αίτημα για συγκρότηση Εξεταστικής Επιτροπής για τη διερεύνηση της δημοσιονομικής πορείας της χώρας την τελευταία δεκαετία, αλλά και ειδικά για το θέμα των λεγόμενων greek statistics, θα καταθέσει άμεσα στο προεδρείο της Βουλής η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ.

Στη σκληρή της ρητορική για τους δημοσιονομικά «απείθαρχους» επιστρέφει η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, επαναλαμβάνοντας σε ομιλία της πριν από τις εκλογές στο κρατίδιο του Μέκλενμπουργκ-Δ.Πομμερανία πως τα κράτη της Ευρωζώνης που δεν προωθούν μέτρα μείωσης του χρέους τους δεν μπορούν να υπολογίζουν στη στήριξη των εταίρων τους. Η Μέρκελ βρίσκεται αντιμέτωπη με αυξανόμενη πίεση από τις τάξεις του κυβερνητικού συνασπισμού για την στάση της απέναντι στην κρίση χρέους, ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες τραβούν «κόκκινη γραμμή» στην ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση.