γαλαξία

Συνεχίζει τις «πτήσεις» στο... γαλαξία του ΝΒΑ ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. Ο Ελληνας άσος ήταν για μια ακόμη φορά καλός και από τους βασικούς συντελεστές της εντυπωσιακής νίκης του Μιλγουόκι μέσα στην έδρα της Φιλαδέλφειας με 130-110. Στη Νέα Υόρκη, με καλάθι του Ντιρκ Νοβίτσκι στη λήξη οι Μάβερικς νίκησαν με 110-108 τους Νικς. Οι Κλίπερς επικράτησαν 123-110 των Πέλικανς στη Νέα Ορλεάνη, ενώ οι Ουόριορς νίκησαν 104-96 στο Ντιτρόιτ.

Αστρονόμοι στην Αυστραλία εντόπισαν στον γαλαξία μας ένα άστρο που είναι το αρχαιότερο άστρο που έχει ποτέ βρεθεί μέχρι σήμερα στο Σύμπαν. Το άστρο έχει ηλικία σχεδόν ταυτόσημη με εκείνη του Σύμπαντος και η ανακάλυψη του θα προσφέρει νέα δεδομένα για το πώς ήταν το Σύμπαν στη βρεφική του ηλικία καθώς και σημαντικά στοιχεία για την εξέλιξη του.

Οι περισσότεροι γαλαξίες που μπορούμε να διακρίνουμε στο όριο του ορατού Σύμπαντος είναι υπέρλαμπροι γίγαντες εντελώς διαφορετικοί από τον δικό μας Γαλαξία. Για πρώτη φορά, αμερικανοί αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν άμεσα έναν «κανονικό» αρχέγονο γαλαξία, ο οποίος δεν αποκλείεται να μοιάζει με τον Μίλκι Ουέι στα αρχικά στάδια του σχηματισμού του.

Μάζες υδρογόνου κινούνται στο διαστημικό κενό και τροφοδοτούν τους γαλαξίες με τα απαραίτητα για τη δημιουργία άστρων «καύσιμα». Αυτές οι κοσμικές δομές ονομάζονται «ψυχρές ροές» αλλά είναι πιο γνωστές ως «ποτάμια υδρογόνου». Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν για πρώτη φορά να καταγράψουν οπτικά ένα ποτάμι υδρογόνου χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο GBT.

H θερμοπυρηνική έκρηξη ενός γερασμένου άστρου στις 21 Ιανουαρίου συνέβη τόσο κοντά στη Γη ώστε έγινε ορατή με ένα μικρό τηλεσκόπιο στο συννεφιασμένο Λονδίνο -και δεν αποκλείεται να γίνει τόσο λαμπρή ώστε να είναι ορατή με απλά κυάλια. Το σουπερνόβα, το πιο κοντινό που έχει γίνει αντιληπτό από το 1987, βρίσκεται σε έναν γειτονικό γαλαξία σε απόσταση μόλις 11,4 εκατομμυρίων ετών.

Το μεγαλύτερο νέφος αερίων που γνωρίζουμε στο Σύμπαν, το οποίο έγινε ορατό χάρη στο φως ενός κοσμικού φάρου, δεν αποκλείεται να είναι ένα από τα αχανή νήματα που πιστεύεται ότι συνδέουν τους γαλαξίες στον λεγόμενο «κοσμικό ιστό», την αδρή υφή του Σύμπαντος.

Η αψίδα που σχηματίζει στον ουρανό η καρδιά του Γαλαξία μας και η διάπυρη ατμόσφαιρα του Ήλιου είναι δύο από τις φωτογραφίες που βραβεύονται από το Αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς στο Λονδίνο στο πλαίσιο του διαγωνισμού Astronomy Photographer of the Year 2013.

Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν προσέθεσε στον μακρύ του κατάλογο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Ένα ταξίδι στα βάθη του γαλαξία ξεκίνησε ο δορυφόρος «Γαία», σε αυτό που περιγράφεται ως μια από τις πιο φιλόδοξες αποστολές στην κατανόηση και κατάκτηση του Διαστήματος από τον άνθρωπο. Το σκάφος της αποστολής διαθέτει διάφορα όργανα, όπως μια σούπερ κάμερα 1,5 gigapixel, με τα οποία θα επιχειρήσει να χαρτογραφήσει και μάλιστα τρισδιάστατα περίπου ένα δισεκατομμύριo άστρα του γαλαξία μας.

Ο πιο μακρινός γαλαξίας που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα εντοπίσθηκε από διεθνή ομάδα επιστημόνων. Ο zb_GND_5296, όπως είναι το διόλου εντυπωισακό όνομά του, βρίσκεται 13 και πλέον δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη και υπολογίζεται ότι είχε ήδη γεννηθεί όταν το Σύμπαν ήταν μόλις 700 εκατομμυρίων ετών. Η ανακάλυψη θεωρείται ότι θα βοηθήσει τους αστρονόμους να ρίξουν φως σε μια «στιγμή» του κόσμου μας που ακολούθησε αμέσως μετά τη Μεγάλη Εκρηξη.

Ο ουρανός της Γης θα ήταν πολύ πιο εντυπωσιακός αν ο πλανήτης μας βρισκόταν στον M60-UCD1, τον πιο συνωστισμένο γαλαξία που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα. Όπως εκτιμά η διεθνές ερευνητική ομάδα που ανακάλυψε το σώμα, η πυκνότητα των άστρων στην κεντρική περιοχή του γαλαξία είναι περίπου 15.000 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στην περιοχή του Γαλαξία μας όπου βρίσκεται η Γη. Αυτό σημαίνει ότι στην απόσταση των 4 ετών φωτός που χωρίζει τον Ήλιο από το πλησιέστερο άστρο, το Άλφα του Κενταύρου, θα χωρούσαν έως και 10.000 άστρα.

Αν ο Ήλιος ήταν μυρμήγκι, αυτό το άστρο θα ήταν ελέφαντας: Σε ένα είδος κοσμικού υπερηχογραφήματος, διεθνής ομάδα αστρονόμων κατάφερε να δει μέσα στο νέφος αερίου όπου σχηματίζεται το μεγαλύτερο ίσως άστρο του Γαλαξία -όταν αρχίσει να λάμπει, θα είναι έως και ένα εκατομμύριο φορές λαμπρότερο από το άστρο του δικού μας ουρανού.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, ειδικευμένο στην αναζήτηση πλανητών σε άλλα άστρα, εμφάνισε βλάβη στο σύστημα που ρυθμίζει τον προσανατολισμό του οργάνου, και η NASA προσπαθεί τώρα πυρετωδώς να σώσει την αποστολή.

Ο Leo P, ένας γαλαξίας νάνος που κρυβόταν στην κατεύθυνση του αστερισμού του Λέοντα, γίνεται το νεότερο μέλος του λεγόμενου τοπικού σμήνους, της μεγάλης ομάδας γαλαξιών στην οποία ανήκει και ο δικός μας. Οι αστρονόμοι μάλιστα δεν αποκλείουν να υπάρχουν κι άλλοι, άγνωστοι ως σήμερα γείτονες.

Μια ξαφνική, εξαιρετικά έντονη λάμψη που καταγράφηκε σε έναν μακρινό γαλαξία υποδεικνύει ότι η τερατώδης μαύρη τρύπα που κρύβεται στο κέντρο του κατάπιε έναν πλανήτη ή κάποιο καφέ νάνο. «Οι παρατηρήσεις μας ήταν εντελώς αναπάντεχες, δεδομένου ότι ο συγκεκριμένος γαλαξίας παρέμενε ήσυχος εδώ και 30 χρόνια» σχολιάζουν οι ερευνητές.

Μια «γιορτή πολιτισμού», βρίσκεται σε εξέλιξη για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στο Δημοτικό Πολυχώρο Πολιτισμού «Γαλαξίας» της Νέας Σμύρνης. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έως τις 16 Ιουνίου. Δωρεάν είσοδος για δημότες και κατοίκους.

Άστρα που εκτινάχθηκαν από τη θέση τους λόγω της μαύρης τρύπας που κρύβεται στην καρδιά του Γαλαξία μας βρέθηκαν να τρέχουν σαν δαιμονισμένα στο Διάστημα με ταχύτητα 3,2 εκατομμυρίων χιλιομέτρων την ώρα.

Η ζωή τους παραπέμπει στο μύθο του Σίσυφου, αφού περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας τους σπρώχνοντας γιγάντιες μπάλες από κοπριά. Η παράξενη αυτή εργασία τους δεν μοιάζει να απαιτεί εξυπνάδα. Κι όμως, οι ταπεινοί κοπροκάνθαροι μπορούν να προσανατολίζονται κοιτώντας το Γαλαξία, αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Σχεδόν κατά τύχη, διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ότι ένας σπειροειδής γαλαξίας που βρίσκεται σε απόσταση 212 εκατομμυρίων ετών φωτός είναι ο μεγαλύτερος που έχει εντοπιστεί ως σήμερα στο ορατό Σύμπαν. Το πιθανότερο είναι ότι ο γίγαντας προέκυψε από τη σύγκρουση μικρότερων γαλαξιών.

Στη γαλαξιακή μας γειτονιά πρέπει να κρύβονται περίπου 17 δισεκατομμύρια πλανήτες στο μέγεθος της Γης που μένει να ανακαλύψουμε, δείχνουν εκτιμήσεις βασισμένες στα δεδομένα του κυνηγού εξωπλανητών Kepler. Το μέγεθος ενός πλανήτη πιστεύεται εξάλλου ότι είναι σημαντική παράμετρος για την εμφάνιση ζωής.

Αν τα μάτια μας ήταν αρκετά ευαίσθητα, δύο γιγάντιοι πίδακες σωματιδίων που πηγάζουν στην καρδιά του Γαλαξία μας θα φαίνονταν να καταλαμβάνουν τα δύο τρίτα του γήινου ουρανού, διαπιστώνουν έκπληκτοι οι αστρονόμοι. Οι πίδακες έχουν συνολικό μήκος 50.000 έτη φωτός και μεταφέρουν τεράστια ποσά ενέργειας, αρκετή για να καταστρέψουν τη Γη αν βρισκόταν στο δρόμο τους.

Ένας μικρός και σχετικά κοντινός γαλαξίας κρύβει στην καρδιά του μια μαύρη τρύπα που αντιστοιχεί στο 14% της συνολικής του μάζας -ένα ακραία υψηλά ποσοστό που εξέπληξε τους αστρονόμους, ενδέχεται όμως να τους βοηθήσει να κατανοήσουν μια κατηγορία σωμάτων που ονομάζονται κβάζαρ.

Τα διαστημικά τηλεσκόπια Hubble και Spitzer εντόπισαν έναν γαλαξία που εκτιμάται ότι έχει ηλικία τουλάχιστον 13,3 δισεκατομμυρίων ετών. Αν οι υπολογισμοί ευσταθούν, πρόκειται για τον αρχαιότερο και πιο απομακρυσμένο γαλαξία που έχει εντοπιστεί ποτέ, μόλις 420 εκατομμύρια χρόνια νεαρότερο από το ίδιο το Σύμπαν.

Μια από τις μεγαλύτερες εικόνες που έχουν δημιουργήσει μέχρι σήμερα οι αστρονόμοι, τόσο μεγάλη ώστε θα είχε διαστάσεις 9 επί 7 μέτρα αν τυπωνόταν στην ανάλυση ενός τυπικού βιβλίου, απαθανατίζει με πρωτοφανή λεπτομέρεια την καρδιά του Γαλαξία μας, και επιτρέπει στους ερευνητές να δημιουργήσουν έναν κατάλογο με 84 εκατομμύρια άστρα.

Τηλεσκόπιο της NASA που βλέπει στην περιοχή των ακτίνων Χ υψηλής ενέργειας συνέλαβε τη μαύρη τρύπα που κρύβεται στην καρδιά του γαλαξία μας, η οποία έχει συνήθως ιδιαίτερα καλούς τρόπους, να ξεσπάει βίαια και να λάμπει την ώρα που κατάπινε κάποιο σύννεφο αερίου ή αδέσποτο άστρο.