γαλαξιών

Ο γαλαξίας μας ανήκει στην λεγόμενη Τοπική Ομάδα ή Τοπικό Σμήνος γαλαξιών. Πρόκειται για μια ομάδα 35 γαλαξιών στην οποία ο γαλαξίας μας είναι δεύτερος σε μέγεθος και αριθμό άστρων πίσω από τον γαλαξία της Ανδρομέδας. Ο γαλαξίας μας εκτιμάται ότι διαθέτει 200-400 δισ. άστρα, ενώ αυτός της Ανδρομέδας πρόσφατοι υπολογισμοί αναφέρουν ότι διαθέτει πιθανότατα ένα τρισεκατομμύριο άστρα.

Εντοπίστηκε μακρινός γαλαξίας που διαθέτει ίδια μάζα με τον δικό μας αλλά διαθέτει 99% λιγότερα άστρα από αυτόν και πιθανολογείται ότι αποτελείται εξ ολοκλήρου από την μυστηριώδη σκοτεινή ύλη.

Μια μαύρη τρύπα που έχει την τάση να τρώει τσαπατσούλικα συνελήφθη να εκτοξεύει κομμάτια του φαγητού της με ταχύτητα που φτάνει το 20% της ταχύτητας του φωτός -ταχύτητα ανέμου που θα αντιστοιχούσε σε κυκλώνα κατηγορίας 77, ανακοίνωσε διεθνής ομάδα αστρονόμων.

Επιστήμονες του Ινστιτούτου Αστροφυσικής των Καναρίων Νήσων ανακάλυψαν την μεγαλύτερη κοσμική δομή που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Πρόκειται για ένα υπερ-σμήνος γαλαξιών συνολική μάζα των οποίων είναι δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερη από αυτή του δικού μας γαλαξία. Το σμήνος βρίσκεται σε κάποιο σημείο του Σύμπαντος 4.5-6.4 δισ. έτη φωτός εμάς και οι ερευνητές υπολόγισαν ότι έχει έκταση τουλάχιστον ενός δισ. ετών φωτός!

Διεθνής ομάδας αστρονόμων ανακάλυψε εκατοντάδες γειτονικούς μας γαλαξίες που παρέμεναν όμως μέχρι σήμερα κρυμμένοι. Η ανακάλυψη αυτή αναμένεται να δώσει λύση σε ένα μεγάλο κοσμικό γρίφο που προκαλεί πονοκέφαλο στους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες.

Πριν από μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, δύο γιγάντια σμήνη γαλαξιών συγκρούστηκαν και ενώθηκαν εις σάρκα μίαν. Ακόμα και σήμερα, το ωστικό κύμα της σύγκρουσης σαρώνει τους γαλαξίες αυτής της γειτονιάς και προκαλεί τη γέννηση νέων άστρων.

Από την ημέρα που ο Γαλιλαίος αποφάσισε να στρέψει το τηλεσκόπιό του στον ουρανό στις αρχές του 17ου αιώνα, κανένα επιστημονικό όργανο δεν έχει μεταμορφώσει την Αστρονομία όσο το Hubble, το οποίο γιορτάζει τα 25 χρόνια λειτουργίας του την Παρασκευή 24 Απριλίου. Ακολουθήστε μας σε ένα ταξίδι στα πέντε σημαντικότερα δώρα του.

Συνδεδεμένη σε ένα τηλεσκόπιο στη Χιλή, μια από τις ισχυρότερες ψηφιακές κάμερες του κόσμου ολοκλήρωσε τον πρώτο από μια σειρά χαρτών, ο οποίος εμφανίζει την κατανομή της μυστηριώδους ύλης σε ένα σχετικά μεγάλο τμήμα του ουρανού και επιβεβαιώνει τον κρίσιμο ρόλο της στο σχηματισμό του Σύμπαντος όπως το γνωρίσουμε.

Αν η σκοτεινή ύλη του σύμπαντος ήταν μια φορά μυστηριώδης, τώρα έγινε ακόμη περισσότερο, καθώς μια νέα μεγάλη έρευνα σε 72 συγκρούσεις μεγάλων σμηνών γαλαξιών κατέληξε στη σκοτεινή διαπίστωση ότι αυτή η αινιγματική μορφή της ύλης προτιμά να μένει στην μοναξιά της. Όχι μόνο δεν αλληλεπιδρά ιδιαίτερα με την κανονική ορατή ύλη, αλλά ούτε και με άλλη σκοτεινή ύλη. Είναι τόσο «αντικοινωνική», που δεν μιλάει καν με τον εαυτό της.

Χάρη σε ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών, του οποίου η βαρύτητα εκτρέπει τις ακτίνες φωτός και λειτουργεί έτσι σαν κοσμικός μεγεθυντικός φακός, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε για πρώτη φορά πολλαπλές εικόνες της ίδιας αστρικής έκρηξης.

Νέος φασματογράφος που εγκαταστάθηκε σε ένα ευρωπαϊκό τηλεσκόπιο στη Χιλή χρειάστηκε μόλις 27 ώρες για να ολοκληρώσει μια απογραφή των γαλαξιών στις εσχατιές του Σύμπαντος, βλέποντας αντικείμενα αόρατα ακόμα και για το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Η πιο λεπτομερής ανάλυση ως σήμερα επιβεβαιώνει ότι το κεντρικό τμήμα του Γαλαξία μας, το οποίο περιλαμβάνει και το Ηλιακό Σύστημα, πρέπει να βρίθει από σκοτεινή ύλη, αυτό το αόρατο, μυστηριώδες συστατικό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της ύλης του Σύμπαντος.

Κοσμικό μυστήριο: Οι μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα μακρινών γαλαξιών περιέργως τείνουν να έχουν παράλληλους άξονες περιστροφής, ευθυγραμμισμένους με τις μεγαλύτερες δομές του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη υποδηλώνει «ότι κάποιο συστατικό λείπει από τα σημερινά μοντέλα για το Σύμπαν» λένε οι ερευνητές

Ο θάνατος είναι αναπόφευκτος, ακόμα και για τους γαλαξίες. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble απαθανάτισε τη λάμψη 200 δισεκατομμυρίων άστρων που ξεχύθηκαν στο Διάστημα όταν οι γαλαξίες τους διαλύθηκαν από βαρυτικές δυνάμεις.

Αν ποτέ χαθείτε στο βαθύ Διάστημα, αυτός ο χάρτης θα σας βοηθήσει να επιστρέψετε στο σπίτι. Η γειτονιά του Γαλαξία μας, αποκαλύπτει νέα μελέτη, είναι ένα γιγάντιο «υπερσμήνος» γαλαξιών που βαφτίστηκε «Λανιακέα», ή «αχανής παράδεισος» στα χαβανέζικα.

Ο Γαλαξίας μας, ένας συνασπισμός τουλάχιστον 200 δισεκατομμυρίων αστέρων, ανάμεσά τους και ο Ήλιος, βρίσκεται περικυκλωμένος από έναν δακτύλιο 12 μεγάλων γαλαξιών τους οποίους οι αστρονόμοι ονόμασαν «Συμβούλιο Γιγάντων».

Οι γιγάντιοι ελλειπτικοί γαλαξίες είναι η πιο μυστηριώδης κατηγορία γαλαξιών, καθώς περιέχουν μεν αρκετό αέριο, το οποίο όμως δεν συμπυκνώνεται για να σχηματίσει άστρα. Αιτία δεν αποκλείεται να είναι μαύρες τρύπες που διαταράσσουν και θερμαίνουν το αέριο και καταδικάζουν έτσι τους γαλαξίες τους στο σκοτάδι.

Ακτίνες Χ που προέρχονται από μακρινά σμήνη γαλαξιών δεν αποκλείεται να προέρχονται από σωματίδια της λεγόμενης σκοτεινής ύλης, ενός υλικού άγνωστης σύστασης που γεμίζει το Σύμπαν χωρίς ποτέ να γίνεται ορατό.

Οι περισσότεροι γαλαξίες που μπορούμε να διακρίνουμε στο όριο του ορατού Σύμπαντος είναι υπέρλαμπροι γίγαντες εντελώς διαφορετικοί από τον δικό μας Γαλαξία. Για πρώτη φορά, αμερικανοί αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν άμεσα έναν «κανονικό» αρχέγονο γαλαξία, ο οποίος δεν αποκλείεται να μοιάζει με τον Μίλκι Ουέι στα αρχικά στάδια του σχηματισμού του.

Οι κοσμολόγοι πιστεύουν σήμερα ότι οι τερατώδεις μαύρες τρύπες που κρύβονται στα κέντρα όλων των γαλαξιών προέρχονται από μικρούλες μαύρες τρύπες που σταδιακά μεγάλωσαν. Άρα, στο Σύμπαν πρέπει να υπάρχουν και μικρομεσαίες μαύρες τρύπες που βρίσκονται σε ενδιάμεσα στάδια ανάπτυξης. Κι όμως, μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature περιπλέκει την εικόνα.

Ο ουρανός της Γης θα ήταν πολύ πιο εντυπωσιακός αν ο πλανήτης μας βρισκόταν στον M60-UCD1, τον πιο συνωστισμένο γαλαξία που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα. Όπως εκτιμά η διεθνές ερευνητική ομάδα που ανακάλυψε το σώμα, η πυκνότητα των άστρων στην κεντρική περιοχή του γαλαξία είναι περίπου 15.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην περιοχή του Γαλαξία μας όπου βρίσκεται η Γη. Αυτό σημαίνει ότι στην απόσταση των 4 ετών φωτός που χωρίζει τον Ήλιο από το πλησιέστερο άστρο, το Άλφα του Κενταύρου, θα χωρούσαν έως και 10.000 άστρα.

Μια προσεκτική ματιά στα πληρέστερα σχετικά δεδομένα που διαθέτουμε αποκάλυψε κάτι απρόσμενο: ότι τα μορφολογικά και χρωματικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν τα είδη των γαλαξιών έτσι όπως τα γνωρίζουμε σήμερα είχαν ήδη διαμορφωθεί μόλις 2,5 δισ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, και μάλιστα με την ίδια αναλογία.

Ο Leo P, ένας γαλαξίας νάνος που κρυβόταν στην κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, γίνεται το νεότερο μέλος του λεγόμενου τοπικού σμήνους, της μεγάλης ομάδας γαλαξιών στην οποία ανήκει και ο δικός μας. Οι αστρονόμοι μάλιστα δεν αποκλείουν να υπάρχουν κι άλλοι, άγνωστοι ως σήμερα γείτονες.

Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ένα τεράστιο σμήνος γαλαξιών, το κέντρο του οποίου παράγει νέα άστρα με ρυθμό-πολυβόλο της τάξης των 740 άστρων τον χρόνο ή περίπου δύο την ημέρα, ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από εκείνη ενός άλλου μεγάλου γαλαξιακού σμήνους, του Περσέα, που εθεωρείτο ως τώρα το πιο «παραγωγικό». Τέτοια γαλαξιακά σμήνη -τα οποία αποτελούν τις μεγαλύτερες δομές στο γνωστό σύμπαν- που να «γεννάνε» στο κέντρο τους άστρα με αυτό τον ρυθμό, μέχρι τώρα θεωρούνταν δυνατά μόνο στη θεωρία.

Ένα μακρόστενο κομμάτι του αρχέγονου «σκελετού» πάνω στον οποίο διατάσσονται οι γαλαξίες ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά ανάμεσα σε δύο μακρινά γαλαξιακά υπερσμήνη. Πρόκειται για ένα νήμα σκοτεινής ύλης, του μυστηριώδους υλικού που κατακλύζει το Σύμπαν αλλά είναι αδύνατο να παρατηρηθεί άμεσα.