ύφεση

«Συμφωνούμε πλήρως με τους στόχους του Προγράμματος, με τα βασικά εργαλεία του και με το χρονοδιάγραμμα. Αλλά χρειαζόμαστε οπωσδήποτε να βάλουμε σε απόλυτη προτεραιότητα την ανάκαμψη» τόνισε ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς, μιλώντας την Τετάρτη στην Ολομέλεια του Συνεδρίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) που πραγματοποιείται στη Μασσαλία.

Εξελέγη το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, μετά τις αρχαιρεσίες που πραγματοποιήθηκαν από τις 3 έως τις 5 Δεκεμβρίου. Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος επανεκλέχθηκε πρόεδρος του ΔΣ και τόνισε ότι η νέα διοίκηση του ΕΒΕΑ θα κληθεί να δώσει μια σκληρή μάχη με μεγάλο αντίπαλο τη βαθιά ύφεση που έχουν επιφέρει οι λανθασμένες πολιτικές επιλογές των προηγούμενων κυβερνήσεων.

Αμετάβλητος στο 0,2% παρέμεινε σε τριμηνιαία βάση ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωζώνη το τρίτο τρίμηνο του 2011, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε την Τρίτη η Eurostat και τα οποία δεν μεταβλήθηκαν σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις που είχαν δημοσιοποιηθεί στις 15 Νοεμβρίου. 

Οι δείκτες προμηνύουν επιδεινούμενο οικονομικό τοπίο για την Ευρώπη, προειδοποιεί η Standard & Poor's. «Αναμένουμε πλέον μια ήπια ύφεση για την ευρωζώνη στο α' εξάμηνο του 2012, προτού υπάρξει μέτρια ανάκαμψη στο δεύτερο μισό» είπε ο επικεφαλής οικονομολόγος του Οίκου για την Ευρώπη προσθέτοντας όμως ότι «ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολύ σημαντικοί πτωτικοί κίνδυνοι. Το βασικό σενάριο για ήπια ύφεση παρουσιάζει πιθανότητες 60%, ενώ οι πιθανότητες για βαθύτερη ύφεση αγγίζουν το 40%». Πλέον η ύφεση πλήττει τον πυρήνα της ευρωζώνης τονίζει η S&P.

Το πορτογαλικό κοινοβούλιο ενέκρινε κατά πλειοψηφία την Τετάρτη το σκληρότερο πακέτο λιτότητας των τελευταίων 30 ετών, στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του 2012. Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι τα μέτρα, στα οποία περιλαμβάνονται νέοι φόροι και περικοπή μισθών και κοινωνικών παροχών, είναι αναγκαία προκειμένου «να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της χώρας απέναντι στους εταίρους της και τις αγορές». Η αντιπολίτευση επιτέθηκε στην κυβέρνηση, τονίζοντας ότι με τα μέτρα αυτά η χώρα βυθίζεται στην ύφεση.

Το πρόβλημα του ασφαλιστικού συστήματος δεν είναι δομικό αλλά πρόβλημα κρίσης και ύφεσης. Αυτό προκύπτει από τα πορίσματα των αναλογιστικών μελετών, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιώργο Κουτρουμάνη.

Σαφείς αιχμές κατά της προηγούμενης κυβέρνησης για έλλειψη αποφασιστικότητας στην εφαρμογή της δημοσιονομικής προσαρμογής άφησε ο διοικητής της ΤτΕ Γ.Προβόπουλος μιλώντας στη Βουλή. Μεταξύ άλλων τόνισε ότι «δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αύξησης της φορολογικής επιβάρυνσης», και στηλίτευσε την επιλογή «οριζόντιων, ισοπεδωτικών λύσεων για τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών». Ζητώντας για το 2012 μια πολιτική για συντομότερη ανάκαμψη, εξέφρασε φόβους για ύφεση φέτος κοντά στο 6%. Επιμένει δε ότι θα ήταν καλύτερα να είχε αποφευχθεί το «κούρεμα».

Ύφεση 3%, ανεργία 18,5% και δημοσιονομικό έλλειμμα 7% του ΑΕΠ το 2012 προβλέπει για την Ελλάδα ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης στην φθινοπωρινή του έκθεση για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές. Στην έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρεται πως η ελληνική οικονομία έπεσε βαθύτερα στην ύφεση το 2011, παρά την ανάκαμψη των εξαγωγών, καθώς η αναγκαία δημοσιονομική προσαρμογή συνεχίστηκε, οδηγώντας χαμηλότερα την εγχώρια ζήτηση και σε κατακόρυφη αύξηση την ανεργία.

Σε υποβάθμιση οχτώ ιταλικών τραπεζών προχώρησε η Fitch, με αρνητικές προοπτικές (αρνητικό outlook). Όπως αναφέρει, η υποβάθμιση αντανακλά τους κινδύνους που προκύπτουν από την μείωση της κερδοφορίας των τραπεζών εξαιτίας της πτώσης των επιτοκίων, της αύξησης του κόστους χρηματοδότησης και των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Οι αρνητικές δε προοπτικές αντανακλούν την άποψη του οίκου ότι το λειτουργικό περιβάλλον για τις τράπεζες ενδέχεται να επιδεινωθεί περαιτέρω. Άλλωστε η Fitch πιστεύει ότι «η Ιταλία βρίσκεται ήδη σε ύφεση».

Η δημιουργία ευρωομολόγων δεν είναι μια λύση η οποία θα επέλυνε την κρίση χρέους στην ευρωζώνη άμεσα, αλλά μπορεί να εξεταστεί υπό ορισμένες προϋποθέσεις, δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΕ, Χ.Ρομπάι. Για τον ίδιο «δεν πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη λύση για την επίλυση της κρίσης χρέους», ενώ για να καταστεί εφικτή η έκδοση ευρωομολόγου «θα πρέπει να γίνουν σεβαστές ορισμένες προϋποθέσεις σε δημοσιονομικούς όρους». Από την πλευρά της η Α.Μέρκελ εμμένει στις ενστάσεις της, θεωρώντας πρόωρη την όποια συζήτηση για ευρωομόλογα. Επαναλαμβάνει δε και την αντίθεσή της σε μια πιο προωθημένη παρέμβαση της ΕΚΤ.

Η πορτογαλική οικονομία το οικονομικό έτος 2012 θα συρρικνωθεί κατά 3%, παραδέχθηκε στη Λισαβόνα το υπουργείο Οικονομικών, αναθεωρώντας επί τα χείρω την προηγούμενη εκτίμησή του. Το τρέχον έτος η κυβέρνηση στη Λισαβόνα εκτιμά ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 1,6%.

Για προϋπολογισμό αυξημένης αβεβαιότητας έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών και αντιπρόεδρος της ΝΔ, Σταύρος Δήμας, μεταφέροντας στο Υπουργικό Συμβούλιο τις θέσεις του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Ο κ. Δήμας αμφισβήτησε τα περί ύπαρξης πλεονάσματος το 2012 δεδομένου ότι ύφεση και έλλειμμα το 2011 διαμορφώνονται σε επίπεδα υψηλότερα του αναμενόμενου, αλλά και εκτιμώντας ότι το 2012 η ύφεση θα είναι επίσης μεγαλύτερη της προβλεπόμενης.

Η ιαπωνική εταιρεία ανακοίνωσε την αποχώρησή της από το παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά και ότι προετοιμάζει τη μοτοσικλέτα με την οποία θα επιστρέψει το 2014 - όταν αναμένεται να έχει επικρατήσει η πολύ πιο οικονομική κατηγορία CRT.

Το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2012 κατέθεσε νωρίς το μεσημέρι της Παρασκευής στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος, αφού νωρίτερα εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ο νέος προϋπολογισμός μπορεί υπό όρους και προϋποθέσεις να ανοίξει τον δρόμο για να αρχίσει η αντιστροφή της πορεία του τόπου, είπε ο κ. Βενιζέλος. Για το 2012, προβλέπεται έλλειμμα 5,4% του ΑΕΠ (μετά την εφαρμογή του PSI), από 9% εφέτος, ύφεση 2,8% από 5,5% το 2011, ενώ για πρώτη φορά αναμένεται πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,4 δισ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ. Στο 17,1% προβλέπεται ότι θα εκτοξευθεί η ανεργία. Ο προϋπολογισμός θα ψηφιστεί από τη Βουλή έως τις 7 Δεκεμβρίου.

Το μεσημέρι της Παρασκευής θα καταθέσει στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2012, ενώ νωρίτερα έγινε η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Μετά την εφαρμογή του PSI το έλλειμμα προβλέπεται ότι θα μειωθεί στο 5,4% του ΑΕΠ το 2012 (ή 7% χωρίς το PSI), ενώ ο προϋπολογισμός εκτιμάται ότι θα προυσιάσει για πρώτη φορά πρωτογενές πλεόνασμα. Ωστόσο, για εφέτος τα πράγματα είναι χειρότερα, καθώς η ύφεση αναμένεται να ανέλθει στο 5,8% και το έλλειμμα κοντά στο 9% του ΑΕΠ. Στην Αθήνα η τρόικα.

Ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη παρέμεινε στάσιμος στο 0,2% το τρίτο τρίμηνο του 2011, ενώ σε ετήσια βάση διαμορφώθηκε σε 1,4%, καθώς στις περισσότερες χώρες παρατηρήθηκε στασιμότητα ή ύφεση, σε αντίθεση με τις οικονομίες της Γερμανίας και της Γαλλίας στις οποίες η ανάπτυξη επιταχύνθηκε.

Συρρίκνωση 5,2% σημείωσε σε ετήσια βάση η ελληνική οικονομία το τρίτο τρίμηνο του 2011, από 7,4% στο δεύτερο και 8,3% στο πρώτο, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε την Τρίτη η Ελληνική Στατιστική Αρχή.

Μείωση της τάξεως του 15,3% (με βάση τον όγκο) σημείωσε η οικοδομική δραστηριότητα τον Ιούλιο, ενώ τον ίδιο μήνα εκδόθηκαν 14,1% λιγότερες οικοδομικές άδειες, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ. Το τελευταίο έτος, η ύφεση στην οικοδομή ανήλθε στο 30,8%.

Στη βασική διαπίστωση ότι στην Ελλάδα υπάρχει, παράλληλα με τη συνεχιζόμενη δημοσιονομική εξυγίανση, εν μέσω μιας «επώδυνης προσαρμογής», σταδιακή τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, η οποία αναμένεται να αποκτήσει θετικό πρόσημο το τελευταίο τρίμηνο του 2012 και την ανάκαμψη να αποκτά ώθηση το 2013, καταλήγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ευκαιρία της δημοσιοποίησης των φθινοπωρινών οικονομικών της προβλέψεων. Το έλλειμμα του 2011 προβλέπεται στο 8,9% του ΑΕΠ και 7% το 2012, ενώ το κρατικό χρέος εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί φέτος στο 162,8% και στο 198,3% του ΑΕΠ το 2012.

Ο κίνδυνος η βρετανική οικονομία να εισέλθει σε ύφεση το προσεχές 12μηνο έχει ενταθεί, βάσει δημοσκόπησης του Reuters, εξέλιξη που μπορεί να ωθήσει την Κεντρική Τράπεζα να διευρύνει το πρόγραμμα αγοράς κρατικών χρεογράφων για τη στήριξη της οικονομίας. Στη δημοσκόπηση συμμετείχαν 40 οικονομολόγοι, οι οποίοι αναθεώρησαν όλοι προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για τον ρυθμό ανάπτυξης της βρετανικής οικονομίας. Μάλιστα προσέθεσαν ότι εντός του 2012 μπορεί να ολισθήσει σε ύφεση, εκτιμώντας ότι οι πιθανότητες γι' αυτό φθάνουν το 40%.

Μείωση της τάξεως του 1,7% σημείωσε η βιομηχανική παραγωγή τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε την Τετάρτη η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Στο εννεάμηνο, το βιομηχανικό προϊόν υποχώρησε κατά 7,7%.

Επιφυλακτικοί για την αποτελεσματικότητα της συμφωνίας της 26ης Οκτωβρίου εμφανίζονται οι πολίτες, φοβούμενοι ότι η χώρα θα οδηγηθεί σε βαθύτερη ύφεση. Χαρακτηριστικό του κλίματος που επικρατεί είναι ότι περισσότεροι από 6 στους 10 Έλληνες φοβούνται πως το 2012 θα χάσουν τη δουλειά τους, σύμφωνα με έρευνα της ALCO.

Σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης πέντε ευρωπαϊκών κρατών, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, κατά μια ή δυο βαθμίδες, προειδοποιεί ότι μπορεί να προχωρήσει η Standard & Poor's, εφόσον η Ευρωζώνη διολισθήσει σε ύφεση και αυξηθεί ο κρατικός δανεισμός. Από την πλευρά, πάντως, της Fitch, στέλεχος του οίκου δήλωσε ότι η αξιολόγηση «ΑΑΑ» της Γαλλίας «δεν διατρέχει κίνδυνο».

Με σημαντικά αυξημένες προβλέψεις για την πορτογαλική ύφεση κατατίθεται ο προϋπολογισμός του 2012 στη Λισαβόνα, που εκτιμά ότι η μείωση του ΑΕΠ θα φτάσει το 2,8% τον επόμενο χρόνο -αντί του 2% που ήταν η εκτίμηση την περίοδο που η Λισαβόνα προσέφευγε στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Ο προϋπολογισμός, η υπερψήφιση του οποίου θεωρείται δεδομένη, περιλαμβάνει επίσης σκληρότερα μέτρα λιτότητας, ενώ τα συνδικάτα προαναγγέλλουν ένταση των κινητοποιήσεων με γενική απεργία.

Η Ελλάδα θα λάβει την 6η δόση του δανείου, ύψους 8 δισ. ευρώ, όταν το Eurogroup και το ΔΝΤ εγκρίνουν τα αποτελέσματα της έκθεσης αξιολόγησης, πιθανότατα στις αρχές Νοεμβρίου, αναφέρεται στην κοινή δήλωση της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ για την πέμπτη αποστολή επανεξέτασης. Μεταξύ άλλων, η τρόικα σημειώνει ότι ο στόχος για το έλλειμμα του 2011 είναι ανέφικτος, επισημαίνει ότι ίσως χρειαστούν πρόσθετα μέτρα για το 2013-2014, ενώ δεν αναμένει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας πριν το 2013, καθώς η ύφεση θα είναι βαθύτερη σε σχέση με τις προβλέψεις του περασμένου Ιουνίου.