γονιδίωμα

Η πλήρης γενετική αλληλουχία του χοίρου, την οποία δημοσιεύει στο Νature διεθνής ερευνητική ομάδα, αναμένεται να βελτιώσει μελλοντικά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του χοιρινού κρέατος. Δεδομένου όμως ότι φυσιολογία του γουρουνιού παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με την ανθρώπινη, το επίτευγμα ίσως βοηθήσει και στην αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών.

Ο Κρεγκ Βέντερ, ο ερευνητής που δημιούργησε το πρώτο συνθετικό γονιδίωμα, θέλει τώρα να στείλει στον Άρη ένα ρομπότ που θα αναζητήσει γενετικό υλικό από εξωγήινα μικρόβια. «Σίγουρα θα υπάρχουν και εκεί μορφές ζωής που βασίζονται στο DNA» είπε ο Αμερικανός βιολόγος σε συνέδριο που πραγματοποίησε το περιοδικό Wired.

Ορόσημο για την Βιολογία αποτελεί η ταυτόχρονη δημοσίευση 30 μελετών, ανοικτής πρόσβασης, που απαρτίζουν την εγκυκλοπαίδεια του ανθρωπίνου DNA, στο πλαίσιο του διεθνούς ερευνητικού προγράμματος ENCODE.

Ενα κορίτσι που έζησε πριν από 50.000 χρόνια σε μια σπηλιά της Σιβηρίας αποκαλύπτει άγνωστα ως τώρα μυστικά για το παρελθόν μας. Ανασυνθέτοντας από το DNA του το γονιδίωμα του ανθρώπου της Ντενίσοβα, ενός από τους στενότερους συγγενείς μας, οι επιστήμονες άντλησαν πολύτιμες πληροφορίες για τις γενετικές μεταβολές που οδήγησαν στον σύγχρονο άνθρωπο.

Το διάσημο πια ινστιτούτο του γενετιστή Κρεγκ Βέντερ, στο οποίο δημιουργήθηκε το 2010 ο πρώτος οργανισμός με συνθετικό γονιδίωμα, συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ σε ένα εξίσου εντυπωσιακό επίτευγμα: δημιούργησε το πρώτο υπολογιστικό μοντέλο που προσομοιώνει έναν ολόκληρο οργανισμό, ένα βακτήριο που παρασιτεί στα ανθρώπινα γεννητικά όργανα.

Βρετανοί ερευνητές ανακάλυψαν ακόμη οκτώ τμήματα του γενετικού κώδικα του ανθρώπου που σχετίζονται με την οστεοαρθρίτιδα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στο 11.

Διεθνής επιστημονική ομάδα ανακοίνωσε ότι κατάφερε να αποκωδικοποιήσει το γονιδίωμα της μπανάνας, γεγονός που θα συμβάλλει στην προστασία της, καθώς η καλλιέργειά της δυσχεραίνεται συχνά από παράσιτα και αρρώστιες.

Επτά θέσεις του γονιδιώματος, οι οποίες δείχνουν να συνδέονται με το μέγεθος του γυναικείου στήθους, ανακαλύφθηκαν από ερευνητές της 23andMe, μιας καλιφορνέζικης εταιρείας βιοτεχνολογίας στην οποία έχει επενδύσει και η Google. Το ενδιαφέρον, επισημαίνεται στη μελέτη, είναι ότι από τους επτά γενετικούς δείκτες που αναγνωρίστηκαν, οι δύο είχαν προηγουμένως συνδεθεί με τον κίνδυνο καρκίνο του μαστού.

Η πρώτη πλήρης γενετική αλληλουχία ενός μπονόμπο, ή πυγμαίου χιμπατζή, θα μπορούσε να επιτρέψει σε βιολόγους και ανθρωπολόγους να κατανοήσουν γιατί αυτός ο στενός συγγενής μας είναι τόσο ευγενής, ειρηνικός, αλλά και σεξουαλικός, σε σχέση με τον κοινό χιμπατζή και τον άνθρωπο.

Ένα δείγμα αίματος από τη μέλλουσα μητέρα και ένα δείγμα σάλιου από τον μέλλοντα πατέρα ήταν αρκετά ώστε να αποκωδικοποιηθεί το γονιδίωμα ενός εμβρύου 18 εβδομάδων. Το επίτευγμα που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science Translational Medicine» ανήκει σε ειδικούς του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον και εκτιμάται ότι ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη ενός γενετικού τεστ που θα «σαρώνει» τα έμβρυα για χιλιάδες γενετικές διαταραχές προτού καν έλθουν στον κόσμο.

Αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του εμβρύου εντός της μήτρας πέτυχαν Αμερικανοί επιστήμονες, αναλύοντας δείγματα αίματος της μητέρας και δείγμα σιέλου του πατέρα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Science Translational Medicine.

Την αποκωδικοποίηση του DNA της ντομάτας πέτυχε διεθνής ερευνητική ομάδα, εξέλιξη που αναμένεται στο προσεχές μέλλον να συντελέσει σε ποικιλίες με καλύτερη γεύση, μεγαλύτερη διατροφική αξία και ωραιότερο χρώμα.

Ένα από τα πλέον αγαπημένα λαχανικά του ανθρώπου έγινε ο τελευταίος οργανισμός που αποκαλύπτει την πλήρη γενετική αλληλουχία του. Δύο γονιδιώματα ντομάτας -της ποικιλίας Heinz 1706 που χρησιμοποιείται σε κέτσαπ, και μιας άγριας ποικιλίας που δεν καλλιεργείται ευρέως- υπόσχονται αυξημένη αντίσταση στις ασθένειες, αλλά και πιο πλούσια, γεμάτη γεύση.

Ο γορίλας, ο στενότερος συγγενής που διαθέτουμε μετά τον χιμπατζή, έρχεται να προστεθεί στο «κλαμπ» των ειδών που το γονιδίωμά τους έχει διαβαστεί από τους επιστήμονες. Η αποκρυπτογράφηση των γενετικών μυστικών του αναμένεται ότι θα φωτίσει σκοτεινές πλευρές της πορείας της εξέλιξής μας και ίσως μας δώσει κάποιο στοιχείο για το τι είναι αυτό που διαχωρίζει τον άνθρωπο από τα άλλα πρωτεύοντα είδη.

Ευρωπαίοι επιστήμονες, «διάβασαν» το γενετικό κώδικα του γορίλα, του τελευταίου μεγάλου πιθήκου που απέμενε να αποκωδικοποιηθεί το γονιδίωμα. Διαπιστώθηκε ότι το 15% του DNA του ανθρώπου ειναι τελικά πιο κοντικό σε αυτό του γορίλα, παρά στου χιμπατζή.

Βρετανική εταιρεία παρουσίασε ένα νέο σύστημα για τον προσδιορισμό της αλληλουχίας του DNA το οποίο, όπως υποστηρίζει, θα μπορεί να διαβάζει ένα ολόκληρο ανθρώπινο γονιδίωμα σε διάστημα 15 λεπτών. Το μηχάνημα της Oxford Nanopore Technologies αξιοποιεί πρακτικά την ιδέα της «αλληλούχισης νανοπόρου», μιας ιδέαw που είχε πρωτοδιατυπωθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Η ομάδα ενός διάσημου Γερμανού ανθρωπολόγου, ο οποίος προσδιόρισε πρόσφατα ολόκληρη τη γενετική αλληλουχία των Νεάντερταλ, ανακοινώνει τώρα ότι ολοκλήρωσε το γονιδίωμα ενός ακόμα χαμένου συγγενή μας: ενός μυστηριώδους είδους ανθρώπου που έζησε την παλαιολιθική εποχή στη Σιβηρία και έγινε γνωστό ως άνθρωπος της Ντενίσοβα.

Το γονιδίωμα μιας γυναίκας, που ήταν η γηραιότερη του κόσμου όταν πέθανε σε ηλικία 115 ετών, ίσως αποκαλύψει γιατί η τυχερή γιαγιά δεν είχε ούτε ίχνος άνοιας ή αρτηριοσκλήρυνσης. Η υπεραιωνόβια Ολλανδή είχε δωρίσει το σώμα της στην επιστήμη προκειμένου να καταπολεμηθούν τα δεινά του γήρατος.

Το γονιδίωμα μιας γυναίκας, που ήταν η γηραιότερη του κόσμου όταν πέθανε σε ηλικία 115 ετών, ίσως αποκαλύψει γιατί η τυχερή γιαγιά δεν είχε ούτε ίχνος άνοιας ή αρτηριοσκλήρυνσης. Η υπεραιωνόβια Ολλανδή είχε δωρίσει το σώμα της στην επιστήμη προκειμένου να καταπολεμηθούν τα δεινά του γήρατος.

Η ανάλυση των χημικών «διακοπτών» οι οποίοι ρυθμίζουν τη λειτουργία του γονιδιώματος και εμπλέκονται σε πολλές ασθένειες είναι το αντικείμενο του μεγαλύτερου ερευνητικού προγράμματος που υλοποιεί ο τομέας Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι πρώτοι Homo sapiens που εγκατέλειψαν την Αφρική δεν κατέληξαν στην Ασία και την Ευρώπη, όπως πιστεύαμε μέχρι σήμερα, αλλά στην άλλη άκρη της Γης, στην Αυστραλία. Το εντυπωσιακό αυτό συμπέρασμα προέρχεται από την ανάλυση του πρώτου γονιδιώματος Αβορίγινα, το οποίο απομονώθηκε από μια μπούκλα μαλλιών που δώρισε ένας ιθαγενής πριν από 90 χρόνια.

Ένα ακόμα σημαντικό βήμα για τη δημιουργία συνθετικών μορφών ζωής πραγματοποιήθηκε, καθώς Αμερικανοί ερευνητές πέτυχαν να προσθέσουν συνθετικό γενετικό υλικό (DNA) σε κύτταρα μαγιάς.

Διεθνής ομάδα ερευνητών ανακάλυψε 28 γενετικούς παράγοντες στο ανθρώπινο γονιδίωμα (DNA), που σχετίζονται με την υψηλή αρτηριακή πίεση του αίματος. Σχεδόν κάθε άνθρωπος είναι φορέας, έστω ενός εκ των παραγόντων αυτών.

Οι πρόγονοι του συγχρόνου ανθρώπου (Homo sapiens) διασταυρώνονταν σεξουαλικά με άλλα άγνωστα συγγενικά είδη πριν από περίπου 35.000 χρόνια, με αποτέλεσμα σχεδόν το 2% του DNA μερικών σημερινών πληθυσμών, ιδίως στην Αφρική, να προέρχεται από αυτά τα άλλα είδη, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Η ιστορία του ανθρώπινου είδους κρύβεται μέσα στο γονιδίωμα του καθενός από μας. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι ερευνητές που, ως παλαιοντολόγοι του DNA, κατάφεραν να εντοπίσουν τα αρχαία στοιχεία του γενετικού υλικού μας στο γονιδίωμα επτά διαφορετικών ατόμων.