τηλεσκόπιο

«Συγγνώμη λάθος», λένε τώρα οι ερευνητές που έγιναν πρωτοσέλιδο τον περασμένο Μάρτιο όταν ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν αρχέγονα βαρυτικά κύματα. Το σήμα προερχόταν τελικά από την σκόνη που υπάρχει μέσα στον Γαλαξία μας, και όχι από τις πρώτες στιγμές μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα εικόνα των διάσημων Στύλων της Δημιουργίας, γιγάντιων σχηματισμών από μοριακό υδρογόνο και σκόνης στο νεφέλωμα του Αετού. Το πρώτο πορτρέτο τους από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble θεωρείται η διασημότερη διαστημική φωτογραφία του 20ού αιώνα.

Χάρη σε ένα γιγάντιο αερόστατο νέας τεχνολογίας, γεμάτο με 532.000 κυβικά μέτρα ήλιου σε υψηλή πίεση, ένα τηλεσκόπιο της NASA θα παραμείνει ιπτάμενο για τρεις και πλέον μήνες στη στρατόσφαιρα πάνω από την Ανταρκτική.

Για να παραφράσουμε τον Μαρκ Τουέιν, οι αναφορές για το θάνατο του Kepler ήταν άκρως υπερβολικές. Παρά τη σοβαρή βλάβη που απείλησε να τερματίσει την αποστολή, το διαστημικό τηλεσκόπιο που σχεδιάστηκε για τον εντοπισμό μακρινών πλανητών ζει και βασιλεύει. Απόδειξη η ανακάλυψη ενός ακόμα εξωπλανήτη σε απόσταση 180 ετών φωτός.

Εννέα χρόνια μετά την εκτόξευση, το σκάφος New Horizons της NASA, η πρώτη αποστολή στον μακρινό Πλούτωνα, βγήκε από την κατάσταση αναμονής ενόψει της άφιξης στον στόχο. Το 2015 θα μας προσφέρει τις πρώτες καθαρές εικόνες αυτού του παγωμένου κόσμου, ο οποίος φαίνεται θολός ακόμα και στο διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Το «πράσινο φως» για την κατασκευή του Ευρωπαϊκού Εξαιρετικά Μεγάλου Τηλεσκοπίου (European Extremely Large Telescope – E-ELT) δόθηκε τελικά ύστερα από δυο χρόνια καθυστέρησης. Το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο του κόσμου, θα αρχίσει να κατασκευάζεται στη Χιλή και θα είναι έτοιμο να ξεκινήσει την παρατήρηση του ουρανού το 2024.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble έστειλε μια νέα εικόνα του νεφελώματος της Ταραντούλας, ένα αστρικό μαιευτήριο που βρίσκεται στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, έναν μικρό γειτονικό γαλαξία. Νεογέννητα άστρα κρύβονται πίσω από ένα τιρκουάζ, αέρινο πέπλο.

Πληθαίνουν οι αμφιβολίες για τη λεγόμενη «κοσμολογική ανακάλυψη της δεκαετίας»: Δεδομένα από το ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο Planck δείχνουν ότι τα υποτιθέμενα ίχνη βαρυτικών κυμάτων από τη Μεγάλη Έκρηξη προήλθαν στην πραγματικότητα από τη γαλαξιακή σκόνη.

Τα σύννεφα σκόνης που περιβάλλουν ένα άσςτρο σε απόσταση 1.200 έτη φωτός πρέπει να είναι τα συντρίμμια από αλλεπάλληλες συγκρούσεις αστεροειδών, προκύπτει από τις παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer της NASΑ.

Οι ερευνητές που έγιναν πρωτοσέλιδο το Μάρτιο όταν ανακοίνωσαν ότι ανίχνευσαν αρχέγονα βαρυτικά κύματα, τα οποία θα υποστήριζαν την κοσμολογική θεωρία του λεγόμενου πληθωρισμού, δημοσίευσαν τελικά τα ευρήματά τους, αναγνωρίζοντας όμως ότι ίσως έκαναν λάθος.

Η κορυφή ενός βουνού ύψους 3.000 μέτρων στις Χιλιανές Άνδεις θα ανατιναχτεί την Πέμπτη, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα οροπέδιο, όπου θα εγκατασταθεί το μεγαλύτερο οπτικό τηλεσκόπιο του κόσμου, το Ευρωπαϊκό Υπερβολικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (E-ELT) του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου (ESO).

Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα για τη φιλόδοξη αποστολή New Horizons που θα προσπεράσει τον Πλούτωνα σε έναν χρόνιο. Ο επόμενος προορισμός του σκάφους δεν έχει ακόμα ανακαλυφθεί, και η NASA επιστρατεύει τώρα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble για να εντοπίσει ένα κατάλληλο σώμα.

Ένα εκπληκτικό κοσμικό φαινόμενο εξελίσσεται σε απόσταση πέντε δισ. ετών φωτός από τη Γη. Τέσσερα τεράστια γαλαξιακά σμήνη βρίσκονται σε διαδικασία σύγκρουσης - ή συγχώνευσης αν προτιμάτε. Η συγχώνευση αυτή θα οδηγήσει στον σχηματισμό ενός γαλαξιακού σμήνους που θα αποτελείται από χιλιάδες γαλαξίες.

Είναι μια πρωτοφανής περίπτωση στην ιστορία της NASA: Το διαστημικό σκάφος New Horizons, το πρώτο που θα εξερευνήσει την εξώτερη ζώνη του Ηλιακού Συστήματος, θα προσπεράσει τον Πλούτωνα σε έναν χρόνο, και η NASA δεν έχει βρει ακόμα τον επόμενο προορισμό της αποστολής. Όλα δείχνουν ότι μόνο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μπορεί να ανακαλύψει έγκαιρα ένα κατάλληλο σώμα.

Οι κοσμολόγοι ίσως πουν ότι ήταν υπερβολικά καλό για να είναι αληθινό. Η ανακοίνωση για την ανίχνευση αρχέγονων βαρυτικών κυμάτων, η οποία θα επιβεβαίωνε την κρατούσα θεωρία του πληθωρισμού για τη διόγκωση του Σύμπαντος, ίσως βασίστηκε σε εσφαλμένη ερμηνεία των μετρήσεων.

Ένα νέο όργανο που λειτουργεί σε τηλεσκόπιο της Καλιφόρνια επέτρεψε στους αστρονόμους να συλλάβουν τις πρώτες εικόνες του λεγόμενου διαγαλαξιακού μέσου, αχανών νημάτων αερίου που εκτείνονται ανάμεσα στους γαλαξίες και περιέχουν το μεγαλύτερο μέρος της κανονικής ύλης στο Σύμπαν.

Ο πρώτος ρομποτικός κυνηγός πλανητών, το επίγειο τηλεσκόπιο APF (Automated Planet Finder), ξεκίνησε τη λειτουργία του με εντυπωσιακά ομολογουμένως αποτελέσματα: πέντε νέοι εξωπλανήτες.

Τα μακρινά προάστια του Ηλιακού Συστήματος αποδεικνύονται πιο πυκνοκατοικημένα από ό,τι φανταζόμασταν. Τηλεσκόπιο στη Χιλή εντόπισε έναν πιθανό πλανήτη νάνο σε μια από τις πιο απομακρυσμένες τροχιές που έχουν προσδιοριστεί ως σήμερα.

Τηλεσκόπιο που λειτουργεί σε βάση του Νότιου Πόλου ανίχνευσε για πρώτη φορά ρυτιδώσεις στο χωροχρόνο που εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές. Εφόσον επιβεβαιωθεί, η ανακάλυψη θα είναι «η μεγαλύτερη του αιώνα» και πιθανότατα θα βραβευτεί με Νόμπελ, σχολιάζουν ανεξάρτητοι ειδικοί.

Οι θεωρίες που θέλουν έναν άγνωστο ως σήμερα πλανήτη να κρύβεται στις παρυφές του Ηλιακού Συστήματος δείχνουν να διαψεύδονται οριστικά από έρευνα της NASA που εξέτασε ολόκληρο τον ουρανό.

H θερμοπυρηνική έκρηξη ενός γερασμένου άστρου στις 21 Ιανουαρίου συνέβη τόσο κοντά στη Γη ώστε έγινε ορατή με ένα μικρό τηλεσκόπιο στο συννεφιασμένο Λονδίνο -και δεν αποκλείεται να γίνει τόσο λαμπρή ώστε να είναι ορατή με απλά κυάλια. Το σουπερνόβα, το πιο κοντινό που έχει γίνει αντιληπτό από το 1987, βρίσκεται σε έναν γειτονικό γαλαξία σε απόσταση μόλις 11,4 εκατομμυρίων ετών.

Έπειτα από μια δεκαετία προσπαθειών, το πιο προηγμένο όργανο για την άμεση παρατήρηση πλανητών εκτός του Ηλιακού Συστήματος τέθηκε σε λειτουργία σε τηλεσκόπιο της Χιλής. Η δυνατότητα του οργάνου να ξεχωρίζει το αμυδρό φως των εξωπλανητών μέσα στην εκτυφλωτική λάμψη των μητρικών τους άστρων είναι πραγματικός τεχνικός άθλος.

Ένα ασυνήθιστο αντικείμενο που ανακαλύφθηκε από τηλεσκόπιο στη Χιλή δεν αποκλείεται να είναι το πρώτο παράδειγμα μιας υποθετικής κατηγορίας άστρων, τα οποία έχουν καταπιεί άλλα άστρα. Η ανακάλυψη θα επιβεβαίωνε μια υπόθεση που διατυπώθηκε από δύο αστροφυσικούς το 1977.

Μια ακόμη εντυπωσιακή εικόνα από το Σύμπαν προσέθεσε στον μακρύ του κατάλογο το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Αστρονόμοι που ανέλυσαν παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler έμειναν «έκπληκτοι» όταν ανακάλυψαν ένα σύστημα του οποίου οι πλανήτες περιφέρονται γύρω από το μητρικό τους άστρο με μεγάλη κλίση.